Türk lirasında yaşanan değer kaybıyla beraber ekonomik sorunlar her geçen gün daha da derinleşirken, gözler asgari ücrette belirlenecek yeni rakama çevrildi.
Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücrette desteğin doğrudan işçiye verileceğini ve gelir vergisiyle ilgili alternatif çalışmalar yapıldığını söyledi.
Peki bu destek nasıl ödenecek? Şu anda ne kadar vergi alınıyor? Vergi alınmadığında asgari ücret kaç lira olacak?
1) DESTEK ÖDEMESİ ARTIRILACAKYeni Asır gazetesinden Faruk Erdem'in haberine göre 5510 sayılı yasanın geçici 85. Maddesi gereğince 2021 yılı için her sigortalı için işverenlere 75 lira asgari ücret desteği ödeniyor. Bu destek İşsizlik Sigortasından karşılanıyor. Bu desteğin artırılarak direkt işçiye ödenmesi söz konusu. Böylece daha önce 150 liraya kadar uygulanan bu destek işçinin maşına seyyanen bir zam olarak yansıtılabilir.
2) GENÇ İŞÇİ İÇİN 733 TL31.12.2022 tarihine kadar işe alınacak genç, kadın ya da mesleki belgesi olan personel için devletten prim desteği alınıyor. Burada sağlanan destek işçinin prime esas kazancı üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesi tutarında oluyor. Böylece işçi için ödenecek primi devlet karşılıyor. Bu tutar asgari ücretli bir çalışan için 733,37 TL olurken prime esas kazancı bunun 7,5 katı yani tavandan ödenen birisi için 5.500,41 TL olmaktadır. Bu prim desteğinin işçiye verilerek maaşının artırılması sağlanabilir.
3) İLAVE İŞÇİNİN PRİMİ DEVLETTENBu teşvik mevcut personeline ilaveten yeni işçi alan firmalar için uygulanıyor. İlave istihdam olarak alınan her bir işçinin faaliyet gösterilen sektöre göre 1.341,56 TL ile 3.792,47 TL arasındaki tüm primleri devlet tarafından karşılanıyor. Böylece yeni işçinin istihdam maliyeti olmuyor. Böylece işverenin üzerinden kalkan yük işçiye verilebilir.
4) AGİ FORMÜLÜMilyonlarca çalışan bir vergi iadesi olarak Asgari Geçim İndirimi (AGİ) alıyor. Devlet çalışanların gelir vergisinin bir kısmını almaktan vazgeçerek iade ediyor. Burada verginin tamamının AGİ olarak ödenmesi sağlanarak işçinin maaşına direkt destek yapılmış olur. 2021 yılı için düşünüldüğünde bekar bir işçi için 268,31 lira olan AGİ 187,82 TL (gelir vergisi) ve 27,15 TL (Damga vergisi) eklenerek yeni rakam 483,28 TL'ye çıkartılmış olur.
Bu kapsamda asgari ücret artışının en az yüzde 25 olacağı varsayımıyla hesap yapıldığında brüt asgari ücret 4.471,88 TL'ye çıkabilecek. Bu durumda net ücret ise 3.532,38 TL'ye ulaşacak. Gelir vergisi alındığında yüzde 25 artışla asgari ücret hesabı şöyle olacak:
5) VERGISIZ ASGARI ÜCRET FORMÜLÜBakan Bilgin asgari ücretten gelir vergisi alınmaması konusundaki sorulara da 'alternatifler üzerinde çalışıyoruz' cevabını verdi. Burada gelir vergisi alınmaması formülü zaten şu anda apartman görevlileri için uygulanıyor.
Bugün asgari ücrette brüt rakam 3.577,50 TL. Bu rakamdan kesilen prim ve vergilerden sonra işçiye 2.528,9 TL net olarak ödeniyor. Asgari ücretli bir işçinin işverene maliyeti ise 2021 yılı için 4.203,56 TL'yi buluyor. Burada işverenin SGK primi ve işsizlik sigortası primi brüt ücrete eklenmiş oluyor. 2021 yılı asgari ücreti üzerinden bakarsak 3.577,50 TL'lik brüt asgari ücretten kesilen gelir vergisi toplamda 456,13 TL'yi buluyor.
Sadece vergilerin alınmadığı düşünüldüğünde 2.825,9 TL'lik net asgari ücret bu yıl için AGİ hariç 3.040,87 TL'ye yükselmiş olacak. Vergi alınmadığı için AGİ iadesi de yapılmayacak.
ZAMLARIN GÖLGESİNDE ASGARİ ÜCRET GÖRÜŞMELERİAsgari ücretle ilgili görüşmeler, doğalgaz, elektrik gibi kalemlerde yapılan zamların gölgesinde aralık ayında başlayacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 21 Ağustos 2020'de açıkladığı 'doğalgaz müjdesinin' üzerinden geçen süre zarfında, elektrik, akaryakıt ve doğalgaza toplam 35 kez zam yapıldı. Yalnızca elektrikte, 2018'den bu yana faturalar yüzde 122 civarında zamlandı.
Yoksulluk sınırı, DİSK ve TÜRK-İş'in verilerine göre 10 bin liranın üzerine çıktı. Uzmanlar, asgari ücretin yoksulluk sınırının yarısından az olmaması gerektiği konusunda hemfikir.