Tüketiciler için ürünün kaynağını, karakteristik özelliklerini ve ürünün söz konusu karakteristik özellikleri ile coğrafi alan arasındaki bağlantıyı gösteren ve garanti eden kalite işareti olan coğrafi işaret son yıllarda rağbet görüyor.
Ülkemizde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yürütülen coğrafi işaret tescili ile kalitesi, gelenekselliği, yöreden elde edilen hammaddesi ile yerel niteliklere bağlı olarak belli bir üne kavuşmuş ürünlerin korunması sağlanıyor. Bir ürünün, tüm veya esas nitelikleri belirli bir coğrafi alana ait doğal ve beşeri unsurlardan kaynaklanıyorsa bu durumdaki coğrafi işaretlere “menşe adı” deniliyor. Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibarıyla belirli bir coğrafi alan ile özdeşleşmiş olan; üretim, işleme ya da diğer işlemlerinden en az birinin belirlenmiş coğrafi alan içinde gerçekleşmesi gereken ürünlerin konu olduğu coğrafi işaretlere ise “mahreç işareti” deniliyor.
Erzurum Çaşır Kavurması tescillendi
Erzurum’da şu ana kadar 51 ürün için coğrafi işaret tescili yapıldı. Bunlardan 45’i mahreç işareti alırken, 6 ürün menşei adı aldı. Türk Patent ve Marka Kurumu 2023 yılında Erzurum’dan 10 ürün için yapılan coğrafi tescil başvurusunu kabul etti. Bunlar; Erzurum Çaşır Kavurması, Erzurum Tatar Böreği, Erzurum Tuzlu Lokumu, Erzurum Lavaş Ekmeği / Erzurum Ecem Ekmeği / Erzurum Acem Ekmeği, Erzurum Hurma Tatlısı, Erzurum Kaz Lokması, Erzurum Ayva Yahnisi/ Ayva Kalyesi, Erzurum Kavut Haşılı, Erzurum Ketesi ve Erzurum Pastırması oldu.
İspir Kurun Peyniri 6 yıldır bekliyor
Erzurum’dan Türk Patent ve Marka Kurumu’na 20 ürün için coğrafi işaret başvurusu değerlendirme aşamasında bekliyor. Bu ürünlerden 14’ü mahreç ve 6’sı menşei adı için tescil edilmeyi bekliyor. 2023 yılında 4 adet ürün, 2022 yılında 3 adet ürün, 2021 11 ve 2017’de 1 ürün için Erzurum’dan müracaat yapıldı. İspir Kurun Peyniri 2017 yılından bu yana tescil edilmeyi bekliyor. Erzurum’dan en yeni tescil başvurusu ise Pasinler Yaprak Döneri oldu.
İşte tescil için bekleyen ürünler
Erzurum’da coğrafi tescil için Tekman Çok Programlı Anadolu Lisesi Cılbıra, Kurutulmuş Et Dürme ve Siyah Kuşburnu, Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası Erzurum Burması/Erzurum Burma Bileziği, Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Narman Yeşil Mercimeği, Pasinler Ticaret ve Sanayi Odası Pasinler Yaprak Döner, Tortum Belediyesi Tortum Ekşi Pestili ve Atatürk Üniversitesi İspir Hamza Polat Meslek Yüksekokulu İspir Kurun Peyniri için başvuruda bulundu. Erzurum Ticaret Borsası Erzurum Babaanne Pastası (Erzurum Pastası), Erzurum Balı, Erzurum Cılbıra / Erzurum Çılbır, Erzurum Herle Aşı Çorbası, Erzurum Hink Yemeği, Erzurum Kelecoşu, Erzurum Kuru Kayısı-Kaysefesi, Erzurum Kızılcığı, Erzurum Patates Boranisi, Erzurum Yufka Yağlaması ve Hınıs Köftesi için başvuru yaptı.