Bursa’da Suriyeliler 2,5 yılda
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi başkanlığı tarafından açıklanan, Mülteciler Derneği’nin “mülteci.org.tr” sayfasında 15 Ocak 2025 tarihinde paylaşılan 31 Aralık 2024 verilerine göre, Bursa’daki resmi yani Göç İdaresi’ne kayıtlı Suriyeli sayısı 167 bin 859...
Bu son derece önemli bir veri... Kayıt dışı Suriyeli sayısı bilinmiyor. Bir de Afganlılar var. Ancak Bursa İl Emniyet Müdürlüğü şehrin kilit noktalarında sürekli kimlik kontrolü yapıyor. Kayıt dışı yabancılar ülkelerine iade / sınırdışı / deport edilmek üzere Göç İdaresi’ne ait Barınma Merkezi’ne götürüyor. Polis son yıllarda düzensiz göçmen diye tanımlanan yabancı uyruklulara göz açtırmıyor...
Öte yandan...
Bursalıların çoğu farkında değil, ama Bursa Marmara başta olmak üzere Anadolu, Doğu Anadolu, Ege bölgesinde nüfusuna oranla en fazla Suriyeli yoğunluğunun olduğu şehirdir..
Geçmiş yıllarda Bursa, Hatay, Gaziantep, Kilis, Adana, Mersin gibi birkaç il hariç Türkiye’de nüfusa oranla en fazla Suriyelinin yaşadığı il olarak öne çıkmıştı.
Kenti yönetenler de dahil olmak üzere pek çok Bursalının bihaber olduğu bu gerçeğe göre, İstanbul, İzmir, Ankara, İzmit, Antalya gibi sanayi ve hizmet sektörünün önde olduğu illerde bile nüfusa oranladığınızda Bursa’dan daha az yoğunlukta Suriyeli sığınmacı yaşıyordu...
Mesela...
2020 yılından beri Bursa’da Suriyeli nüfustaki aylık beşer, onar binlik artışın önü kesilmişti. Zira 2020 yılından itibaren şehre Suriyeli sığınmacı kaydı yapılmıyordu. Gettolaşan mahallelerdeki yoğunluğa göre Suriyeli kayıtları İçişleri Bakanlığı talimatıyla durdurulmuştu.
Kayıtlar önemliydi. Kaydı olmayan o şehirde çocuğunu okula gönderemiyor, sağlık yardımlarından yararlanamıyordu.
Ancak sayıları savaşan toplumlardakinin aksine sayıları kadınlardan fazla olan, eğitim ve sağlık yardımına ihtiyaç duymayan kaç Suriyeli genç erkek kayıt dışı Bursa’da kalıp kaçak istihdama dahil olduğu o yıllarda da bilinemedi, bugün tedbirler daha sıkı, yine de net bir sayı vermek mümkün değil.
Geçmiş yıllara göz atacak olursak...
2017 yılı Aralık ayında; 134 bin 490 kişi, nüfusa göre yoğunluğu yüzde 4,64...
2018 yılı 20 Aralık’ta 163 bin 929 kişi...
2019 yılı 3 Haziran’da 171 bin 646 kişi, nüfusa göre yoğunluğu yüzde 5,73...
2021 yılı Ocak ayında 178 bin 447; nüfusa göre yoğunluğu yüzde 5,8...
2021 yılı 30 Aralık’ta 183 bin 313 kişi, nüfusa göre yoğunluğu yüzde 5,87...
2022 yılı 26 Mayıs 2022 tarihi itibariyle Bursa’da yaşayan Suriyeli sayısı ise 184 bin 560 kişiye ulaşmıştı. Nüfusa oranla yoğunluğu yüzde 5,86
(30 Aralık 2021’de yüzde 5,87 olan nüfus yoğunluğunun 26 Mayıs 2022 tarihinde sayının 1250 kişi artmasına rağmen yüzde 5,86 olmasının sebebi ise 31 Aralık 2021 itibariyle artan Bursa nüfusu verilerinin Şubat ayında açıklanmasıyla oluşan veri farklılığından kaynaklanıyor.)
O yıllarda bir yorum yapmışım:
“2020, 2021 ve 2022 yıllarında kayıtlar kapatılmasaydı, Bursa’daki Suriyeli sayısı 2022 yılı itibariyle çoktan 200 binin üzerine çıkmıştı...”
Şimdi.... Suriye’de 13 yıllık kıyam / savaş dönemi sona erdi. Esad Suriye’den kaçarak Rusya’ya sığındı... Savaş bitti... Suriyeli sığınmacılar azar azar da olsa ülkelerine dönmeye başladılar...
Bursa’da Suriyeli sığınmacı sayısının pik noktası Haziran 2022’de 184 bin 560 kişiydi... 31 Aralık 2024 tarihi itibariyle ise 167 bin 859...
Buna göre 2022 Haziran ile 2024 Aralık tarihi arasındaki 2,5 yıllık sürede kayıtlı Suriyeli sayısı 16 bin 701 azalmış. Yeni doğan bebeklerle artan nüfus göz önüne alındığında en az 20 bin kişilik bir eksilme var...
Öte yandan Bursa’da Suriyeli nüfus yoğunluğu yüzde 5,16’lık oranla; halaTürkiye yüzde 3,28 olan Türkiye ortalamasının üstünde...
Velhasıl, ağır ağır da olsa Bursa’daki Suriyeli nüfus anayurtlarına geri dönüyor. Önümüzdeki aylarda gidiş hızlanır mı? Geri dönenler ülkelerinde buradaki gibi sağlık ve eğitim hizmeti alabilecekler mi?
Bizim mahallede epeyce Suriyeli var; başka mahallelere göre daha eğitimli bir kesim var. Kadınlarla konuştuğumda özellikle çocuklarının eğitimi nedeniyle kaygılılar; kadının biri “Oğlum 2 yaşındaydı geldiğimizde. Kızım burada doğdu. Okula gidiyorlar ve çok da başarılılar. Dönüş bizim için zor. Durumlara bakacağız artık” dedi....
Bir de şöyle bir durum var:
Geçici Koruma kapsamında bulunup Türk vatandaşlığını kazanan Suriye uyruklu kişi sayısı 238 bin 768... Bunların 134 bin 624’ü reşit, 104 bin 144’ü ise çocuk...
Acaba ‘ Türk Vatandaşlığına geçen bu 238 bin 768 kişiden Bursa’nın nasibine kaç kişi düştü?’ gibisinden bir soru da aklıma gelmiyor değil....
TÜRKİYE GENELİNDE SURİYELİLER SON 1 YILDA 313 BİN KİŞİ AZALDI
Mülteci Derneği’nin 14 Ocak 2025 tarihli mülteci.org sitesindeki haberde yer alan bilgilere göre;
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı tarafından, Türkiye’de kayıt altına alınmış geçici koruma statüsündeki Suriyeli sayısı 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla 2 milyon 901 bin 478 kişi olarak açıklandı.
Bu sayı 31 Aralık 2023 tarihinde 3 milyon 214 bin 780’di. Son 1 yıl içerisinde Suriyeli sayısı 313 bin 302 kişi azaldı.
Suriyelilerin En Yoğun Olduğu ŞehirlerSayı olarak en çok Suriyeli barındıran şehir olan 503 bin 423 kişi ile İstanbul’u 406 bin 263 kişi ile Gaziantep, 244 bin 466 kişi ile Şanlıurfa takip ediyor. Oran olarak Suriyelilerin en yoğun olduğu şehir ise yüzde 28,9 ile Kilis. Kilis’te 155 bin 179 Türk Vatandaşı ile kayıt altına alınmış 63 bin 327 Suriyeli bulunuyor.
Suriyelilerin En Seyrek Olduğu ŞehirlerSayı olarak Suriyelilerin en az olduğu şehir 10 kişi ile Hakkari. Hakkari’yi 29 kişi ile Bayburt, 40 kişi ile Tunceli takip ediyor. Türkiye’de Suriyelilerin olmadığı bir şehir bulunmuyor.