Bilim insanları iki balık türüne basit matematik işlemlerini yapmayı öğretti.
Yeni bir araştırmada vatozlar ve çiklitler, geometrik şekiller aracılığıyla karmaşık bilişsel süreçleri tamamlayabildiklerini gösterdi.
Hakemli bilimsel dergi Scientific Reports'ta yayımlanan makalede, söz konusu hayvanların temel matematiği öğrenme yeteneği sergilediklerini ve hatta bu bilgileri kullanarak küçük mantık bulmacalarını çözdükleri ifade edildi.
Almanya'daki Bonn Üniversitesi Zooloji Enstitüsü'nden Prof. Dr. Vera Schluessel, "Hayvanları basit toplama ve çıkarma işlemleri yapmaları için eğittik" diye konuştu: Bunu yaparken, başlangıç değerini birer birer artırmak veya azaltmak zorunda kaldılar.
Çiklitler ve vatozların matematiğe yatkın olduğu aslında önceden de biliniyordu. Ancak hesap yapabilme yetenekleri ilk kez ortaya kondu ve araştırmacıları şaşırttı.
Vatozların ve çiklitlerin bu sayısal becerileri nasıl kazandığı ise muamma. Zira iki balık türü birbirinden çok farklı yaşam tarzlarına sahip. Örneğin çiklitler akvaryumların aranan balıklarıyken, vatozlar okyanus tabanlarında yalnız yaşıyor.
Yine de araştırmacılar, bulguların balıkların düşünüldüğünden çok daha zeki olduğunu gösterdiğini düşünüyor.
Bonn Üniversitesi'nde yapılan deneylerde öncelikle bir tanka konan balıklara, 1 ve 5 arasında değerleri temsil eden kare daire ve üçgenlerin görüntüleri gösterildi.
Şekillerin boyutları değişkendi ama renkleri ya da mavi ya da sarıydı. Zira burada mavi, "bir ekle" anlamına geliyordu. Sarıysa "bir çıkar" demekti.
Schluessel, "Hayvanların tasvir edilen nesnelerin sayısını tanıması ve aynı zamanda renklerinden işlemi anlaması gerekiyordu" diye konuştu.
Örneğin, gösterilen bir görüntüde 4 kare yer alıyordu. Bu nesneler maviyse 4'e 1 eklemeleri gerektiği anlamına geliyordu. Nesneler sarıysa bu da "4-1" demekti.
Balıklara yapmaları gereken hesap bu şekilde belli edildikten sonra, birbirinden farklı cevap seçenekleri sunuldu. Yani sarı kareleri görenlerin 3'ü temsil eden cevaba doğru yüzmesi gerekiyordu. Bunu yapabilen hayvanlara mama ödülü verildi.
Bunun ardından araştırmacılar şu soruyu değerlendirdi: Balıklar öğrenme sürecinde şekilleri ezberlemiş miydi? Başka şekillerle de aynı hesaplamayı yapabilecekler miydi?
Schluessel bunu, "Bunu öğrenmek için eğitim sırasında bazı hesaplamaları kasıtlı olarak atladık" diye açıkladı:
Örneğin 3+1 ve 3-1 bunlardan biriydi. Öğrenme aşamasından sonra hayvanlar bu iki görevi ilk kez gördüler. Ve testlerde büyük ölçüde doğru cevabı seçtiler.
Araştırma ekibi, bu işlemlerin balıklar için hiç de basit olmadığını vurguluyor.
Schlussel, "Orijinal görüntüler, iki farklı cevabı temsil eden görüntülerle değiştiriliyordu. Yani bütün bu görüntüleri hafızalarında tutmaları ve üstüne bir de sonuca karar vermeleri gerekiyordu" ifadelerini kullandı:
Genel olarak, karmaşık düşünme becerileri gerektiren bir başarı.