Son dönemde ehliyet sahibi olmaya ilişkin uygulamalarda köklü değişiklikler yapıldı. Sınavlar daha nitelikli hale gelirken, stajyer sürücülük dönemi başladı. Halk arasında "ehliyet almak zorlaştı" görüşü hakimse de aslında trafiğe çıkacak sürücülerin daha donanımlı olması amaçlandığı görüşleri yapılıyor.
Değişiklikler, yeni ehliyet alacaklar için ne anlama geliyor? Stajyer sürücü ne demek? Sinyal vermeyi unutmak ya da direksiyon hakimiyetine özen göstermemenin ehliyet sınavlarında etkileri neler? Merak edilenleri "Türkan Polat Sürücü Kursları" sahibi, trafik alanında Bursa'nın deneyimli isimlerinden Türkan Polat ile konuştuk.
"Ben araba kullanmayı biliyorum, derslere gitmesem de olur" demenin yanlış olduğunu dile getiren Polat, maddi kaygıların ders niteliklerinin üzerine geçmemesi gerektiği belirtti. Trafik kurallarına mutlaka özen gösterilmesi gerektiğine dikkat çeken Polat, kursiyerleri ile aile ortamında çalıştıklarını dile getirdi.
"TRAFİKTE KURALLARA UYMALI, HOŞGÖRÜLÜ OLMALIYIZ"
Türkan Polat kimdir? Sizi tanıyabilir miyiz?
Karabük Doğumluyum, evli ve üç çocuk annesiyim. Bursa'da 1987 yılından beri iş hayatının içindeyim. Yaklaşık 20 yıldan bu yana Bursa'da ismimi taşıyan eğitim kurumlarında Görükle, Ataevler, Osmangazi bölgelerinde hizmet vermekteyim. Konya'da bu hizmeti daim ettirmek istedik, isim olarak devrettik. Sanırım Bursa ağır bastı. Çeşitli sivil toplum kuruluşlarında başkanlık yapıyorum. Yılların yaşantıma kattığı örnekleri, bilgim dahilinde toparlayıp, günümüzün yaşam tarzı ile bağdaştırarak amatörce, basına köşe yazıları yazmaya çalışıyorum. Eğitimin önemini herkes gibi ilke edinmişim, dolayısıyla faydalı olabilirsem ne mutlu. Ayrıca bu bayram günü bu güzel konuya yer veren bursa.com'a içten teşekkür ederim. Günlerimizin bayram sevinci içinde geçmesini istiyorsak kuralcı, hoş görülü, sakin ve öz verili olmalıyız.
Türkan Polat Sürücü Kursları ne zaman ve nasıl oluştu, kursiyerlerinize ne tür hizmetler veriyorsunuz?
İlk olarak 2000 yılında Osmangazi, Emek Türkan Polat Sürücü Kursu'yla başladık. İlerleyen Yıllarda da Ataevler , Görükle kurslarımızla devam ediyoruz. Eğitim Danışmanlık ve Türkan Polat İş Makineleri olarak hala Bursa’da hizmet vermekteyiz. Oğlum İsmail Polat’ın yeniliklere açık, eğitim kuruluşuna olan tutku ve dürüst iş ahlakı nedeniyle, sanırım Türkan Polat ölümünden sonra bile yaşamını sürdürebilecek. Kursiyerlerimize verdiğimiz eğitimin en önemli bölümü psikolojik destek; kurallar, saygı, empati, hoşgörü oluyor. Her dönem yeni başlayan kursiyerlerle, yeni bir aile yeni bir grup oluşuyor. Aile içinde evlatlar için yapılması gereken her şeyi vicdanımızın sesini dinleyerek yapmaya çalışıyoruz.
"İKİ YIL STAJYER SÜRÜCÜ"
Ehliyet almanın aşamaları nelerdir?
Öncelikle, kursiyerin mevcut bilgilerini toplayarak ön kayıt alıyoruz. Sonra sistem üzerinden kaydını gerçekleştiriyoruz İlk uygulama teorik derslerle başlıyor. Daha sora uygulamalı direksiyon eğitimi başlıyor. Belirlenen tarihte yazılı olarak grupla veya teorik dersi bittiği zaman kendi isteği ile müracaat edip elektronik sınava giriyor, teorik sınavda başarılı olduğu zaman direksiyon sınavına girmeyi hak ediyor. Deneme sınavı yapılıyor direksiyon dersinden daha sonra asıl sınava giriyor. Direksiyon sınavından başarılı olduğu taktirde, kurum tarafında sertifikası verilip ehliyet almaya hak kazanıyor. İki yıl kadar stajyer olarak kullanıyor.
Ehliyet sınavları yılın hangi dönemlerinde gerçekleşiyor?
Ortalama sınavlar 2 ayda bir denk geliyor yani yılda 6 sınav oluyor.
Sınavlar kaç aşamalı yapılıyor?
Sınavlar 3 aşamalı yapılıyor teorik sınav, direksiyon ön sınav ve asıl direksiyon sınav
"DİREKSYON EĞİTİMLERİ DAHA FAZLA OLMALI"
Öğrenciler en çok hangi dersten zorlanıyorlar?
Milli Eğitim Müfredatına göre bundan dört yıl önce teorik derslerde sorulan 120 adet sorunun 50 soruya indirilip güncel konulardan alınarak sorulması, zor olan teorik derslerinin zorluğu azalttı. Bu arada uygulamalı olan direksiyon eğitimi dersleri artırılmış olması, Eğitim olarak park etme çalışmalarını da ilave edilmesi eğitime biraz daha hassasiyet kattığından her ne kadar zor hale getirilse de, bilinçli eğitimin doğmasına neden olmuştur. Kursiyerlerde en çok korktuğu park olayları. Kurs ücretlerinin biraz daha artırılıp direksiyon eğitiminin biraz daha uzatılması gerekmektedir.
Ders ve sınavlarda yaşanacak olumsuzluklara karşı kursiyer ve araç güvenliği nasıl sağlanıyor?
Kursiyere önce eğitmenin kontrolünde aracın tanıtımı yapılır. Mevcut olan kolların, direksiyonun, ışıkların, pedalların hatta aynaların bile nasıl kullanılacağı anlatılır. Teorik derste aldığı, trafik eğitimi kuralları hatırlatılır. Eğitmen ve kursiyer arasındaki iletişim önemlidir. Hoş görü ile yaklaşım derslerdeki, olumsuzluğu kaldıracaktır. Usta öğretici, Kursiyerin olumsuz hareketini aracın yan tarafında debriyaj ve frene bağlı ek cihazlarla kontrol edebilir. Kasko ve sigorta mutlaka vardır. Araçlara gereken bakımın yapılıp değişmesi gereken tüm malzemelerinin zamanında yapılmasına dikkat ediyoruz. Kış ve yaz lastiği silecekler fenni muayene yapılıyor. Bulundurulması gerekli teçhizatın tam olması yaşanacak olan olumsuzluklara engel oluyor.
"SİNYAL, EHLİYET KEMERİ, STOP..."
Değerlendirmede neler dikkate alınıyor?
Bir kursiyere direksiyon sınavında önce araç genel bilgisi sorulur. Bu sorulardan beş tanesine cevap veremezse sınavdan kalır. Aracı çalıştırma eğer iki defa stop ederse kalır. Kalkışta sinyal vermese bir kerede kalır. Direksiyon hakimiyeti olmayan bir kursiyer yine sınavdan kalır Emniyet kemeri takmayan sınavdan kalır. Araç kullanırken şerit ihlalinde sınavdan kalır. Aracı 25 m geri gitme L park ve 2 araç arası park yapamasa kalır. Trafiği tehlikeye sokacak bir şey yaparsa kalır.
Son yıllarda ehliyet sahibi olmaya ilişkin mevzuatlarda ne gibi değişiklikler yapıldı? İşlemler kolaylaştı mı, yoksa zorlaştı mı?
2016 yılından sonra stajyer ehliyet sistemi getirildi. Örneğin 0,20 promil alkol ile yakalanmak, üç kez trafik ışıklarının ihlal edilmesi, hız limitlerinin üç defa ihlali, okul geçitlerinde öğrenci geçişlerinin ihlal edilmesi, emniyet kemerinin üç defa takılmaması gibi hatalar yapmamaya dikkat etmek gerekiyor.
Sürücü, iki sene boyunca 75 ceza puanına ulaşırsa, ehliyetine el koyulacak ve psikolojik durumunun tespiti için psiko-teknik testine girmesi gerekecektir. Psiko-teknik belgesi aldıktan sonra sürücü kursuna başvurarak tekrar ehliyet alması gerekecek. Artık herkes kolay ehliyet alamıyor. Trafik adabı dersi getirildi. Direksiyon sınavına girmeden önce kursiyere kurumda ön sınav yapılıyor. Teorik sınavda elektronik sınav sistemi getirildi, direksiyon sınavları artık daha detaylı yapılıyor. Örneğin park etmesini öğrenmeyen bir kursiyere ehliyet verilmiyor.
Sürücü adayları kurs seçerken nelere dikkat etmeli?
Fiyatların değil alacağı her eğitimin saatin hesabını yapmalıdır. Genelde derslere veya uygulamaya gelmemeyi tercih edip araç kullanmayı bildiklerini iddia ederler. Fiyatta indirim isterler. İndirim yapan kurum eğitimden kaçan kurumdur. İndirim yapan kurumların fazla öğrenci kaydetmesi diğer kurumların eğitim anlayışını da etkiler, kazanmak için o da indirim yapmak ister, düzen bozulmuş olur. Eğitimin eksikliği kazaların sebebidir. Eğitimi yüksek, kurallar ve mevzuat doğrultusunda hareket eden kurumlar seçilmelidir.
"TRAFİK KURALLARINA UYMAK ZORUNLULUKTUR"
Türkiye’de çok fazla trafik kazası meydana geliyor. Bunu neye bağlıyorsunuz ve önlemek için neler yapılmalı?
Trafik kazalarına neden olan en önemli unsurlardan biri uykusuz araç kullanmak. Uzun yola çıkmadan mutlaka uykuyu almış olmak ve araç kullanırken uzun yol şoförlerinin dört buçuk saatte bir mola vermek zorundadır. Ayrıca en fazla dokuz saat araç kullanabilirler. Hususi araç kullanan sürücüler içinse uzun yolculuklarda iki saatte bir en az 15 dakikalık molalar vermeleri, bu dinlenme süresi içerisinde mümkünse şoförlerin aracın dışına çıkarak kan dolaşımlarını artıracak egzersizler yapmalarını öneririm. Emniyet kemerini zorunlu hale getirip alışkanlık edinmeliyiz. Mutlaka hız kurallarına uyup takip mesafesine dikkat etmeliyiz. Trafiğe çıkmak ciddi bir karardır. Sürücü belgesi almış olmak bunun ilk koşulu olsa da, deneyimsizlikler trafiği aksatmamalıdır. Bu nedenle deneyimsiz sürücüler, trafiğin az olduğu saatler ve güzergâhları seçmeli, deneyim biraz daha arttığında yoğun trafiğe girilmelidir.
Trafik kurallarına uymak bir zorunluluktur. Trafiğe çıkan her sürücü, bu kurallara uymayı bir ilke olarak kabul etmelidir. Hepimiz kuralsızlığın kargaşaya yol açtığını biliriz. Ancak, trafikte kuralsızlık, kazaları, en kötüsü de yaralanma ve ölümleri beraberinde getiriyor. Sürücü koltuğuna oturduğumuz andan itibaren kafamızdaki her şeyi atmalı ve dikkatimizi sadece yola vermeyi bir alışkanlık haline getirmeliyiz. Alkol miktarı arttığında, kandaki oksijen azalır ve beyin yeterince oksijen alamadığı için fonksiyonlarını kaybetmeye başlar. Denge, görme, işitme fonksiyonlarında zayıflama olur. Yorgunluk, dikkat azalması, hafıza kaybı, intikal eksikliği, uyuşukluk, uyuklama, tepkisizlik, karar yanlışlığı oluşur. Uyarıcı etkileri de vardır alkolün. Korku azalır, kendine güven artar. Aşırı hız isteği artabilir. Lütfen bu yüzden alkollü araç kullanmayalım. Trafik hoşgörüdür, iyi niyettir, paylaşmak, yardımlaşmak ve sabır işidir.
Son olarak sürücü ve sürücü adaylarına neler tavsiye edersiniz?
Trafik dilde kolay içine girilince son derece dikkat isteyen bir konudur. Gaza bastığında gidilen frene bastığında duran elektronik bir kutu değildir. Tıpkı avcı hikayeleri gibi kocaman bir tavşandı işte şu kadardı ve ben onu vurdum der gibi ben araç kullanıyorum eğitime ihtiyacım yok kuralları biliyorum, derslere gelmeden de bu işi başarabilirim, demek yerine eğitime katılmalıyım, her gün bilgime bir yenisini eklerim düşüncesi ile konuya girmelerini trafikte hataların telafisi olmadığını Allahın insanlara verdiği beyni bilgiyle doldurup ben önlemimi alayım ama alnıma ne yazıldıysa onun olacağına inanıyorum diyerek işe başlamalarını kursta verilen eğitimle kalmayıp mutlaka takviye almalarını, şu güzel mübarek bayramı sevinç içinde yaşamalarını tavsiye ederim.