İstanbul
Borsa İstanbul getiri arayışının öne çıktığı 2022'de 1 milyon 300 binden fazla yeni yatırımcının katılımıyla BIST 100 endeksinde rekor üzerine rekorlar kırıldı.
BIST 100 endeksi 2022'de yüzde 196,57 getiriyle 5.509,16 puana yükselerek, dünya genelinde önemli pay piyasaları arasında açık ara en iyi performansı sergiledi. Söz konusu yükseliş 1999'dan bu yana en güçlü artış olarak kayıtlara geçerken, BIST 100 endeksi 1997'den bu yana ilk defa 4 yıl üst üste yatırımcısının yüzünü güldürdü.
Dolar bazında da yatırımcısına yüzde 112,4 kazandıran BIST 100 endeksi, seneyi 294,4 sent seviyesinden tamamlasa da 510 sent seviyesinde bulunan zirvesinden hala uzak olması dikkati çekiyor.
Aylık bazda değerlendirildiğinde BIST 100 endeksi 2017'den bu yana ilk kez 6 ay üst üste yükselirken, işlem hacimleri de rekor seviyelere çıktı.
BIST 100 endeksinin hacim rekoru 14 Aralıkta 158,9 milyar lira ile kırılırken, yılın son aylarında endekste ortalama işlem hacminin 100 milyar lira seviyesine çıktığı görüldü.
BIST 100 endeksi sektör bazlı incelendiğinde bütün sektörlerin 2022'yi kazançla tamamladığı görülürken, en çok kazandıran yüzde 537,5 ile ulaştırma oldu. Bankacılık sektörü ise geçen yıl yüzde 215,1 yükseldi.
Hisse bazlı bakıldığında BIST 100 endeksindeki hisselerin 97'si değer kazanırken, en çok getiriyi yüzde 1.292 ile Girişim Elektrik Sanayi, yüzde 1.182 ile Kontrolmatik ve yüzde 739 ile Odaş Elektrik sağladı. En çok kaybettiren ise yüzde 42 ile Türk Prysmian Kablo Sistemleri oldu.
Borsa İstanbul getiri arayışında merkez alternatif oldu
Analistler, yıllardır ucuz kalan Borsa İstanbul'un getiri arayışındaki yatırımcılar için 2022'de önemli bir alternatif olarak öne çıktığını kaydederek, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz indirimleriyle birlikte bu özelliğin daha da belirginleştiğini ifade etti.
Yıl boyunca 42 halka arzın yapıldığına dikkati çeken analistler, bu halka arzların yeni yatırımcıların borsayla tanışmasında büyük rol oynadığını dile getirdi.
Analistler, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının yılın ikinci çeyreğinden itibaren etkisini kaybetmesiyle birlikte başta ulaştırma sektörü olmak üzere ekonomik aktivitenin hızlandığını aktardı.
Özellikle üçüncü çeyrek şirket karlılıklarının birçok sektörde rekor seviyelerde gerçekleştiğini belirten analistler, bu dönemde enflasyondan korunma çabasıyla birlikte Borsa İstanbul'a olan ilginin de ivmelendiğini söyledi.
Küresel pay piyasalarında satış baskısı etkili oldu
Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte şubatta sert düşen küresel pay piyasaları, yılın geri kalanında da küresel bazda önemli merkez bankalarının son yılların en güçlü faiz artışlarıyla negatif seyrini sürdürdü.
Emtia fiyatlarının arz endişesiyle önemli oranda değer kazanması dünya genelinde enflasyon baskısının artırdı.
Enflasyonla mücadele kapsamında ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) 75 baz puana kadar yükselen faiz artışları, artan resesyon baskısıyla gerileyen şirket karlılıkları hisse fiyatlarındaki düşüşü hızlandırdı.
ABD'de trilyon dolar büyüklüğündeki teknoloji şirketleri yüzde 50'yi aşan değer kayıpları yaşarken, önemli endekslerden sadece Hindistan, Brezilya ve İngiltere pay piyasaları seneyi pozitif getiriyle tamamladı.
New York borsasında bu sene S&P 500 yüzde 19,4, Nasdaq endeksi yüzde 33,1 ve Dow Jones endeksi yüzde 8,8 değer kaybetti.
Avrupa borsalarında ise İngiltere'de FTSE 100 endeksi yıllık bazda yüzde 0,9 yükselirken, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 12,4 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 9,5 geriledi.