Türkiye’de günlük ortalama olarak 120 milyon ekmek üretiliyor. Türkiye genelinde günlük ortalama 12 milyon ekmek israf diliyor. Ekmek israfı yüzünden 1,5 milyar dolar çöpe gidiyor. Uzmanlar ekmek israfının çok olmasının nedenini ise vatandaşların tüketeceğinden çok ekmek almasına ve normal ekmeğin bayatladıktan sonra kullanılmamasına bağlıyor.
Türkiye genelinde 1 Ocak 2018 itibariyle ekmek gramajı 250’den 200’e düşürüldü. Gramajın düşürülmesindeki amacın ekmek israfının önüne geçilmesi olduğu açıklandı.
Normal ekmek 1 gün sonra bayatladıktan sonra vatandaşlar tarafından tüketilemezken, bu ekmeklerden bazıları hayvan yemi olarak kullanılıyor geri kalanlar da israf oluyor. Karadeniz’de üretilen ve halk arasında “Trabzon” ya da “Vakfıkebir ekmeği” olarak bilinen ekşi mayalı Karadeniz ekmeği ise günlerce bayatlamadan kalması sebebiyle ekmek israfının önlenmesi noktasında büyük önem arz ediyor.
“KARADENİZ EKMEĞİ, 1 HAFTAYLA 1 AY ARASINDA BAYATLAMADAN TÜKETİLEBİLİR”
Karadeniz ekmeğinin bayatlamaması sayesinde ekmek israfının önüne geçebileceğini vurgulayan 18 yıldır Karadeniz ekmeği ustalığı yapan fırıncı Mustafa Yılmaz, “Normal ekmeğin israfını önlemek, diğer ekmeklere göre zor. Normal ekmek çabuk bayatlıyor. Bayatladığı zaman da tüketilmesi zorlanıyor. Ekşi mayalı Karadeniz ekmeği ise bu konuda daha kullanışlı ve elverişlidir. Tüketimi de normal ekmeğe oranla daha kolaydır. Uzun vadede de tüketilebilir. Karadeniz ekmeği, ekşi mayayla yani hamurun kendi öz unundan yapılan mayayla yaptığımız için ekmeğin bayatlama süresi asgari 1 hafta azami 1 ay arasında değişiklik gösterebilir. Bu ekmek, buzdolabında saklandığında ise 2 aya kadar bile tüketilebilir halde kalabilir. Ekmeğin dışının kalın olmasının sebebi ise özünün yumuşak kalmasını sağlamaktır. Ayrıca ekmeğin içerisindeki yoğunluk, tüketimin de az olmasını sağlıyor. Uzun süre bayatlamadan kalabilen ekşi mayalı Karadeniz ekmeği, normal ekmeklere oranla daha çok rağbet görüyor. Normal ekmek unlarında kullanılan katkı maddeleri, ekşi mayada kullanılmıyor. Karadeniz ekmeğinin çöpe gitme lüksü yok. Çünkü bu ekmekte küflenme olayına pek rastlanılmaz. Doğal hamurdan yapılan ekşi maya, ekmeğe bayatlamayan bir özellik katıyor. Böylece ekmek israfının da önüne geçiyor. Karadeniz ekmeği, ortalama 6 saatte hazırlanıyor. İlk mayalandığı andan fırından çıkması arasında geçen zaman diliminde 6 saatten önce yapılan ekmekten randıman alınamıyor. Ekmeğin hamurunun beklemesi ve pişme saatinin uzun olması gerekir” dedi.
“EKMEĞİN KÜÇÜLMESİ İSRAFIN ÖNÜNE GEÇMEZ”
Ekmeğin gramajının küçülmesinin israfın önüne geçmede yeterli olmayacağını ifade eden Samsun Fırıncılar Odası Başkanı Yılmaz Yiğit ise, “Yeni yönetmelik gereği 250 gram olan ekmeğin gramajı 200 grama düşürüldü. Ekmeğin gramajının düşürülmesi, ekmek israfının önüne geçeceğine inanmıyorum. Ulusal marketlerden, yerel bayilere kadar ekmeklerin buralara gereğinden fazla verilmesi, ekmeklerin iadeye düşmesine sebep oluyor. Ertesi gün satılmayan ekmekler fırınlara geri veriliyor. Bu ekmeklerin de hiçbir şekilde geri dönüşümü gerçekleşmiyor. Gelişigüzel bir şekilde ekmek üretimi, ruhsat sahibi olmadan ekmek üreten pastaneler de ekmek israfına katkıda bulunuyor. Fırınların tüketimden daha fazla üretim yapması da ekmek israfına katkıda bulunuyor. Ekmek israfının önlenmesi için sadece ekmeğin küçülmesi değil, topyekun bir çalışmanın yapılması gerekir” diye konuştu.
Ekmek israf etmenin çok yanlış bir davranış olduğunu belirten vatandaşlar ise israfın sebebini ekmeğin ihtiyaçtan fazla alınmasına bağladılar.