Elif Didem DANACIOĞLU / EKOhaber Gazetesi
Gelişmeleri yakından izleyen iş dünyası, temmuzda ekonomik güven endeksinin ve ihracat rakamlarının artmasının ve tüketici fiyatlarında yıllık enflasyonun yüzde 9,79 ile aylar sonra yeniden tek haneli rakamlara inmesinin sevindirici olduğunu ifade etti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) temmuz ayı rakamlarını açıkladı. Buna göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) temmuzda aylık bazda yüzde 0,15, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0,72 arttı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 9,79, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 15,45 oldu. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, ihracat temmuz ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 31,2 artarak 11 milyar 474 milyon dolar oldu.
Son 12 aylık dönemdeki ihracat ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 7,5 artışla 150 milyar 22 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), temmuz ayına ilişkin ekonomik güven endeksini açıkladı. Ekonomik güven endeksi, temmuzda geçen aya göre yüzde 4,5 artarak 98,9’dan 103,4’e yükseldi.
Tüm açıklanan veriler iş dünyası için olumlu karşılandı. Bursa iş dünyası, ekonominin olumlu yansımalarının devam edeceğinin altını çizdi.
Ekonomiye güvenen iş dünyası görüşleri, ekonomide güçlü bir performans sergileyen ülkemizin, her geçen gün uluslararası arenadaki rekabet gücünü daha da arttırdığını ve global ve bölgesel sorunların da zamanla stabil seviyeye gelmesiyle bu hızın daha da artacağını öngörüyor. İş dünyası, istikrarın sağlandığı takdirde olumlu bakış izliyor. Beklentilere cevap verecek ekonomik teşviklerin artmasını heyecanla bekleyen iş dünyası, atılan adımların ekonomiye güveni getireceğini söylüyor. İşadamları, ‘umutlu görüş’ politikası izliyor. İş dünyası, bankaların kredi esnekliğinin projeleri canlandıracağını ifade etti. İş dünyası, verileri ve ekonomideki son gelişmeleri değerlendirdi. İşte görüşler...
Osman Arslan – TÜMSİAD Bursa Şubesi Başkanı
‘Gelişim hızını sürdürüyor’
Temmuz ayı ekonomik güven endeksinin haziran ayındaki düşüşün ardından tekrar referans değerin üzerine çıkması olumlu bir gelişme İlller bazında ise temmuz ayında 71 şehir ihracatını artırdığını görmekteyiz. En fazla ihracat yapan ilk 5 il ve artışlar şu şekilde gerçekleşti. Bursa’nın ihracatı yüzde 29,8; İstanbul’un yüzde 27,4; Kocaeli’nin yüzde 25,3; İzmir’in yüzde 25 ve Ankara’nın yüzde 31,9. En fazla ihracat yapan ilk 10 ilin tamamı ihracatını artırırken, en yüksek ihracat artışını yüzde 175 ile yine Sakarya gerçekleştirdi. Son dönemde ihracat rakamlarının artışı, kapasite kullanım oranlarının yükselişi ekonomik güven endeksindeki artışa da yansıdı. Özellikle Avrupa Birliğindeki ekonomik iyileşme ve gelişmeler, Türkiye ekonomisini de olumlu yönde etkilerken güçlenen ekonomimiz iç talepten aldığı destekle gelişim hızını sürdürüyor. İhracattaki gelişmelerin de iş dünyası için motivasyon olduğunu düşünüyorum. Ekonomide güçlü bir performans sergileyen ülkemiz, her geçen gün uluslar arası arenadaki rekabet gücünü daha da artırıyor. Global ve bölgesel sorunların da zamanla stabil seviyeye gelmesiyle bu hızın daha da artacağını öngörebiliriz.
Selçuk Çelik – Meklas Group Genel Müdürü
‘Gelecek için umut veriyor’
İş dünyasında ekonomik büyüme ve hareketlilik Türkiye ekseninde devam etmekte; özellikle ihracat yapan firmalardaki üretim artışları gelecek için umut veriyor. Enflasyonun yeniden tek haneli rakamlara inmesi önemli ancak faiz oranlarında da gevşeme olursa piyasayı daha rahatlatacağına inanıyorum. İhracat rakamlarında; ihracatçı firmaların pazarlama aksiyonları sayesinde ihracatta başarılarımız devam etmektedir.
Halil İbrahim Kuzucu - ÇASİAD Başkanı
‘İstikrardan yanayız’
Her zaman ülkemize güveniyoruz. Ülkemiz adına sanayiciler olarak elimizden ne geliyorsa yapıyoruz. Her zaman alternatif planlarımızı mevcut tutarak işimize devam ediyoruz. İstikrardan yanayız. Sanayicimiz kendi yağıyla kavrulan ve istikrarla birlikte sağlam yürüyor. Sanayici kalıcı tedbirlerle yoluna devam ediyor. Ekonomiye olan güvenden umutluyuz.
Berat Tunakan - BALKANTÜRKSİAD Başkanı
‘Güven ortamındaki artış önemli’
Piyasalar anlamında güven endeksinin arttığı verilerle destekleniyor. Ekonomik verilerle uyum içerisinde olduğunu görüyoruz. İstihdamdaki artış dolayısıyla işsizlik oranlarında azalma oldu. Bunun dışında da büyüme hızında da bir atış var. Güven ortamındaki artış çok önemli. İhracat ve yatırımların artması noktasında da ciddi teşvik çalışmaları da halen devam ediyor. Enflasyon rakamları döviz kurları ile birlikte paralel gidecek. Eğer güven ortamı devam ettiği sürece döviz kurları ile ilgi belli bir stabil sağlanması ortaya çıkarsa, enflasyondaki düşüş ve döviz kurlarındaki stabilite birlikte gerçekleşirse Türk ekonomisinin daha iyi noktalara geleceği belli. Tabii ki ikisinin birlikte sağlanması lazım. Merkez bankasının alacağı ekonomik tedbirlerin uygulanması gerekiyor. Siyasi istikrar ile birlikte önümüzde bir seçim gözükmüyor. Siyasi istikrar ekonomik istikrarı getirir diye düşünüyorum. Gerçekleşme ihtimali çok fazla.
Fahrettin Arabacı - ARCLOG Lojistik Taşımacılık Genel Müdürü
‘Olumlu yansıyor’
Euro/Dolar paritesi piyasaları biraz geriyor. Açıklanan ihracat rakamları ile olumlu bir seyir izliyoruz. Piyasalar olumlu gittiği sürece iş dünyasına olumlu yansıyor. Ekonomiye güven arttı. Piyasalarda negatif bir görüş yok.
Tülin Tezer – Seger Genel Müdürü
‘Olumlu katkısı oldu’
Sektöre paralel olarak geçen seneye göre bizimde ihracatımız arttı. Umarım daha iyi rakamlarla kapatırız. Ekonomiye güven artıyor. İş dünyasının ekonomiye güveni olumlu bakış izliyor. Özellikle dolardaki dalgalanmanın biraz daha azalması sebebiyle olumlu katkısı oldu.
Mehmet Aydın -BTB Meclis Başkanı
‘Krediye ulaşmada sıkıntı vardı’
Enflasyon rakamları gerçeği yansıtıyor. Enflasyonda artış hangi boyutta dediğimizde, gıda da enflasyon oranında çok fazla artış yok ama, en fazla inşaat sektöründe biliyorsunuz. Dolar kurunun artmasını sıralayabiliriz. Gıda fiyatlarının yaz döneminde daha da düşeceğini umut ediyorum. Türkiye’de yatırımlar hızla devam ediyor. 2017 yılının ikinci yarısından sonra daha da umutluyum. İş hayatında çok fazla daralma yok. Tek daralma krediye ulaşmada sıkıntı vardı. Krediye ulaşmada nefes kredilerini hayata soktuk. Nefes kredileri ile iş dünyası biraz daha rahatladı, kredilere ulaşabildi. Bankaların krediye ulaşmada biraz daha sıkıntıya sokmaması ve esnek olması gerektiğini düşünüyorum. Krediye ulaşmada bankaların esnek davranmasını istiyoruz. Krediye ulaşmak kolaylaşırsa eğer, iş dünyasının hareket kabiliyeti artar, nakit para dönüşü hızlanır. Krediye ulaşmak zorlanınca iş dünyası zorlanıyor.
Rıdvan İşbaşaran – Masachi YKB
‘Piyasaların daha iyi olacağına inanıyorum’
Sanayide risk iştahı yok. İnsanlar yatırım yapmak istemiyorlar. Hükümetin her anlamda sanayicinin yanında olması lazım. İstihdam sanayi ile oluyor, üretmeden olmaz. Sanayiciye heyecan katılması ve destek olunması gerekir diye düşünüyorum. Gelen veriler pozitif olarak yansıyacaktır. Yaz dönemindeyiz, eylül ayı itibarıyla piyasaların daha iyi olacağına inanıyorum.
Sami Bilge - Elyaf Tekstil YKB
‘İş dünyası sıkıntıda’
Ekonomide rakamların hep güzel açıklandığına şahit oluyorum. Genel olarak istatistikler rakamları güzel açıklıyor. İç piyasada açıklanan rakamların gerçeği yansıtmadığını düşünüyorum. İş dünyası sıkıntıda. Türkiye’nin başta Avrupa Birliği olmak üzere bir takım sıkıntıları var. Dış politikadaki sıkıntıların ekonomiye yansıdığını düşünüyorum. Bu ilişkiler düzelmediği müddetçe piyasalarda sıkıntı devam edecektir.
Ali Cansevdi - Gökbora Bursa Bölge Gümrük ve Lojistik Hizmetleri Müdürü
‘Finanse edilebilir durumdadır’
Türkiye ekonomisi hükümet çevreleri tarafından her ne kadar iyiye gidiyor dense de, rakamlara baktığımızda üretimin düşmesi geleceği pek iyi görülmemektedir. Enflasyonun düştüğünü ihracatın yükseldiğini dış açıklar ve cari açık olsa da açıklar finanse edilebilir durumdadır. Ekonominin güven verdiği ihracatımızın artması dolayısıyla cari açığın şu an yükselmesi ileriki aylarda bu açığın düşmesini bekliyoruz.
Arif Demirören - BARSİAD Başkanı
‘Ekonomiyi daha rahat görüyorum’
Sanayiciler yönünden bakılırsa ekonomide darboğazdan geçiliyordu. Bu darboğaz KGF desteği ile rahatlamış görünüyor. KGF desteği ile sanayide şuanda bir rahatlama var. İhracatta da bir miktar artış var. Önümüzdeki günlerdeki ekonomiyi daha rahat görüyorum.
Günal Baylan - BUSİAD Başkanı
‘Orta vadede riskler varlığını korumaktadır’
FED’in ABD enflasyonundaki zayıflık karşısında Temmuz ayında faiz artırımına gitmemesine rağmen yakın zamanda bilanço küçültme operasyonuna başlayacağı yönünde sinyal verdiği görülmüştür. Mart 2017’den itibaren artan risk iştahı ile hızlanan gelişmekte olan ülke ekonomilerine yönelik sermaye girişleri ile oluşan konjonktür sürmektedir. TCMB’nin sıkı duruşu ile birlikte Türkiye’nin döviz kuru ve risk primi göstergelerinde olumlu bir seyir izlenmektedir. Son aylarda yaşanan maliyet yönlü gelişmeler ve gıda fiyatlarında beklenen kısmi düzeltmenin sınırlayıcı etkisine rağmen, enflasyonun bulunduğu yüksek seviyelerin fiyatlama davranışlarına dair risk oluşturması karşısında TCMB, söz konusu sıkı duruşu sürdürmektedir. Bu haliyle TCMB’nin bir sonraki PPK toplantısına kadar bekle-gör niteliğinde bir tercihte bulunduğu anlaşılmaktadır. Ekonomi yönetimi tarafından büyümenin ivme kazanması için alınan destekleyici tedbirler sonucunda, maliye politikasındaki gevşeme bütçe açığını artırırken yılın kalan kısmı için Hazinenin borçlanma limitinin artırılacağı görülmektedir. Bu haliyle para politikasında görece sıkı bir duruş korunurken maliye politikasında daha gevşek bir yönelimin benimsendiği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, küresel düzeyde gelişmiş ülke merkez bankalarının tavrı ile finansal piyasalar arasındaki ayrışmanın riskleri artırdığını ve risk iştahında yaşanabilecek azalışların gelişmekte olan ülke ekonomilerine yönelik sermaye akımlarını olumsuz etkileyebileceğini belirtmek gerekmektedir. Mevcut durumda cari açığın ve bütçe açığının artma eğiliminde olduğu ve enflasyonun yüksekliğini koruduğu bir görünüm söz konusudur. Bununla birlikte orta vadede ekonomi için bilinen riskler varlığını korumaktadır.
Abdullah Bayrak - BOSİAD Başkanı
’‘Tek haneli devam edeceğini düşünüyorum’
Temmuz ayında tekrar tek haneli rakamları gören yıllık enflasyon Türkiye ekonomisi için moral oldu. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) temmuzda yüzde 0,15, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0,72 artmasına rağmen, tüketici fiyatlarında yıllık enflasyonun yüzde 9,79 ile aylar sonra yeniden tek haneli rakamlara inmesi sevindirici. Yıllık enflasyondaki düşüşün önümüzdeki aylarda da süreceği ve tek haneli seviyenin devam edeceğini düşünüyorum. Baktığımızda nisanda yüzde 11,87 ile zirveyi gören enflasyon, mayısta 11,72 ve haziranda 10,90 ile düşüş eğilimine girmişti. Bu eğilimin yıl sonuna kadar devam etmesi ve yılı yüzde 9 oranında kapatmasını ümit ediyorum. Dünya ekonomisine yönelik risklerin devam ettiği, finansal dalgalanmaların tamamen geçmediği bir döneme rağmen Türkiye’nin bu yılı tek haneli rakamlardaki enflasyonla kapatacağına inanıyorum. Ve bu durum 2018’e daha emin adımlarla girmemizi sağlayacaktır.
Mustafa Gürses - MÜSİAD Bursa Şube Başkanı
Mevsimsel faktörlerin etkisi hissedilmektedir’
Tüketici fiyatlarındaki bu yıllık artışın Temmuz ayında yüzde 9,79’a gerilemesiyle 5 aylık çift haneli enflasyon dönemi de sona ermiş oldu. Nitekim Mayıs ve Haziran dönemlerinde görülen gerilemeler zaten bunun sinyalini vermişti. Enflasyonun son 6 ayın en düşük seviyesine gerilemesinde; bu dönemde gıda, giyim ve ayakkabı fiyatlarının aylık bazda gerilemesinin ve Dolar kurunun yatay seyretmesinin oldukça etkili olduğunu görüyoruz. Yaz mevsiminin gelişiyle turizm sektöründe görülen canlanma ise lokanta ve otelcilik sektöründe fiyat artışına neden olarak enflasyonu yukarı yönlü baskı altında tutmuştur. Elbette bütün bu gelişmelerde mevsimsel faktörlerin etkisi hissedilmektedir. Bu bağlamda mevsimsel etkilerin ortadan kalkmasıyla önümüzdeki dönemlerde yıllık enflasyonunda bir miktar artış gerçekleşebilir. Buna karşın yılın son çeyreği itibariyle enflasyonun yeniden düşüşe geçeceğini ve yılsonu rakamlarında yeniden tek hanelere döneceğimizi tahmin ediyoruz.”
Berna Kırcı Aşıroğlu - Kırcılar Deri Yönetim Kurulu Üyesi
‘Sıcak para sıkıntısı var’
Piyasalarda ciddi şekilde sıcak para sıkıntısı var. Avrupa ile ilişkilerimizin gergin olmasından dolayı sipariş azlığı var. Dolayısıyla piyasaları biraz sıkıntılı görüyoruz. 2017 yılının bu şekilde gideceğini düşünüyoruz.
Mehmet Demirci - MÜSİAD Bursa Şubesi Otomotiv Sektör Kurulu Başkanı
‘Hızlı bir iyileşme olacağını düşünüyorum’
Ekonomi iyiye gidiş süreci içerisinde Enflasyon ve açıklanan büyüme oldukça olumlu. Bazı dış kaynaklı olumsuzluklardan dolayı Avrupa Birliği noktasında sıkıntımız var. O süreci de olumlu bir hale dönüştürebilirsek hızlı bir iyileşme olacağını düşünüyorum.