İstanbul
Dolara olan talebin artmasıyla emtia piyasasına geçen hafta yoğun satışlar hakim oldu.
Dünyanın önde gelen merkez bankalarının, "şahin" politikalarını beklenenden daha uzun süre uygulayabileceği endişeleri piyasaları etkilemeye devam ederken, ABD'de açıklanan veriler, enflasyon riskinin güçlü kalmayı sürdürdüğünü gösterdi.
Verilere göre, ABD'de aralıkta yüzde 6,5 düzeyinde gerçekleşen Tüketici Fiyat Endeksi'ndeki (TÜFE) yıllık artış ocakta yüzde 6,4'e geriledi. TÜFE, ocakta aylık bazda da yüzde 0,5 yükseldi. Enflasyondaki yavaşlamanın devam etmesine karşın beklentilerin üzerinde kalması dikkati çekti.
Ülkede Üretici Fiyat Endeksi ise (ÜFE) ocakta aylık yüzde 0,7 ve yıllık yüzde 6 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti.
Enflasyon verilerinin öngörülerin üzerinde gerçekleşmesi ABD Merkez Bankası (Fed) üyelerinin sözle yönlendirmelerindeki tonu da "şahinleştirirken", para piyasalarındaki fiyatlamalarda gelecek ay 50 baz puanlık faiz artışı yapılabileceğine yönelik beklentiler güçlendi.
Buna göre, gelecek ay bankanın 25 baz puan faiz artırmasına kesin gözüyle bakılırken, 50 baz puanlık faiz artış ihtimali yüzde 15 seviyesinde bulunuyor.
Ülkede resesyon fiyatlamalarının güç kaybetmeye devam ettiğini ve ABD'nin 3 aylık hazine bonosu getirisi ile 10 yıllık tahvil faizi arasındaki farkın yaklaşık 100 baz puana indiğine dikkati çeken analistler, söz konusu durumun dolar endeksini desteklediğini kaydetti. Analistler, dolar endeksindeki yükseliş eğiliminin emtia fiyatlarını baskıladığını belirtti.
Fed'in "şahin" politikalarına devam edeceğine dair endişeler geçen hafta özellikle değerli metalleri olumsuz etkiledi.
Altın yüzde 1,2, gümüş yüzde 1,3, paladyum ve platin de yüzde 2,9 kayıpla geçen haftayı tamamladı.
Çin ekonomisine yönelik belirsizliklerle baz metallerde satış baskısı görüldü
Geçen hafta Çin ekonomisine yönelik belirsizliklerle baz metallerde de satış baskısı görüldü.
Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 1,7, kurşun yüzde 1,6, alüminyum yüzde 3, nikel yüzde 7,3 ve çinko yüzde 5 düşüş kaydetti.
Artan stoklar, alüminyumu aşağı yönlü etkilerken, merkezi Singapur'da bulunan emtia şirketi Trafigura'ya ilişkin çıkan haberlerle de nikel piyasasında sert dalgalanmalar görüldü.
Trafigura'nın hayali nikel ihracatı sebebiyle yarım milyar dolarlık kayıpla karşı karşıya kaldığı belirtilirken, şirket, "sistematik bir dolandırıcılığın" kurbanı olduğunu iddia ediyor. Sahtekarlığı yakın zamanda fark ettiklerini açıklayan emtia devi, Dubai merkezli metal tüccarı Prateek Gupta ile "bağlantılı" olan ve "denetime tabi tutuluyormuş gibi gözüken" bir grup şirkete karşı yasal işlem başlattığını duyurdu. Dava edilen şirketler arasında TMT Metals ve UD Trading Group da bulunuyor.
Trafigura açıklamasında, aralık ayından bu yana söz konusu şirketlerden satın alınan konteynerlerin küçük bir kısmının denetlendiği ve konteynerlerin nikel içermediği belirtildi. Şirket, gönderilerin çoğunun transit halinde olduğunu ve "daha fazla inceleme yapılması için beklendiğini" de duyurdu.
Enerji emtiaları
Geçen hafta enerji emtialarında da düşüşler görüldü.
Brent petrol yüzde 4, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gaz da yüzde 10 değer kaybetti.
Brent petrol fiyatlarındaki düşüşte, ABD'nin stratejik petrol rezervinden piyasaya petrol satışı yapacağına ilişkin haber akışı etkili oldu. ABD'nin petrol stoklarının son 17 ayın en yüksek seviyesine ulaşmasının da ülkede talebin zayıf seyrettiği algısına yol açarak fiyatları baskılayan diğer bir unsur olduğu belirtildi.
Doğal gaz fiyatlarındaki düşüşte de doğal gaz tüketimini nispeten düşük tutan hava şartları, bu nedenle birçok ülkede gaz depolarının yeniden doldurulması ve daha fazla sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatı etkili oldu. Özellikle maliyet nedeniyle daha az üretim yapan sanayide doğal gazda tasarruf sağlanması fiyatların düşüşünü etkilerken, enerji krizinin şimdilik geri planda kalması da fiyatlardaki düşüşü tetikledi.
Kahve ve kakaoda sert yükselişler görüldü
Tarım emtialarındaki düşüş eğilimine karşın geçen hafta kahve ve kakaoda sert yükselişler yaşandı.
Geçen hafta Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 1,3, mısır yüzde 0,4, pirinç yüzde 3,2 ve soya fasulyesi yüzde 1,4 değer kaybetti.
Fransa'nın kış ayı için tahıl ekim tahminlerini yükseltmesi de arzda fazlalık olabileceğine yönelik beklentileri artırdı.
Dünya buğday üretim tahminlerinin önceki aya göre artış göstermesi, buğday fiyatlarında değer kaybına neden olurken, ABD'de mısır ihracatının düşüş gösterdiğine yönelik veriler mısır fiyatlarında değer kaybını beraberinde getirdi.
Çin ekonomisine yönelik endişelerin devam etmesi de pirinç fiyatlarını olumsuz etkiledi.
Intercontinental Exchange'de (ICE) pamuk yüzde 4,7 ve şeker yüzde 0,5 değer kaybederken, kahve yüzde 6,3 ve kakao yüzde 6 artış kaydetti.
ABD'de pamuk ihracatının düşüş gösterdiğine yönelik veriler, fiyatlarda değer kaybına neden oldu. Şeker piyasasında üretim fazlası olacağına yönelik beklentiler de şeker piyasasını etkiledi.
Brezilya'da seçim sonrası tedarik zincirine yönelik artan endişeler kahve fiyatlarının yükselmesine neden olurken, kakao fiyatları da bazı Batı Afrika kakao mahsullerinin kalitesiyle ilgili endişelerden destek gördü. Ukrayna'daki savaş Rusya'nın dünya çapındaki potas ve diğer gübre ihracatını sınırladığından kakao çiftçileri, gübre ve böcek ilacı eksikliğiyle mücadele etmeye devam ediyor. Fildişi Sahili'ndeki bazı kakao ihracatçılarının, kakao çekirdekleri kıtlığı nedeniyle sözleşmelerinde temerrüde düşmek üzere olduklarına dair haberler üzerine de kakao fiyatları yükseldi.