Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, “Cumhurbaşkanımızın çok önem verdiği İstanbul Finans Merkezi’nde bir enerji ve ticaret borsası oluşturmak istiyoruz. Burada enerji ve maden ticareti yapılacak. Ayrıca İstanbul Finans Merkezi’nde bir uluslararası ticaret platformu kurabiliriz. Bu da tüm taraflara, ticaret yapanlara, aracılara ve diğer paydaşlara büyük fırsatlar ve teşvikler sunabilir. Ortaklarımızla yoğun bir şekilde çalışmamız halinde bunu 2024 yılı içerisinde oluşturabileceğimizi düşünüyorum” dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Rusya’da “12. St. Petersburg Uluslararası Gaz Forumu” kapsamında düzenlenen “Küresel Doğal gaz Piyasasının Dönüşümü: Zorluklar ve Gelişim Yolları” temalı açılış oturumuna katıldı. Bakan Bayraktar, Türkiye’nin enerji pazarına ilişkin detayları paylaştı. “Eğer küresel ısınma konusunda ciddiysek bu değişikliği yapmamız gerekiyor”
Bakan Bayraktar yaptığı konuşmada, enerji piyasalarında kaçınılmaz bir dönüşüm yaşandığını belirterek, “Bence bu, iklim değişikliği ve küresel ısınmayla mücadelede önümüzdeki birkaç on yılda karşılaşacağımız en büyük zorluklardan biri. Enerji piyasası daha yeşil ve daha düşük emisyon sistemine geçiş aşamasında. Bu kaçınılmaz. Bu şu an gerçekleşiyor. Ancak bu mücadeleyi daha da zorlaştıran iki şey var: Birincisi, bu değişimin büyüklüğü ve zorluğu. Çünkü ulaşımdan tarıma, enerjiden binalara kadar ekonomi genelinde her şeyin değişiminden, dönüşümünden bahsediyoruz. Çok büyük bir yapısal değişikliğe ihtiyaç var. İkincisi ise değişimin zorunlu hızıdır. Bu değişim ve dönüşümün en hızlı şekilde gerçekleşmesini istiyoruz. Otuz yıl içinde, yani 2050’de, yüzyılın ortasında pek çok ülke, karbon nötr ekonomiye geçeceğine dair taahhütlerini açıklıyor. Eğer küresel ısınma konusunda ciddiysek bu değişikliği yapmamız gerekiyor. Ancak asıl soru bu değişimi nasıl başaracağımızdır? Bu yüzden bu enerji geçişinin akıllı bir şekilde olması gerektiğini öneriyoruz. Akıllı enerji geçişi. Akıllı enerji geçişi derken duyarlı, esnek, duygusal değil rasyonel ve dijital enerji geçişini kastediyorum. Esneklik dediğimizde doğal gaz ortaya çıkıyor. Çünkü gaz, bu küresel enerji dönüşümü için son derece önemli bir geçiş yakıtıdır” dedi.
Bayraktar, katılımcılara Türkiye’nin enerji piyasası hakkında bilgi vererek, konuşmasına şöyle devam etti:
“Birincisi: Türkiye’nin enerji talebi, elektrik talebi, gaz talebi, petrol talebi artıyor. Son yirmi yılda enerji talebimiz ve gaz talebimiz neredeyse üç katına çıktı. Bu eğilim büyümeye devam edecek. Bu, ülkemdeki tüm enerji piyasası temsilcileri için bir numaralı öncelik olan bu artan arz talebi güvenliğini karşılamamız gerektiği anlamına geliyor. İkincisi, Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın 2053 yılında Türkiye’nin karbon nötr ekonomiye geçeceğini duyurması. Yani iklim değişikliği konusunda çok sağlam hedeflerimiz var. Bunu nasıl başaracağız? Artan talebimizi karşılamaya çalışıyoruz. Bir yandan da enerji piyasamızda geçiş yapmaya çalışıyoruz. Yenilenebilir potansiyelimizi güneş, rüzgar ve diğer yenilenebilir kaynaklar üzerinde değerlendirmek istiyoruz. Enerji verimliliği programımızı ve enerji verimliliği potansiyelimizi değerlendirmek istiyoruz. Üçüncüsü: Enerji karışımımıza nükleer enerjiyi de eklemek istiyoruz. Bu da Rusya Federasyonu ile işbirliği yaptığımız bir diğer alan. Dördüncü: Doğal gazı yine bir geçiş yakıtı olarak görüyoruz. Hidrojen ve yeni teknolojilerin dijitalleşmesi gibi gibi.” “Geçen yıl doğal gazdan elektrik üretiminin yüzde 34 civarında bir kısmını gerçekleştirdik”
Doğal gazın Türkiye enerji piyasasında nasıl bir rol oynadığını ele alan Bayraktar, “Birçok ülke gibi Türkiye enerji piyasasında da gaz tükettiğimiz üç alan var. Bir numara haneler. Biz büyük bir ülkeyiz. Artan nüfus ve hane halkı gaz talebini artıyor. Gaz tükettiğimiz ikinci alan ise sanayi. Biliyorsunuz ekonomimiz büyüyor. İhracatta büyük bir sanayi üretim kabiliyetimiz var. Yani endüstriyel yetenek, gaz tarafında da bir tüketim gerektiriyor. Üçüncü alan enerji üretimidir. Arkadaşım Alexander elektrik piyasasına ilişkin küresel rakamları örnek olarak verdi. Ortalama olarak elektrik üretiminin yüzde 20’sinin gazdan geldiğini söyledi. Ancak Türkiye’de bu rakam yüzde 20’nin çok üzerinde. Geçen yıl doğal gazdan elektrik üretiminin yüzde 34 civarında bir kısmını gerçekleştirdik. Yani bu çok büyük bir rakam. Çünkü Türkiye’de enerji pazarı büyüyor ve elektrifikasyon kaçınılmaz olarak önceki on yıllara göre giderek daha büyük hale geliyor. Çünkü ulaşım değişiyor. Elektrik odaklı bir dönüşüm yaşıyor. Elektrikli araçlar geliyor. Elektrik talebimiz artmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı. “Türkiye gaz tedarikçileri için iyi bir ortak ve güvenilir bir pazar”
Bakan Bayraktar, birkaç nedenden dolayı elektrik üretimi için gaza ihtiyaç duyduklarını altını çizerek, şunları kaydetti:
“Bu nedenlerden birincisi: Daha fazla yenilenebilir enerji istiyoruz. Bu da daha fazla güneş, daha fazla rüzgar, anlamına geliyor. Yani doğal gaza mükemmel uyum sağlayan bir yedekleme sistemine ihtiyacınız var. İkincisi: Her ülke, kömürden elektrik üretiminden gazla elektrik üretimine doğru emisyonlarını düşürmeye odaklanmaya çalışıyor. Bu dönüşüm, elektrik üretiminde yine gaz tüketiminin artmasını gerektiriyor. Yani bu açıdan baktığınızda gazın zaten ekonomimiz için önemli bir rol oynadığı alanlar bunlar. Önümüzdeki birkaç on yılda da önemli bir rol oynamaya devam edecek gibi görünüyor. Bu nedenle gaz konusuna arz yönünden daha bütünsel bir yaklaşımla odaklanıyoruz. Tedarik ülkelerimizi, tedarik kaynaklarımızı çeşitlendirmek istiyoruz. Gazprom’la yakın zamanda inşa ettiğimiz TürkAkım’da altyapı boru hatlarına yoğun yatırımlar yapıyoruz. Ayrıca yeraltı depolama tesislerine ve kapasitelerine de yoğun yatırım yaptık. Bugün itibarıyla Türkiye LNG yoluyla gaz alabiliyor. İhtiyacının neredeyse yarısına yakını Türkiye’ye LNG aracılığıyla karşılayabiliyor. Bu pazarda büyük bir değişiklik. Ama açıkçası Türkiye pazarı için daha fazla gaza ihtiyacımız var. Ayrıca Güneydoğu Avrupa başta olmak üzere Avrupa genelinde de esas olarak gaza ihtiyaç duyuluyor. Komşularımızın da Türkiye pazarından gaz alabilecekleri, tesis ve altyapımıza erişebileceklerini söylüyoruz. Gaz piyasasındaki gelişmelerde aşağı yukarı bunu görüyoruz ve her zaman söylediğim gibi, Türkiye gaz tedarikçileri için iyi bir ortak ve güvenilir bir pazar. Başlıca tedarikçilerimiz Gazprom’dur. İyi bir iletişimimiz, iyi bir işbirliğimiz var ve buna devam etmek istiyoruz. Umarım daha rekabetçi bir şekilde piyasa tüm bu yeni gelişmeleri özümseyebilir ve bu sayede ekonomik büyümeden, istihdam oluşturmadan ve iş güvenliğinden vazgeçmeyeceğiz.” “Ticaret platformunu inşallah bir yıl içerisinde kurmak istiyoruz”
Bayraktar, büyüyen gaz ve enerji piyasalarına sahip bir ülke olarak iyi çalışan, işlevsel ve daha akışkan bir gaz ticaret platformuna sahip olmak istediklerinin altını çizerek, “Bu projede Gazprom ve diğer ortaklarımızla konuştuğumuz konu ise elektronik ticaret platformu. Bunun da çok uzun zaman alacağına inanmıyorum. Bu ticaret platformunu inşallah bir yıl içerisinde kurmak istiyoruz. Ancak burada daha geniş perspektife ve hedeflere de sahibiz” dedi. "Türkiye’de enerji merkezini 2024’te oluşturabileceğimizi düşünüyorum"
Bakan Bayraktar, Türkiye’nin söz konusu durumda planlarının çok daha kapsamlı olduğunu işaret ederek, “Cumhurbaşkanımızın çok önem verdiği İstanbul Finans Merkezi’nde bir enerji ve ticaret borsası oluşturmak istiyoruz. Burada enerji ve maden ticareti yapılacak. Ayrıca İstanbul Finans Merkezi’nde bir uluslararası ticaret platformu kurabiliriz. Bu da tüm taraflara, ticaret yapanlara, aracılara ve diğer paydaşlara büyük fırsatlar ve teşvikler sunabilir. Ortaklarımızla yoğun bir şekilde çalışmamız hâlinde bunu 2024 yılı içerisinde oluşturabileceğimizi düşünüyorum” ifadelerini kullandı.