Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın üretici ve kasaplarla bir araya gelerek kırmızı ete getirdiği tavan fiyat uygulaması gıda perakendecilerini tedirgin etti. Yağsız karkas ete 23.3 TL, yağlı karkas ete 21.8 TL, kıymaya 32 TL, kuşbaşı ete ise 34 TL’lik ‘tavan’ koyan bakanlığın konuyla ilgili gerçekleştirdiği toplantılara perakendecileri davet etmemesi eleştiri konusu olurken, uygulamaya yönelik soru işaretleri gündeme geldi. Habertük'ten Menekşe Ataselim'in haberine göre, bunların başında da kıymada fiyatın tutması için yağ oranının yüzde 40’lara kadar yükseltilip durumun suistimal edilmesi endişesi var.
YAĞLI MI YAĞSIZ MI BELLİ DEĞİL
Tavan fiyatın belirlendiği görüşmelere yerel market temsilcilerinin davet edilmediğine dikkat çeken Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) Başkanı Mustafa Altunbilek, “Et satışının neredeyse yüzde 90’ı marketlerde gerçekleşiyor. Bizi bu kadar ilgilendiren bir konuda görüşümüzü beyan edemedik” dedi. Açıklamada tavan fiyat getirilen kıyma ve kuşbaşının yağlı mı yağsız mı olduğuna yönelik net bir ifade olmadığını vurgulayan Altunbilek, “Söz konusu fiyatlara ürün satabilmek için kıymanın yağ oranıyla oynayanlar olacaktır. Yağsız kıymada yağ oranı yüzde 5-7 civarında. Bunu yüzde 30-40’lara kadar çıkarıp satabilirler” diye konuştu.
Altunbilek, marketlerin maliyetinin kasaplardan yüksek olduğunu ifade ederek şöyle devam etti: “Yerel marketlerde ortalama kıyma fiyatı 36, kuşbaşı et fiyatı 42 TL. 23 TL’ye et alsak bile, yüzde 20 kemik firesi, yüzde 20 işletme maliyeti ve yüzde 8 KDV ile fiyat 35 liralara yükseliyor. Bu işin içinden çıkamayız. Kasaplar Et ve Süt Kurumu’ndan karkas et alırken biz alamıyoruz çünkü arz yeterli değil. Karkası üreticiden 25 liralara alabiliyoruz. Belirlendiği iddia edilen fiyattan satmak, zararına satmamız anlamına gelir. İthalat konusunda uygun platform yakalanırsa bu fiyatlara satılabilir. Bu noktada da rekabette, mesela yağ oranlarında bile bazı durumların netleştirilmesi gerekiyor.”
'TAVSİYE EDEMEM AMA BEN UYMAK ZORUNDAYIM'
Bakanlıktan randevu istediğini, ancak henüz geri dönüş alamadığını belirten Mustafa Altunbilek, beklentilerinin, bu süreçte net bir karar alınmadan önce gıda perakendecilerinin de dinlenmesi olduğunu kaydetti. Altunbilek, “Ben kendi marketimde bu karara uymak zorunda hissediyorum. Bakanımızın sözü yere düşsün istemem. Ancak başkan olarak derneğimizin üyelerine ‘Bu fiyatları uygulayın’ tavsiyesinde bulunamam. Çünkü zararına satmak anlamına geliyor. Tavan fiyat uygulamasının fiyatları düşüreceğini de maalesef düşünmüyoruz” diye konuştu.
“Marketlerimizde kıyma 34.2, kuşbaşı et 39.9 TL’den satılıyor. Karkas maliyeti belirlenen seviyede tutulursa, etin KDV’si yüzde 8’den yüzde 1’e çekilirse biz de tavan fiyata satış yapabiliriz. Tabii yağlılık gibi standartlar da önemli. Karkas etin maliyet, arz-talep dengesi, damızlık ve yem maliyetleri açılarından bakıldığında sadece ithalat kozu kısa vadeli bir rahatlama yaratacaktır. Önemli olan talebi karşılayacak besilik hayvan yetiştirebilmek.”
DEĞERLİ ETE YENİ ZAM GELEBİLİR
“Marketlerde et reyonu gelirinin yüzde 80’i kıyma ve kuşbaşı et; yüzde 20’si değerli et dediğimiz bonfile, pirzola gibi ürünler. Tavan fiyat uygulanırsa kıyma ve kuşbaşından elde edilen kâr sıfırlanır. Bu da değerli ete zam yapılmasına neden olabilir. Bakanlığın yaptığı toplantılara davet edilmedik. Yarın (bugün) dernek yönetimi toplanacak. Toplantıdan çıkan karara göre biz de Bakanlık’tan randevu talep edebiliriz.”