Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Selim Bağlı’nın verdiği bilgiye göre, 1 milyon 790 bin Bağ- Kur’lunun kuruma 8 milyar lira prim borcu bulunuyor. Borçların yeniden yapılandırılması için tanınan sürenin dolmasına sadece 2 hafta kalmasına rağmen, ödeme kolaylığından yararlanmak için başvuranların sayısı 160 bin kişide kaldı. Bunların yeniden yapılandırma kapsamındaki borç tutarı ise 850 milyon lira. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç/Tahsin Akça'nın haberine göre bir başka ifadeyle, borcu bulunan 10 Bağ-Kur’ludan sadece 1’i 18 taksitle 36 ayda borcunu kapatma hakkını kullandı.
SSK’da ise başvurular nispeten daha yüksek oldu. Toplam 48 milyar lira borcu olan 1 milyon 361 bin mükelleften 400 bini, 12 milyar liralık borçlarını yapılandırdı. Borcu olan her 10 SSK’lıdan 4’ü, yeniden yapılandırma başvurusu yaptı. Prim borcu olan Bağ- Kur’lular, emeklilik yaşını doldurmuş olsalar da borçlarını ödeyemiyorlar. Hem kendileri hem de aile fertleri sağlık hizmetlerinden yararlanamıyorlar.
KREDİSİ İLE PEŞİN ÖDEME
SGK, borcunu peşin ödeyerek kapatmak isteyen Bağ-Kur’lular için kamu bankaları başta olmak üzere bazı bankalarla anlaşmış bulunuyor. Bu bankalardan kredi kullananlar borcu kapattıkları tarihten itibaren emekliliğe hak kazanıyor. Kredi taksitleri de emekli aylıklarından kesiliyor.Şirket ortakları, köy ve mahalle muhtarları, tarım Bağ-Kur’luları ve milyonlarca esnaf için bu aydan itibaren yeni bir dönem başladı. Bu kişilerin Bağ- Kur primleri artık prime esas kazançlarının yüzde 34.5’i yerine yüzde 29.5’i üzerinden alınacak. Prime esas kazanç asgari ücret ile bunun 6.5 katı arasında belirlenebiliyor. Bu da 2016 yılı için bin 647 lira ile 10 bin 705 lira arasında paraya tekabül ediyor.
OTOMATİK İNDİRİM
5 puanlık indirimle en düşük kazanç üzerinden prim ödeyen esnafın aylık avantajı 82.35 lira olurken, yıllık avantaj tutarı 988 liraya ulaşacak. En yüksek kazanç üzerinden Bağ-Kur primi ödeyenlerin avantajı ise aylık 535 lira, yıllık olarak da 6 bin 420 liraya ulaşacak.
Ancak bu prim indiriminden yararlanabilmek için Sosyal Güvenlik Kurumu’na prim borcu veya idari para cezası borcunun bulunmaması ya da ödeme planına bağlanması gerekiyor. Hem geçmişe ait borç olmayacak hem de güncel primler aksatılmadan ödenecek ki prim indirimi uygulanabilsin.Aksi takdirde yüksek orandan prim borçları birikmeye devam edecek. Bu nedenle ay sonuna kadar borçlarını yeniden yapılandırmak için başvuruda bulunmayanlar, 5 puanlık indirimden yararlanamayacak.
Bağ-Kur’luların 5 puanlık prim indiriminden yararlanmak için SGK’ya herhangi bir şekilde başvuru yapmalarına gerek bulunmuyor. SGK, borcu olmayan veya borcunu yapılandıran Bağ-Kur’lulara doğrudan indirimli oran üzerinden primlerini ödeme imkânı sağlayacak.
BİN LİRALIK BORCA NE KADAR VADE FARKI ÖDENECEK?
12 AY- 45 TL18 AY- 83 TL24 AY- 105 TL36 AY- 150 TL
AKSATILAN TAKSİT SON AYA KADAR YATIRILABİLECEK
Geçmiş yıllarda yeniden yapılandırılan borç taksitinin 2 aydan fazla aksatılması halinde otomatik olarak yapılandırma iptal ediliyordu. Bu da özellikle Bağ- Kur’lularda ciddi bir sıkıntıya yol açıyordu. Borcunu düzenli olarak öderken çıkan bir nakit sıkışıklığı, tüm hakkın kaybolması sonucunu doğurabiliyordu.
Bu seneki yapılandırmada ise önemli bir ilave kolaylık sağlandı. Bir yıl içinde 2 taksiti ödeyemeyenler, bu taksitleri, vade bitimine kadar diledikleri tarihte ödeyebilecek. Örneğin, 36 ay vade yaptıran bir kişi 2017’de ve 2018’de 6 taksit yerine 4 taksit ödese bile hakkını kaybetmeyecek. Yeter ki aksattığı bu taksitleri 2019 yılında vade bitimini izleyen ayın sonuna kadar gecikme faiziyle ödesin.
İLK 2 TAKSİT ÖNEMLİ
İlk 2 taksidin süresinde, tam ödenmemesi ve bir takvim yılında 2’den fazla taksit aksatma halinde yapılandırma hakkı kaybedilecek.
HANGİ BORÇLAR KAPSAMDA ?
- 2016 haziran ayı itibarıyla tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi.
- İsteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi.
- Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tahsil edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı.
- 30 Haziran 2016 tarihine kadar bitirilmiş inşaatlar için yapılması gereken eksik işçilik tutarı üzerinden prim ödemeleri.
- İdari para cezaları.
- Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borçları.
KAPICININ PRİM BORCU İÇİN KOMŞUYU İKNA ETME ŞARTI BULUNMUYOR
Kapıcıların vergi ve sigorta primi yükümlülüklerinden, apartman sakinlerinin tamamı sorumlu bulunuyor. Ödeme kolaylığı, kapıcılar için de sağlandı. “Kat malikleri kurulu” başvuruda bulunarak, kapıcıların prim borçlarını yeniden yapılandırabilecek. Eğer, prim borcunun yeniden yapılandırılması konusunda apartmanda görüş birliği sağlanamazsa, daire sahiplerinin kendi hisselerine düşen borcu yapılandırma imkânı bulunuyor. Örneğin 10 daireli bir apartmanın 5 bin lira prim borcu varsa, her bir kat maliki kendi hissesine düşen 500 liralık kısmı yeniden yapılandıracak ve taksitle ödeyebilecek. Böylece kişi payına düşen borcunu ödeyerek, sorumluluktan kurtulabilecek.
PLANA GÖRE İLK TAKSİT ÖDEMESİ ARALIKTA BAŞLAYACAK
Ödeme kolaylığı sağlayan yasa uyarınca, borçlular bir ay vergi, izleyen ay ise prim borcu ödeyecek. İlk taksit ödemesi vergide kasım ayında, prim borçlarında ise aralık ayında başlayacak. 31 Aralık hafta sonuna denk geldiğinden, ilk taksit 2 Ocak 2017 tarihine kadar ödenebilecek. Borcun zamanında ödenmemesinden kaynaklı gecikme faiz ve cezaları Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) esas alınarak yeniden hesaplanacak. Hesaplanan bu tutarı en geç 2 Ocak 2017 tarihine kadar ödeyenlerin gecikme faiz ve cezasından kaynaklı borçların yarısı silinecek. Taksitle yapılacak ödemelerde ise bu indirim uygulanmayacak. Anapara ve gecikme için hesaplanan enflasyon farkına, taksit sayısına göre katsayı uygulanarak, ödenecek vade farkı belirlenecek.
ÖDENDİĞİ KADAR YARARLANILABİLECEK
Yeni yasada, belli bir süreden sonra taksit ödemeyi bırakanlarla ilgili önemli bir kolaylık sağlandı. Örneğin, 10 bin liralık borcu yeniden yapılandırma sonucu 6 bin liraya inen kişi 12 taksitle (2 ayda bir taksit ödendiğinden 24 ay vade) ödemeyi kabul etti diyelim. Bu kişi 6. taksitten sonra taksitlerini ödemeyi bırakırsa, yapmış olduğu ödemeler, en eski tarihli borçlarından mahsup edilecek. Kalan anapara ile buna karşılık gelen 5510 sayılı yasaya göre hesaplanan gecikme faizi ve cezalarının ödenmesi istenecek. Enflasyon farkı şeklindeki borcu azaltıcı hükümler, kalan tutarlar için uygulanmayacak.