Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, aralık ayında Meclis'e sunulması beklenen EYT düzenlemesiyle ilgili merak edilen soruları cevapladı.
ASKERLİK BORÇLANMASI İLE EYT KAPSAMINA GİRİLİR Mİ?
Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, milliyet.com.tr'ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: "Bazı borçlanmalar EYT kapsamına girecek ki bunlar borçlanırsa eğer sigortalılık başlangıç süresini geri çeker. Burada askerlik borçlanması en önemlilerden birisidir. Toplamda 2 yıl boyunca yapılabilecek borçlanmadır. Bir diğeri kadınlarda doğum borçlanmasıdır. Kadınlarda her bir çocuk için 2 yıl toplamda en fazla 3 çocuk için doğum borçlanması yapılabiliyor.
Aynı şekilde yurt dışı borçlanma yapılırsa bu da sigortalılık süresini öne çekiyor. Sözleşmeli personeller çalışmadıkları gün kadarını borçlanabiliyorlar. Mesela 30 gün varsa 15 gün prim ödendiyse geri kalan 15 gün için prim yatırabiliyorlar.Kamu görevlerindeyken seçim dolayısıyla istifa edip geri gelenler o süreyi borçlanabiliyor. Memurlar eğer ücretsiz izin kullandıysa bu tutarı borçlanabiliyorlar. Yine aynı şekilde yurt dışında tıp öğrencileri öğrenim gördüyse o süreleri de borçlanabiliyor.
'STAJ MAĞDURİYETİ EYT İLE ÇÖZÜLMELİ'
EYT kapsamında stajyerlerinde çok büyük sorunu var. Stajyerler çalıştıkları yerde kendileri adına kısa dönemli sigorta primi yatırıldı. Kendileri istiyor ki uzun dönemli sigorta primi borçlanma hakkı tanınsın böylece hem sigortalılık başlangıç süresi geri çekilsin hem de prim tamamlanmış olsun. Şu an yasada da olup olmadığını bilmiyoruz. Sayın Bakan Bilgin daha önceki açıklamalarında stajyerlerin sorununu çözüleceğini söyledi. Ardından başka bir açıklamasında bunun başka kanunla çözülebileceğini söylemişti. Ancak bunun başka bir kanun değil bizzat EYT yasası ile çözülmesi gerekiyor ki EYT çözülürken başka mağduriyetler oluşmasın.
Bakan Bilgin staj sigortası emeklilik kapsamında değerlendirilmeyecek demişti. Önümüzdeki süreçte bu değişebilir mi?Değişmesini umuyoruz. Bununla beraber bir sürü sorun var."
EYT YASASI ÇIKTIKTAN SONRA EMEKLİLİK MECBURİ Mİ OLACAK?
Emeklilik isteğe bağlı gerçekleşecek kişiler emekli olmak isterse dilekçeyle başvurmak suretiyle emekli olabiliyor. Burada en erken süre aralık ayında Meclis'e gelirse ocak ayında dilekçe verirlerse şubat ayında emekli olabilecekler. İşverenler bunu zorunlu tutar mı durumu var. Bazı özel sektör firmaları yaşı gelmiş kişileri emekliye ayırabiliyor ancak bu yasal değil. Emeklilik kişinin kendi seçebileceği bir haktır o yüzden EYT kapsamında emeklilik zorunlu değildir. Ancak emekli olduktan sonra da sosyal güvenlik destekleme primi yani daha düşük SGK primi ödemek suretiyle kişiler çalışmaya devam edebilir. Ancak devlet memurlarında böyle bir hak söz konusu değil."