Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, un fiyatlarında yüzde 50, asgari ücrette yüzde 34, işletme giderlerinde ise yüzde 60 artış olmasından dolayı ekmek fiyatlarında değişikliğe gidilmesi gerektiğini belirterek, “Azami kilogram fiyatı 25 lira olan ekmeğin 35 buçuk lirayı geçmemesi yönünde öngörümüz var. Bu yönde çalışmalarımız yapılıyor” dedi.
Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, federasyonda ekmek fiyatlarına ilişkin basın toplantısı düzenledi. Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Balcı burada yaptığı konuşmada, şu ifadelere yer verdi:
“2022 yılının mart ayından itibaren ülkemizde ekmeğin 10 lira olacağı sürekli gündeme geldi ve ifade edildi. Gerek bakanlığımızın yaptığı çalışmalar neticesinde gerekse bizlerin yaptığı çalışmalar neticesinde fırıncı esnafımızın ve çalışanlarımızın gayretiyle 2022 yılının mart ayından bugüne kadar Türkiye genelinde 200 gram ekmeğin azami satış fiyatını 5 lira olarak belirledik. Mayıs ayının sonu itibarıyla hazinenin yaptığı destekleme, TMO’nun fırıncı esnafımıza uygun fiyatlı un temini noktasında sonlanmasıyla birlikte fırıncı esnafımızın 325 lira, mesafesine göre nakliyesine göre 345 liraya temin ettiği un fiyatları haziran ayının başında ilk etapta 570, 590 liraya çıktı. Şu an ise piyasada 520 liraya un bulabiliyoruz. Yani mayıs ayında fırıncı esnafımız 320 liraya aldığı unu haziran ayının başından itibaren 520 liradan aşağıya temin edememekte. Baktığımızda en az yüzde 50 oranında un fiyatında artış söz konusu. Haziran ayında fırıncı esnafımız bu artışı kendisi göğüslemiş oluyor. Temmuz ayının başında geçerli olacak asgari ücret artışından dolayı çalışanlarımıza vereceğimiz ücret artışı da söz konusu. İşletme giderlerimizde de en az yüzde 55, yüzde 60 artış söz konusu. Bununla birlikte ekmek fiyatlarında bir değişiklik zaruret oluşturmuş durumda. Mutlaka bir değişikliğe gitmemiz gerekiyor çünkü fırıncı esnafımızın hijyenik ve sağlıklı ortamda ekmek üretmesi gerekiyor. Aynı şekilde kaliteli ekmek üretmesi gerekiyor. Bununla birlikte halkımızın temel gıda maddesi olduğu için halkımızın uygun fiyattan alması için en uygun fiyatı belirlememiz gerekiyor. Bugüne kadar hep bu yolu izledik ve buna göre hareket ettik. Bizim bugüne kadar açıklama yapmamamızın nedeni temmuz ayından itibaren geçerli olacak asgari ücretin belirlenmesiydi.”
Balcı, Türkiye Fırıncılar Federasyonu dışında birçok kurumun ve kişinin ekmek fiyatı konusunda açıklama yaptığını ifade ederek, “Maalesef bilgi kirliliği oluştu. Hiç fırıncılık yapmayan, dernek adı altında olan kişiler, ‘ekmek 10 lira olacak’ söylemlerini tekrar gündeme getirmeye başladılar. Bunun yanında uncular da ekmek fiyatlarını konuşmaya başladı. Unda artış oldu ama 480 liraya çıktı. Bu da ekmeğe fazla yansır yansımaz. Ekmekteki asıl bir dert çok ciddi derecede arttı. Ekmekte bir fiyat artışı gündeme gelecek gibi. Bu mesleği icra etmeyen, açıklama yapma yetkisi olmayan insanların, halkımızın temel gıda maddesi olan ekmek konusunda bilgilendirme yapmasını doğru bulmuyoruz. Un Sanayicileri Başkanı’nın da ekmek fiyatları konusunda açıklama yapması son derece yanlış. Onların yapacağı açıklamanın un fiyatları üzerinden olması gerekir” dedi.
Haziran ayının başında 570 lira ila 590 lira arasında un satmaya çalışan büyük firmaların un fiyatlarını 520 liraya kadar düşürdüğü bilgisini veren Balcı, “Unda en az yüzde 55 bir artış olduğunu görüyoruz. Asgari ücrette yüzde 34 artış söz konusu oldu. İşletme giderlerindeki artışı da göz önüne aldığımızda yine geçmiş olduğu gibi en makul olan ekmek fiyatında ,illerde oda başkanlarımız kendi illerinde giderlerine göre bir maliyet hesabı yaparak müracaat yapacaklar. Yaptığımız çalışmalar neticesinde ekmek fiyatının 10 lira olması söz konusu değildir. Azami kilogram fiyatı 25 lira olan ekmeğin 35 buçuk lirayı geçmemesi yönünde öngörümüz var. Bu yönde çalışmalarımız yapılıyor” değerlendirmesini yaptı.
Balcı, şöyle devam etti:
"Her şey yüzde 50-yüzde 60 bandında artarken ekmekteki artışın bu uzun zaman zarfında zaten frenleyerek geldiğinden ötürü yüzde 40 arttığını görüyoruz. Bu zamana kadar nasıl en hassas şekilde belirleniyorsa illerde bundan sonra da öyle olacak. Azami olarak 35 buçuk liranın üzerinde olmayacağını düşünüyorum. Bazı illerde bu rakam 35 buçuk liranın üzerine çıksa da 35 buçuk bandında tutmaları konusunda gerekli çalışmaları yapacağız.”
35 buçuk lira olan kilogram ekmek fiyatının ne zaman geçerli olacağının sorulması üzerine Balcı, “Temmuz ayı içinde peyderpey iller bu fiyatları almış olacaktır. Bazı vilayetlerde bu 200 gram 7 lira olarak uygulanır, bazı vilayetlerde 210 gram 7 buçuk lira olarak uygulanır. İle göre farklılık arz edebilir ama 200-220 gram bandında değişiklik arz edebilir. Esnafımız bu fiyat farkını minimum seviyede tutmaya çalışırken sektörün aksayan yanlarını gidermeye çalışıyoruz” diye konuştu.
Ekmeklerin ağırlıklı olarak 200 gram olduğunu hatırlatan Balcı, “200 gram ekmek 7 lira olduğunda 35 lira oluyor kilosu. Eğer 210 gram 7 buçuk lira olursa bu da 35 buçuk lira oluyor. 220 gram olursa o da 34 buçuğa denk gelir. Bu çerçevede. Azami 35 buçuğun üzerinde olmaması için çalışmalarımızı yapıyoruz. Ankara’da arkadaşlarımız çalışmalarımız devam ediyor. Benim bir fiyat söylemem doğru olmaz ancak 35 liranın üzerinde olmayacağını rahatlıkla söyleyebilirim. Bir tek Ankara için değil, tüm Türkiye’de 35 buçuk liranın üzerinde olmayacak” dedi.
Fırıncıların söz konusu fiyat artışından memnun kalıp kalmayacağı sorusuna cevaplayan Balcı, şu ifadeleri kullandı:
“Oda başkanlarımıza biz söylüyoruz. Oda başkanlarımız üyelerine söylüyor. Giderlerimizi çok iyi hesap etmemiz gerekiyor. Çünkü kar marjı artık çok fazla olmadığı için işletmedeki giderleri iyi hesap etmek gerekiyor. Bayi iskontosunu belirlenen ücretin üzerinde vermemek gerekiyor. Artık uzak mesafelere oradaki fırıncı esnafımızın ekmek götürmesi gerekiyor. Eğer siz belirli miktarda ekmeği 20-30 kilometre öteye götürürseniz onun yakıtını hesap etmek zorundasınız. Götürdüğünüz ekmek adediyle çalıştırdığınız elemanın veya bir arabanın dağıttığı ekmek miktarını hesap etmeniz gerekiyor. Onu herkes kendi bünyesinde yapacak. Eğer bu yapılmazsa zaten az olan kardan bahsediyoruz, direkt zarar edilir.”
Balcı, TMO’nun fırıncılara yönelik yapacağı un regülasyonunun kısa bir zamanda gündemde olmayacağını belirterek, “Görüşmelerimiz neticesinde kısa bir zamanda gözükmüyor. Önümüzdeki 1-2 ay içinde bir destekleme gündemde yok. Birçok sebebi var. Şu anda çiftçimizin hasat zamanı. Şu anda hasat gerçekleşirken TMO’nun buğdaya una müdahale etmesi çiftçimizin satışını engeller. Tüccarın buğdayı çiftçimizden alması gerekir. Bunun da bir maliyeti var. Hazineye getirilen bir külfette var. Yeni Hazine ve Maliye Bakanımızın ne düşündüğünü bilmesem de hazine desteğinden yana olmadığını biliyorum” ifadelerini kullandı.