İstanbul
Emtia piyasasında geçen hafta sert düşüşler görüldü. Söz konusu satış baskısı, talebe yönelik endişelerin de arttığını gösteriyor.
ABD'de devam eden borç limiti krizi, resesyon endişeleri, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) para politikalarına ilişkin belirsizliklerin devam etmesi ve dolara olan talebin artması, geçen hafta emtia piyasasında satış baskısına neden olan önemli faktörler arasında yer aldı.
ABD'de, federal hükümetin 31,4 trilyon dolarlık borç limitine ulaşarak nakit sıkıntısı çekmesine bir aydan az süre kalırken, Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack, "ABD'nin temerrüde düşmesi halinde bu durumun sadece ABD için değil, küresel ekonomi için de çok ciddi yansımaları olacağı" uyarısında bulundu.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da ABD'nin borç yükümlülüklerini yerine getirmemesinin son birkaç yıldaki kazanımları tehdit edebileceğini ve küresel bir gerilemeyi ateşleyebileceğini söyledi.
ABD'de hafta içinde açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), nisanda yıllık bazda yüzde 4,9 ile piyasa beklentilerinin hemen altında artarken, yıllık enflasyon Nisan 2021'den bu yana en düşük seviyesine geriledi.
Fed yetkililerinin sözle yönlendirmeleri devam ederken, enflasyon verilerinin ardından açıklamalarda bulunan Richmond Fed Başkanı Tom Barkin, beklentilerin altında gerçekleşen TÜFE artışına karşın enflasyonun inatçı bir şekilde yüksek kaldığını söyledi.
Çin ekonomisine ilişkin endişeler devam ediyor
Çin ekonomisine ilişkin devam eden endişeler de emtia piyasasını etkiledi. Geçen hafta Çin'de ihracatın beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi dünya ekonomilerine ilişkin endişeleri azaltsa da hafta içi açıklanan ÜFE'nin yüzde 3,6 gerilemesi risk iştahını olumsuz etkiledi.
Geçen hafta altın yüzde 0,3, gümüş yüzde 6,6 ve platin yüzde 0,8 değer kaybederken, paladyum yüzde 1,2 artış kaydetti.
Baz metallere bakıldığında ise bakır yüzde 3,1, kurşun yüzde 1, alüminyum yüzde 11,8, nikel yüzde 9,6 ve çinko yüzde 3,2 değer kaybetti.
Şili hükümeti, 2023 yılı ortalama bakır libre fiyatı beklentisini 3,74 dolardan 3,85 dolara çıkarırken, Avustralya, bu yılın başlarında Çin'e 40 milyon dolarlık bakır cevheri ve konsantresi ihraç etti. Bu faktörlerin bakır piyasası için olumlu algılanmasına karşın küresel ekonomik aktiviteye ilişkin endişeler bakır üzerinde daha fazla etkili oldu.
Londra Metal Borsası'nın Rusya kaynaklı arz bolluğuyla karşı karşıya kalması sonucu alüminyum fiyatları geçen hafta düştü.
Enerji emtialarında karışık seyir
Enerji emtialarında karışık bir seyir izlendi. Geçen haftayı Brent petrol yüzde 1,6 düşüşle, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gaz ise yüzde 6 yükselişle tamamladı.
Brent petrol fiyatlarındaki düşüşte, dünyanın en büyük iki petrol tüketicisi ABD ve Çin'de devam eden ekonomik endişelerin talep görünümünü olumsuz etkilemesi etkili oldu.
Çin'de, işletmelere verilen yeni kredilerdeki düşüş ve açıklanan zayıf ekonomik veriler de fiyatları baskılıyor.
ABD'de hava sıcaklıklarının artması sonucu doğal gazla çalışan klima talebinin artmasıyla doğal faz fiyatları yükseldi.
Tarım emtialarında düşüş eğilimi
Tarım emtialarına geçen hafta düşüş eğilimi hakim oldu. Üretim tahminlerindeki artış, tarım emtialarını aşağı yönlü etkiledi.
Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 3,8, mısır yüzde 2,2 ve soya fasulyesi yüzde 3,3 değer kaybederken, pirinç yüzde 1,1 arttı.
Intercontinental Exchange'de (ICE) pamuk yüzde 4,2, kahve yüzde 2,9, şeker yüzde 0,5 azalış kaydederken, kakao yüzde 1,5 değer kazandı.
Petrol fiyatlarının düşük olması nedeniyle artan talep endişeleri, mısır ve şeker fiyatlarında değer kaybına neden oldu.