Ankara
Kaya, AA muhabirine Türkiye'de son yıllarda artan enerji kooperatiflerine ve bunların yenilenebilir enerji sektörüne katkısına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Kooperatifler sayesinde yenilenebilir enerji üretim santrallerine ortak olmak isteyen girişimcilerin, küçük sermayelerle büyük yatırımlara ortak olmalarının mümkün olduğunu dile getiren Kaya, kooperatiflerle bu alandaki sermayenin tabana yayılmasının hedeflendiğini söyledi.
Böylece kooperatif ortaklarının elektrik üreterek enerji giderlerini azaltacağını ifade eden Kaya, enerji kooperatiflerinin gelişiminin 2016'da lisanssız enerji yönetmeliğine getirilmiş düzenlemelerle başladığını anlattı.
Kaya, elektrikte mahsuplaşma ve tüketicilerin bir araya gelmesi ile ilgili yasal düzenleme sayesinde kooperatiflerin önünün açıldığını belirterek, şöyle konuştu:
"Enerji kooperatifçiliğine ilişkin düzenlemeler 2016'da yürürlüğe girdi. Türkiye'de daha hemen o dönemde bir yıl içinde 10 tane enerji kooperatifi kuruldu. Sonraki yıllarda hızlı bir şekilde bu gelişim devam etti. Günümüzde 46 adet enerji kooperatifi bulunuyor. Kooperatiflerin toplam güneş kapasitesi 20 megavata ulaştı. Bu kooperatifler Türkiye'deki elektrik üretimine yenilenebilir enerji kaynakları ile hizmet vermeye devam ediyorlar. Türkiye'nin her tarafında sadece güneş üzerine kurulu bu kooperatiflerde enerji üretimi yapılıyor. Güneş enerjisinin seçilme nedeni, kurulumu ve ölçeklendirilmesi gibi unsurlarda kolaylık sağlaması. Kooperatifçiler olarak hedefimiz 2033'e kadar kooperatif sayısını 200'e güneş, kooperatiflerin sahip olduğu güneş enerjisi kapasitesini ise 500 megavata çıkartmak. Ayrıca mevcut düzenlemelerde değişiklikle bu hedefler yükseltilebilir."
Kaya, 2019'da yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle enerji üretiminin artık tek bir merkezde yapılması gerektiği kararını anımsatarak, bu kararda değişikliğe gidilirse daha fazla kişinin kooperatifçilik sayesinde elektrik üretimine destek olabileceğini aktardı.
Bu kuralın enerji kooperatifçiliği hızını yavaşlattığını ifade eden Kaya, şunları kaydetti:
"Bu kararname ile tüketici ile üretici aynı yerde olmak zorunda denildi. Siz eğer kendi öztüketim için elektrik üretimi yapmak istiyorsanız sadece evinizde yapabilirsiniz denildi. Güneş için örneğin evinizin çatısında ya da cephesinde yapabilirsiniz. Doğal olarak da farklı yerde oturan kişilerin tek bir yerde üretim yapıp daha sonra bunu şebekeden mahsuplaşma imkanını azalttı. Şu anda bu imkan azalmış ve zayıflamış durumda. Fakat buna rağmen yenilenebilir enerji kooperatifçiliği çok revaçta. Farklı alternatif yöntemlerle elektrik üretimine katkı sağlamanın yönleri araştırılıyor. Gıda üretiminde yenilenebilir enerjiye yönelik projeler var. Ayrıca, elektrikli araçların şarj istasyonlarında yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasına yönelik kooperatifçilik çalışmaları var. Günlük koşullara göre revaçta olan alanlara yönelme imkanı da kooperatifçilikte mümkün."
Enerji kooperatifçiliği temiz enerjiye odaklanıyor
Avrupa, ABD ve Kanada gibi ülkelerde de kırsal alanlarda ortak yatırım yapmak suretiyle elektrik kooperatifleri kuruluyor.
Yerel dağıtım ve yerel enerji üretim tesisleri ile elektrik üretilip dağıtılıyor. Kooperatiflerin örgütsel ve yasal durumu sebebiyle ortak mülkiyet olması temiz enerji sektöründeki faaliyetlere özel bir odaklanma sağlıyor.
Küresel ölçekte ve yerel olarak kooperatifler tüm bu süreçlerle birlikte yeşil enerji dönüşümüne de katkı sunuyor.