2023 yılının yeni asgari ücreti ne kadar olacak? Milyonlarca çalışan bu sorunun cevabını merakla bekliyor. Vergi Uzmanı Muhammet Bayram masada konuşulan formülleri milliyet.com.tr'ye anlattı. Bayram konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“2022 yıl başında ocak ayında toplu iş sözleşmesine göre yüzde 5, artı enflasyon farkı alınacaktı. Devletimiz oluşan hayat pahalılığından dolayı 5 artı yüzde 2.5’luk bir sosyal refah düzenlemesi yaptı. Yani yüzde 7.5 artı enflasyon farkı ödendi.
2022 Temmuz ayında ise toplu iş sözleşmesine göre yüzde 7 artı enflasyon farkında anlaşılmıştı. Buna istinaden memurlarımız yüzde 41.69 emeklilerimiz, SSK ve Bağkur’lularımız yüzde 42.35 zam aldı.
‘HİÇ ENFLASYON OLMASA DAHİ MEMURLAR YÜZDE 7.5 FARK ALACAK’
Buradaki asıl istisna memurlara yöneliktir. Memurlar hiç enflasyon olmasa dahi belirtmiş olduğumuz yüzde 7.5 ve 7’lik farkı alacaklar. Ancak gelinen süreçte temmuzda yüzde 40’lık bir enflasyon farkı yansıtıldı.
O dönemde asgari ücrete ilişkin ve memur ile emeklilerin ücret artışına yönelik enflasyon beklentisi yüksek olduğu için sene sonu enflasyon tahminlerimizi yüzde 80 olur şeklinde yapmıştık.
‘MEMUR VE EMEKLİLER YÜZDE 30-40 ARASI MAAŞ ARTIŞI ALACAK’
Ancak devletimizin yayınlamış olduğu Orta Vadeli Plan’da (OVP) enflasyon tahmininin yüzde 65 olduğu ve TÜİK enflasyon beklentisinin yüzde 79 olduğu bir durumda yine memur ve emeklilerimiz yüzde 30 ile yüzde 40 arasında bir maaş artışı alacaklar.
Bu da nasıl hesaplanacak? İlk dönem enflasyon verisi yüzde 42.35 olarak yansıtılmıştı. Sene sonunda yüzde 83.35 çıkarsa aradaki yüzde 40’lık fark hem memurlarımıza hem emeklilerimize yansıtılacaktır.
Ancak hem OVP’de belirtilen yüzde 65’lik sene sonu enflasyon tahmini, hem de TÜİK enflasyon beklentisinin yüzde 79 olduğu göz önünde bulundurulunca enflasyonun sene sonu itibarıyla düşme eğilimine gireceği tahmin ediliyor.
Bunun hesaplaması ayrıca temmuz ayında ve ağustos ayında oluşan ve diğer aylarda oluşan enflasyon farkının toplanması suretiyle bulunacak. Temmuz ve ağustos ayı şu anda zaten iki ayın toplamı 3.83’tür. Asgari ücrete ilişkin de senede bir defa belirleniyordu.
‘ASIL ZAM 1 OCAK 2023’TE’
Asgari Ücret Komisyonu sene ortasında tekrar toplanma kararı aldı. Hatta ekim döneminde tekrar toplanıp asgari ücretin bir defa daha artırılması bazı sendikalarca isteniyor. Ancak hatırlayacağınız üzere Sayın Cumhurbaşkanı temmuz ayında yapılan yüzde 30’luk zamda bunun geçici bir artış olduğunu, asıl zammın 1 Ocak 2023 itibarıyla yapılacağından bahsetmişti.
Bu bir zam değil, bir düzeltmedir. Yani geçmiş 6 ayın enflasyon farkının hem asgari ücret hem de memur ve emeklilere yansıtılmasıdır.
ASGARİ ÜCRETE NE KADAR ZAM YAPILACAK?
Özellikle asgari ücretlinin hayat pahalılığı altında ezilmemesi için 1 Ocak 2023 itibarıyla asgari ücrette ciddi bir artış bekliyoruz.
Hatta memur ve emeklilere yüzde 40 artış yapılması hasebiyle asgari ücrette de yüzde 40’lık bir artışı tahmin etmiştim. Ancak artış yüzde 30’da sınırlı kalmıştı. 1 Ocak 2023’te yapılacak asgari ücret artışı en az yüzde 40 seviyesinde olacaktır. Bu da 5 bin 500 lira olan asgari ücret seviyesinin 7 bin 500 ile 7 bin 750 lira civarına yükselmesidir. Bu seviyenin dahi asgari ücretli için yeterli bir seviye olmadığı. Açlık ve yoksulluk sınırının altında olduğu bilinmektedir.
Bu noktada işverenlerimize de halihazırda verilen vergi desteğinin yanında SGK prim teşviklerinin verilmesi elzemdir. Aynı şekilde işverenlerimiz de asgari ücretli çalıştırdığı ölçülerde. Yani 1 asgari ücretli çalıştıran da 1500 asgari ücretli çalıştıran işverenlerimizin aynı SSK primini ödememesi gerekmektedir. O yüzden devletimiz asgari ücretli çalıştıran kişileri kademeli olarak ayırarak farklı SGK primlerini getirmesi elzemdir.
Bununla birlikte hem asgari ücretlimiz hem de işverenlerimizin yüzü gülecektir. Ancak şöyle bir durum söz konusudur. Asgari ücretlinin üzerinden gelir vergisinin sıfırlanması ve yapılabilecek SGK prim indirimleri sonrasında normal çalışanların da asgari ücret üzerinde çalışanların da resmiyette asgari ücretli gösterilmesi sorunu ortaya çıkabilir.
Bunun için devletimizin gerekli denetim mekanizmalarını işletmesi gerekmektedir.
ASGARİ ÜCRET ARTIŞINA İLİŞKİN MASADA HANGİ FORMÜLLER VAR?
Hem Sayın Cumhurbaşkanının hem de Çalışma Bakanı Bilgin’in söylemiş olduğu üzere enflasyon oranında daha yüksek bir artışı beklemekteyiz. Bu da önceki döneme nazaran yüzde 35 ile yüzde 40’lık bir enflasyon farkı hem memur ve emeklilerimize hem de asgari ücretlilere yapılacak. Ancak tüm çalışan ve emeklilere buna ilaveten sosyal refah payı düzenlemesi bekliyoruz.
Zaten devletimiz şu anda dar gelirli ve yoksul vatandaşlara doğal gaz yardımı, yakacak yardımı ve son açıklanan pakete göre de 2 bin TL’nin altında olan icra borçlarının silinmesi suretiyle Sosyal refah düzenlemesi yapmakta. Ancak maddi olarak da bir ücret artışına gidilmesi gündemdedir.”