Çorum
Çorum'da Kovid-19 salgını döneminde 52'si tarımsal üretici 74 kişi, 2021 yılında bir araya gelerek Saga Üretim ve Tüketim Kooperatifi'ni kurdu.
Ürettikleri ürünleri daha uzun süre muhafaza etmek amacıyla kentte soğuk hava deposu kurmaya karar veren kooperatif yöneticileri, 2022'de Tarımsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunun (TKDK) desteğiyle Çorum Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) 12 bin metrekare alanda yatırıma başladı.
Proje kapsamında yaklaşık bir yılda tamamlanan 3 bin ton kapasiteli soğuk hava deposunun yanına yaklaşık 4 bin metrekare kapalı alanda kurutma tesisi kuruldu.
Kooperatif bünyesindeki üreticilerin yanı sıra Orta Karadeniz Bölgesi'ndeki üreticilerden alınan yaş meyve-sebzeler, dondurma yöntemiyle kurutularak yurt dışında ilgi gören ürün haline getiriliyor. Bölgede üretilen elma, çilek, şeftali, ıspanak, pancar gibi meyve ve sebzeler iç piyasaya taze olarak sunulurken, dondurularak kurutulduktan sonra da paketlenip dış pazarlara gönderiliyor.
"Tamamen doğal bir ürün ortaya çıkıyor"
Saga Üretim ve Tüketim Kooperatifi Başkanı Seyfettin Zengin, AA muhabirine, dondurma yöntemiyle kuruttukları meyve ve sebzeleri İngiltere, Almanya, Amerika, Suudi Arabistan ve Rusya'ya ihraç etmeye başladıklarını söyledi.
Dondurarak kurutma yönteminin Türkiye'de henüz yaygınlaşmaya başladığını ancak bu yöntemle elde edilen ürünlerin özellikle Avrupa ülkelerinde yoğun ilgi gördüğünü belirten Zengin, "Ürünleri sıfırın altında 40 derecede dondurarak kurutuyoruz. Ardından işleme makinelerinde ürünün özelliğine göre 36 saate kadar işlendikten sonra yüzde 96 oranında kurutulmuş olarak çıkıyor. Ardından paketleniyor. Bu ürünlerin üretim, kurutma işlemi, paketlenme ve saklama aşamalarında herhangi bir kimyasal maddeden yararlanmıyoruz. Tamamen doğal bir ürün ortaya çıkıyor. Yeni doğan çocuğa dahi yedirilebilecek bir ürün." dedi.
2023 yılında üretime ve ihracata başladıklarını dile getiren Zengin, "Çok yeni bir işletmeyiz ancak buna rağmen hızlı yol aldık. Özellikle kurutulmuş ürünlerle alakalı olarak yurt dışından çok ciddi talep var. Bunlara özel ürünler diyebiliriz. Yakın zamanda İngiltere, Almanya, Amerika, Suudi Arabistan ve Rusya'ya ürün gönderdik." diye konuştu.
TKDK'nin desteğiyle ortaya büyük bir yatırım çıktığını aktaran Zengin, "Toplam yatırım tutarı yaklaşık 100 milyon lira. Eksiklerimizi tamamlayacağız. Orta vadede 3 bin tonluk soğuk hava deposunun 10 bin tona çıkarılması, 400 kilogram işleme kapasitesine sahip dondurularak kurutma tesisimizin kapasitesini günlük 3 bin kilogram kapasiteye ulaştıracağız." ifadelerini kullandı.
Elektriği güneşten sağlayıp ürünleri her aşamada değerlendiriyorlar
Zengin, tesisin en önemli gideri olan elektrik enerjisini de tesisin çatısına kurdukları güneş enerjisi santrali (GES) ile karşıladıklarını, doğaya son derece saygılı bir sistem oluşturduklarını vurguladı.
Tesise gelen yaş meyve ve sebzelerin bir kısmını taze, kalanını da dondurarak kurutma tesisinde kurutulmuş ürün haline getirdiklerini anlatan Zengin, kısmen pazar değeri olmayan ürünlerden doğal sirke ürettiklerini, ekonomik değeri olmayan ürünlerin de üreticiler tarafından gübre olarak kullanıldığını, israftan uzak durarak üretimi sürdürdüklerini bildirdi.
Kovid-19 salgını sürecinde gıdaya olan talebi görünce bu alana yöneldiklerini anlatan Zengin, şunları kaydetti:
"Gıda krizinin önlenmesine katkı sağlayabilir miyiz, gıdaları daha değerli ve dayanıklı hale getirebilir miyiz diye arayışa girdik. Üretici ve tüketicileri bir araya getirmemizin ana sebebi bu. Özellikle mevsiminde üretilen ürünler bol üretildiğinde değersiz hale geliyor. Bu üreticiyi üzüyor, gelecek yıllarda üretim yapmaktan imtina edebiliyor. Ürünün bol olduğu zamanlarda alınıp özel ortamlarda saklandıktan sonra mevsim dışında tüketilmesi için piyasaya arz edildiğinde piyasaya çok daha değerli hale geliyor. Üretici para kazanıyor, memnun oluyor, tüketici mevsim dışında ürüne erişebildiği için memnun oluyor, hem de ürün değerli hale geldiği için toplumumuz, devletimiz kazanıyor."