Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri arasındaki F-16 gerginliğinde son olarak geçtiğimiz aylarda ABD Temsilciler Meclisi, savunma bütçesini de içeren Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa (NDAA) tasarısına Türkiye'ye F-16 satışını şarta bağlayan eklemeyi kabul etti. Bu şartlar arasında Türkiye'ye satılacak F-16'ların Yunan hava sahasını ihlal etmemesi ve satışın ABD'nin çıkarına olacağı yönünde şartlar bulunuyordu.
İKİ ŞART DA TASARIDAN ÇIKARILDI
ABD Senatosu, 2023 savunma bütçesini içeren NDAA tasarısına son halini vermek amacıyla toplandı. Tasarıya eklenmek üzere sunulan 900'e yakın eklemeler görüşülmeye devam ediliyor. Kongre kaynaklarından edinilen bilgilere göre, New Jersey Senatörü Demokrat Menendez ile Maryland Senatörü van Hollen'ın sunduğu ve Türkiye'nin ABD'den F-16 alımını koşullara bağlayan iki ekleme de tasarıdan çıkarıldı. Senato NDAA tasarısını tamamladıktan sonra Temsilciler Meclisinin versiyonu ile ortak bir metin haline getirilerek onay için ABD Başkanı Joe Biden'ın masasına gönderilecek.
YUNAN MEDYASI ŞOKTA
Öte yandan bu karar Yunanistan'da soğuk duş etkisi yarattı. Geçtiğimiz günlerde Türkiye'ye F-16 sevkiyatını şartlara bağlayan adımları büyük bir müjde gibi gören Yunan basını, dün akşam ise şok yaşadı. To Vima gazetesi, "ABD Senatosu F-16 satışı için yeşil ışık mı yakıyor? Türk medyası ne yazıyor?" başlıklı haberinde, Amerikan haber ajanslarının sessizliğini koruduğunu yazdı. Haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Eylül ayında BM Genel Kurulu toplantısı için gittiği ABD'de Senatörler Lindsey Graham ve Chris Coons ile buluştuğunu hatırlatıldı. Ülkenin en çok okunan gazetelerinden Kathimerini gazetesi ise "Senato savunma bütçesinde F-16'lar için değişiklik var" manşetini attı. Haberinin spotunda NDAA'ya Türkiye'nin F-16 jetlerinin en üst modeli Viper için kit verilmesi amacıyla eklemeler yapıldığını bildirdi.
CNN Yunanistan "ABD Senatosu Türkiye'ye F-16 satışı için şartları çıkardı" manşetiyle haberi duyurdu. Eleftheros Typos gazetesi, "Türk medyası: ABD Senatosu Menendez'in F-16 satış şartlarını reddetti" başlığıyla, Skai televizyonu ise "ABD Senatosu'nun savunma bütçesinde F-16'lar için Menendez değişikliği var" manşetiyle okuyucularının karşısına çıktı.
DİPLOMATİK ÇABALAR ETKİLİ OLDU
Türkiye'nin F-16 alımını koşullara bağlayan benzer bir ekleme NDAA tasarısının Temsilciler Meclisine eklenmişti ancak ortak metinde bu eklemelerin de çıkarılması bekleniyor. Senato'daki bu değişimde, Türkiye'nin Washington'da yürüttüğü diplomatik çabaların etkili olduğu belirtiliyor. Menendez, Pentagon bütçesini içeren 2023 NDAA tasarısının Temsilciler Meclisi versiyonuna sunulmuş ve Türkiye'ye F-16 satışını şarta bağlayan eklemenin aynısını tasarının Senato versiyonuna da dahil etmişti.
YUNAN HAVA SAHASINI İHLAL ETMEME ŞARTI
Eklemede Silah İhracatı Kontrol Yasası kapsamında Türkiye'ye yeni F-16 satışının yapılmaması ve F-16 modernizasyon kitlerinin satılmaması hükmü konulurken bu maddenin muafiyetini ise Senato ve Temsilciler Meclisi ilgili komitelerine söz konusu satışın ABD'nin önemli ulusal güvenlik menfaatlerine temas ettiği, bu silahların Yunan hava sahasını mükerrer şekilde ihlal etmeyeceğini temin etmek için atılacak somut adımlar sunulduğu takdirde başkanın bu maddeyi uygulamaktan muaf olacağı ifade edilmişti.
PKK/YPG'YE KARŞI KULLANILMAMASI ŞARTI DA EKLENMİŞTİ
Öte yandan, Maryland Senatörü van Hollen ise bu koşullara, uçakların YPG/ PKK terör örgütüne karşı kullanılmamasını ve Türkiye'nin İsveç ile Finlandiya'nın NATO üyeliğini onaylaması koşulunu eklemişti.