AB Komisyonunun Türkiye'nin yanı sıra Sırbistan, Karadağ, Kuzey Makedonya, Arnavutluk, Kosova ve Bosna Hersek'i içeren Batı Balkanlar ile Ukrayna, Moldova, Gürcistan hakkındaki değerlendirme raporlarının yer aldığı "2023 Genişleme Paketi" kamuoyu ile paylaşıldı.
AB üyeliğinin liyakate dayalı olduğu vurgulanan raporlarda, Ukrayna ve Moldova'nın son dönemde AB yolunda reformlarda ciddi ilerleme kaydettiği, bu iki ülkeyle tam üyelik müzakerelerinin başlatılabileceği belirtilerek, AB ülkelerinden oluşan AB Konseyinin bu konuda karar alması tavsiye edildi.
Komisyon ayrıca AB Konseyine bu iki ülke gerekli tüm alanlarda ilerleme kaydettiğinde müzakere çerçevesini kabul etmesi önerisinde bulundu.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, konuyla ilgili basın toplantısında, "Komşularımız ne yöne gideceklerini seçti. Batı Balkanlar, Gürcistan, Moldova ve Ukrayna açıkça ne yöne ilerleyeceklerini belirledi." dedi.
Ukrayna ve Moldova ile müzakerelerin ne zaman biteceğinin reformların hızına bağlı, sürecin liyakata dayalı olduğunu söyleyen von der Leyen, müzakerelerin AB liderlerinden siyasi karar çıkmasından sonra hemen başlayabileceğini, Mart 2024'te AB Komisyonu olarak durum raporu hazırlayabileceklerini bildirdi.
Von der Leyen, katılım sürecinin ne kadar süreceğinin sorulması üzerine, "Şu anda üye olan ülkelerin katılım süresine bakarsanız bunun değişkenlik gösterdiğini göreceksiniz. Bu süre ülkelerin faaliyetlerine ve reform hızına bağlıdır." ifadesini kullandı.
Ukrayna'nın Rusya ile savaşı devam ederken bir yandan AB sürecini devam ettirdiğini hatırlatan von der Leyen, Ukrayna için geçen yıl belirlenen özellikle yargı reformu ve yolsuzlukla mücadele gibi alanların yüzde 90'ında ilerleme kaydettiğini, kalan reformların yolda olduğunu söyledi.
Moldova'nın gösterdiği ilerlemenin etkileyici olduğunu vurgulayan von der Leyen, sürecin liyakate dayalı olduğunu hatırlatarak üyeliğe ne zaman hazır olacağını ülkenin kendisinin belirleyeceğini dile getirdi.
Von der Leyen, Moldova'nın doğrudan bir savaş içinde olmadığına ancak ülke üzerinde sürekli bir istikrarsızlaştırma çabası bulunduğuna, Ukrayna'daki savaşın sonuçlarının Moldova üzerindeki etkilerine dikkati çekerek, yargı, yolsuzluk ve organize suçlarla mücadele alanlarında ilerlemeler görüldüğünü aktardı.
Bosna Hersek
Bosna Hersek'e de değinen von der Leyen, bu ülke hakkında başta organize suç, kara para aklama ve terörle mücadele konularında bazı olumlu gelişmeler gördüklerini bildirdi.
Von der Leyen, buna rağmen özellikle Sırp Cumhuriyeti'nin yaptığı ve anayasaya uymayan bazı değişiklikler nedeniyle üyelik kriterlerinin tamamının yerine getirilmediğini, bu durumda müzakerelerin başlatılmasını önereceklerini aktardı.
Von der Leyen, "Biz kapımızı açtık. Bosna Hersek'i kapıdan girmeye davet ediyoruz." dedi.
Gürcistan
Gürcistan'a aday ülke statüsü verilmesini öneren AB Komisyonu, ülkenin gerekli bazı alanlarda adımlar attığını, AB sürecinde ilerleme gösterdiğini ve bu ülkenin üyeliğe aday olabileceğini kaydetti.
Von der Leyen, Gürcistan'ın AB'ye katılma arzusunu tamamen desteklediklerini vurgulayarak, "Bu arzu, milli meselelerde muhalefetle ve sivil toplumla daha fazla ilişki kurması gereken yetkililer tarafından daha iyi yansıtılmalı." dedi.
AB Komisyonunun tavsiyelerinin, aralık ayında toplanacak AB ülkelerinin liderleri tarafından değerlendirilmesi ve karara bağlanması bekleniyor.