Türkiye'de her yıl zamlanan asgari ücret uygulaması Avrupa'nın birçok ülkesinde uygulanmıyor. Peki ülkeler neye göre maaş belirliyor. İşte merak edilen sorunun cevabı...
ASGARİ ÜCRET SİSTEMİ NASIL OLUŞTU?
1980'li yılların başında Yeni Zelanda ve Avustralya asgari ücret uygulamasına başladıktan sonra, Avrupa ülkeleri de bu uygulamayı taklit ederek bir sistem oluşturdu. Birçoğunun İskandinav ülkesi olduğu bu Avrupa devletleri, işçilere verilen "en düşük ücret uygulaması" konusunda belirleyici faktörün hükümetlerin olmaması gerektiğine karar kılarak, piyasa şartlarını ön plana çekti.
HER İŞ KOLUNA GÖRE FARKLI BELİRLENİYOR
İsveç'te her işçi sendikası "Kollektivavtal" adı verilen "toplu pazarlık sözleşmeleri" hazırlayarak, o endüstrideki şartları belirliyor. Bunun yanında aynı işi yapan fakat farklı eğitim seviyelerine sahip işçiler bireysel olarak değerlendiriliyor.
Kısaca iş kolunun zorluğu, işçinin eğitim seviyesi ve diğer etkenler de eklenince asgari ücretin belirlenmesinde adil bir sistemin ortaya çıkarılması amaçlanıyor.
YILDA EN AZ 41 GÜN İZİN
10 milyon nüfuslu İsveç'te neredeyse her çalışan, ülkedeki 60'ı aşkın sendika ya da 50'ye yakın işçi derneğinden en az birine üye. Ülkede asgari ücret, ortalama bir maaşın yüzde 60-70'ine denk düşüyor.
Haftalık 40 saat çalışma izni bulunurken, her işçinin 25 gün yıllık izin ve 16 gün kamu tatilinden yararlanma hakkı var. Buna ek olarak hastalık, hamilelik, babalık izni ve diğer özel durumlarda da işçilere çalışmama ve ücret alma hakkı tanınıyor.
EN YÜKSEK ASGARİ ÜCRET MAAŞI İSVİÇRE'DE
Asgari ücretin resmi olarak bulunmadığı diğer Avrupa ülkelerinde benzer kanunlar geçerli olsa da, bazı farklılıklar var. Örneğin İsviçre'de 2014 yılındaki bir kanun tasarısıyla ülke genelinde asgari ücret belirlenmek istense de bu mecliste reddedildi. Ülkede en düşük ücret alan işçiler ortalama saat başına 25 ABD Doları kazanıyor.
Norveç'te her meslek branşında farklı ücret uygulaması olsa da ortalama asgari ücret 16-21 dolar arasında değişiyor. İzlanda'da ise aylık en düşük ücret 2.200 dolar (12.650 TL) civarında veriliyor. Danimarka'daysa bir işçi saatlik en az (ortalama) 20 dolar civarında kazanıyor.
TÜRKİYE'DE YIL YIL ASGARİ ÜCRET
Yıllar bazında net asgari ücret rakamları şöyle:
2019: 2 bin 20 TL
2018: 1603 TL
2017: 1404 TL
2016: 1300 TL
2015: 1 Ocak-949TL,1 Temmuz-1000 TL
2014: 1 Ocak-846 TL, 1 Temmuz-891 TL
2013: 1 Ocak-773 TL, 1 Temmuz-803 TL