Dünya devi petrol şirketleri, petrol piyasasındaki düşük fiyatlar nedeniyle yatırımlarını bir bir durduruyor. Star'dan Birol Keleş'in haberine göre, petrol ve gaz arama gibi şirketlerin başlıca yatırım alanlarındaki faaliyetlerini askıya almasına neden olan ve şirketleri kaygılandıran en büyük neden ise düşük petrol fiyatı ve petrol varil fiyatının daha düşük seviyelere tekrar gerileme beklentisi olarak karşımıza çıkıyor. Dev şirketler Avustralya’dan MeksikaKörfezi’ne kadar dünyanın birçok yerinde derin sularda petrol ve doğalgaz araması, bunun yanında karbon emisyonunu düşürmek için yaptıkları teknoloji yatırımlarını erteliyor.
TEKNOLOJİ DE ASKIDA
Shell, Chevron, Exxon, Woodside Petroleum gibi büyük şirketler bu yatırımlarını durduran veya erteleyen şirketler arasında yer alıyor. Mart ayına kadar petrol sanayisinde toplam 270 milyar dolarlık yatırım iptal edildi veya ertelendi. Bunun en büyük nedeni de petrolün 130 dolar seviyesinden 27 dolar seviyesine kadar düşmesi ve hâlâ petrol varil fiyatlarındaki fiyat belirsizliği.
Yatırımlarını erteleyen veya iptal eden şirketler, aynı zamanda bütçelerinde de ciddi kesintilere gidiyor. İşten çıkarmaların son 2 yıl içinde en fazla olduğu sektörlerin başında da yine petrol ile ilgili işler yapan şirketler gelmesi de tesadüf değil. Yeni yatırım ve çalışmalarda yapılacak harcamalar, düşük petrol fiyatı nedeniyle masrafları karşılamakta zorluk çekiyor. Küresel enerji piyasasındaki sürdürülebilirliği sağlamak için gereken teknoloji yatırımları da şirketler için arka plana atılmış durumda.
MASRAFLAR KISILIYOR
Petrol varil fiyatının yüksek seviyelerde olduğu dönemde şirketler, gelecekteki kârlarını maksimize edecek yatırımları yapmaktan çekinmiyordu. Ancak bu durum bu günlerde değişti. Masraflarını kısmak için gerekli teknoloji yatırımlarından bile kaçınan petrol şirketleri, milyarlarca dolarlık bütçe kesintisine de gidiyor. Şirketler, harcamalarını yüzde 25 düşürme kararı alırken, yatırımlarını oldukça seçici yapma kararı alıyor. BP’nin üst düzey yetkilisi Brian Gilvary “Petrol varil fiyatı 60 dolar seviyelerine yaklaşsa bile bu bizim pahalı yatırımlar yapmamızı engeller” diyerek durumu özetliyor.
TEKRAR 30 DOLARA DÜŞEBİLİR
Commerzbank AG, BNP Paribas SA ve UBS Group AG uzmanlarına göre ocak ayında 12 yılın en düşük seviyesini görerek 30 dolar altını test eden petrol fiyatlarının bugünlerde 45 dolara çıkması kalıcı bir durum değil. Uzmanlara göre gelecek haftalarda petrolün yeniden 30 dolar seviyesini görmesi mümkün. BNP Paribas, arzın hâlen talepten fazla olduğunu hatırlatarak bu durumun bir süre daha devam edeceğini belirtti. Uzmanlar, piyasanın çoktan fazla ısınmış durumda ve 2015’le tehlikeli benzerlikleri taşıdığını belirtiyor. Kazılmış ancak üretime geçirilmemiş birçok petrol kuyusunun aktif olması halinde piyasaya günde 500 bin varil petrol daha getirilebileceğini belirten uzmanlar, fiyatların yeniden 30 dolar seviyesine dönebileceği konusunda iyimser.