Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (ASKİ) Mamak ilçesinde yer alan Bayındır barajı üzerinde GES (Yüzer Güneş Enerji Santrali) kurulumu çalışmalarını başlattığını açıkladı.
ASKİ Genel Müdürlüğü, daha önce Japonya, ABD, Çin, Hindistan ve Fransa gibi ülkelerde hayata geçirilen (GES) uygulamasını Türkiye’ye getiriyor. ASKİ Genel Müdürü Memduh Aslan Akçay, Mamak ilçesindeki Bayındır Barajı üzerinde yüzer uygulamalı GES kurulumu için çalışmaların başlatıldığını belirterek, kurumun elektrik enerjisi ihtiyacının bir kısmının bu şekilde sağlanacağını bildirdi.
Akçay, ASKİ’nin elektrik ihtiyacının bir kısmının Yüzer GES Sistemi ile sağlanacağını kaydederek, Ar-Ge Dairesi Başkanlığı bünyesinde yürütülen proje için Mamak ilçesindeki Bayındır Barajı’nın “model uygulama” alanı olarak seçildiğini açıkladı.
Akçay, projeye ilişkin olarak geçtiğimiz haziran ayında lisanssız elektrik üretim başvurularının tamamlandığını, 26 Temmuz 2023’te ise zemin sondaj işlemlerinin yapıldığını aktardı. Akçay, Bayındır Barajı üzerinde 990 kWp fotovoltaik panel kapasitesine sahip on grid yüzer uygulamalı GES kurulumunun Aralık 2023’e yetişmesinin planlandığını söyledi.
Projeyi anlatan Akçay, şunları kaydetti:
“Verilere göre Temmuz 2023’te Türkiye’deki toplam kurulu gücümüzün yaklaşık yüzde 9,9 kısmı güneş enerji santrallerinden sağlanmıştır. Göller, arıtma tesisleri ve sulama havuzlarında kurulabildiği için araziye ihtiyaç duymayan ve bu sayede maliyet giderlerini oldukça düşüren Yüzer GES Uygulaması ise standart bir güneş projesine göre yılda yüzde 15 elektrik verimini artırıyor. Ayrıca sistem havzada biriktirilen su yüzeyinin güneş ile direkt temasını kestiği için kurulu olduğu alanda buharlaşmayı yüzde 55 azaltarak su tasarrufu da sağlıyor.”
Yüzer GES kurulumu için gerekli ortalama alan dikkate alındığında Ankara yakınında yaklaşık 33,7 GWp gücünde kurulu kapasite bulunduğunu kaydeden Akçay, “Ancak tabii her yerde bu sisteme izin verilmiyor. Yüzen bir mimariye sahip olduğu için suyun kaldırma kuvvetinin yardımıyla işlev gören bu özel uygulamayı, ilerleyen süreçte prosedüre uygun olan başka sahalara da taşımak istiyoruz. Çünkü arazilerimiz yerine atıl durumda olan su yüzeyleri kullanılarak enerji ihtiyacımızın önemli bir kısmını karşılayabiliriz. Sistemin en önemli katkılarından biri de kurulum süresinin karada kurulan sabit GES’lere göre daha kısa olması. Bu sayede kısa sürede yatırım tamamlanıp üretim çıkışı sağlanabilir” diye konuştu.
Dünyada Çin, Japonya, ABD, İngiltere, Hollanda, Almanya, Güney Kore ve Fransa gibi ülkeler Yüzer GES kurulumuna öncelik veriyor. İlk Yüzer GES 2006 yılında ABD’nin Kaliforniya eyaletinde bir üzüm bağında kullanıldı. Böylece güneş santrali inşa edilmesi planlanan yerde üzüm ekimi yapılarak yılda 150 bin dolar kazanç elde edildi.
2011’de yaşanan Fukuşima Nükleer Santral kazasından sonra ise Japonya Yüzer GES kurulumu için teşvik verdi. Türkiye’de ise söz konusu sistem denemelerine 2017 yılında başka belediyeler tarafından başlandı ancak santral kar ve rüzgâr yüklerinin ektin şekilde hesaplanamamasından ötürü ne yazık ki kullanılamadı. Bu nedenle ASKİ’nin hayata geçireceği proje, Türkiye için ilk olmuş olacak.