Zirvenin açılışına, KKTC Meclis Başkanı Teberrüken Uluçay, Başbakan Ersin Tatar, Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri, Anamuhalefet Partisi Cumhuriyetçi Türk Partisi Genel Başkanı Tufan Erhürman, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan, Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy, İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faiz Sucuoğlu, Meclis Başkan Yardımcısı Zorlu Töre, TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit ile yetkililer ve davetliler katıldı. KOSGEB Başkanı Prof. Dr. Cevahir Uzkurt, TOBB Yönetim Kurulu Üyesi M. Cihat Lokmanoğlu, TİM Yönetim Kurulu ve İnovasyon Komite Üyesi Orhan Sabuncu, Habitat Başkanı Sezai Hazır, TİKAD Başkanı Nilüfer Bulut, Kıbrıs Türk Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) Direktörü Ebru Kaptan Sertoğlu ile Türkiye’den yetkililer katıldı. Zirvenin açılışı saygı duruşu ve istiklal marşının okunması ile başladı. KKTC Başbakanlık YAGA ile Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçiliği Kalkınma ve Ekonomik İşbirliği Ofisi ev sahipliğindeki III. Kobi Zirvesinde konuşma yapan KKTC Başbakan Ersin Tatar, "Hepimiz, ülkemiz devletimiz için çalışıyoruz, halkımızın refahını yükselteceğiz. Buradaki gönül birliğini birlikteliği görünce buna daha da çok inanıyorum" dedi. Tatar, bilişim ve inovasyon ile birlikte turizm eğitim tarım her alanda kendilerini geliştireceklerini, Su projesi gibi Kablo ile elektrik projesini de hayata geçireceklerini ve bilişim adası hedefini yakalamak için enerji maliyetlerini düşüreceklerini söyledi. Tatar, Kobi zirvesinde yaptığı konuşmada, zirveye katılan emek veren herkese teşekkür etti.
“VERİMLİ BİR TOPLANTI OLDU” Tatar, verimli bir toplantı olduğunu, burada YAGA Başkanı Sertoğlu ile Tufan Erhürman’a teşekkür ettiğini ifade ederek, " Ben bu programı hazır buldum, Erhürman’a teşekkür ederim. Ama biz hep birlikteyiz" dedi. "Ülkede siyasi istikrar olmayabilir ama hepimiz ülkemiz devletimiz için çalışıyoruz halkın refahını geliştireceğiz bu gönül birliğini birlikteliği görünce daha da çok inanıyorum" diye konuşan Tatar, ülkede kalkınma ve gelişme için kaynak, mevzuat, güvenli ortam, yatırımcılara güven vermenin, TC’nin desteğinin çok önemli olduğunu söyledi.
“TÜRKİYE HEP KIBRIS TÜRK HALKININ YANINDA” Partisi UBP’nin devletin geliştirilmesine ve TC ile ilişkilere çok önem verdiğini, ancak yabancıların hep engel olduğunu, spora bile engel olduğunu ifade eden Tatar, Türkiye’nin bütün sıkıntı ve sorunlara rağmen hep Kıbrıs Türk halkının yanında olduğunu kaydetti. Tatar, Doğu Akdeniz’de Türkiye ile işbirliğinde Türk milletinin haklarını korumak ve KKTC’nin gelişmesini refahını ve sürdürülendir bir yapı oluşturmak için çalışacaklarını belirtti. Bu topraklardaki varlıklarını ve devleti yüceltmek için mücadelelerini sürdüreceklerini ifade eden Tatar, Türkiye ile birlikte yapılan çalışmaların kendilerine moral verdiğini, ülkede fert başına düşen milli geliri artıracaklarını söyledi. Kıbrıs’ın dünyanın en güzel adalarından biri olduğunu belirten Tatar, bilişim inovasyon ile turizm eğitim tarım her alanda kendilerini geliştireceklerini, Su projesi gibi Kablo ile elektrik projesini de hayata geçireceklerini kaydetti.
"BAŞARI HEPİMİZİN BAŞARISI OLACAK" Tatar, Bilişim adası hedefi ile enerji maliyetlerini düşürmek için de çalışacaklarını belirterek, Zirveye katkısı olan herkese teşekkür etti, "Başarı hepimizin başarısı olacak" dedi. Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri ise 3. zirveye katılmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, KKTC’deki çalışmaların, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın “KKTC’deki yatırım ve iş yapma ortamındaki sorunları analitik yöntemle nasıl araştırırız” çalışmasıyla ortaya çıktığına değinerek, konu hakkındaki rapordan hatırlatmalarda bulundu. Başçeri raporda, “KKTC’de geleneksel faaliyetlerin teşvik eden mevcut sistemin firmaların performanslarına dayalı yenilikçi faaliyetlerin ekonomi içindeki ağırlığını arttıran bir sistemle değiştirilmesi şarttır” gözlemi yanında, “KKTC’deki yatırım ve iş yapma ortamının 21. yüzyıl şartlarına getirilmesi durumunda girişimciliğin ve yenilikçiliğin teşvik edilmesi yeni büyüme lokomotifleri ortaya çıkarabilecektir” tespiti bulunduğuna işaret etti. “Kısmi hibe destek programları yürütülmeye devam ediyor” Bu tespitlerden esinlenerek, 2010’lu yılların başından itibaren TC’nin politikasının KKTC’ye aktarılan kaynağın azaltılmadan, niteliğinin bütçe açığına katkıdan, altyapı ve reel sektör harcamalarına kaydırılması olduğuna işaret eden Başçeri, 2011’den bu yana her yıl KKTC bakanlıklarının gözetiminde tarım, turizm, sanayi sektörlerinde kısmi hibe destek programlarının yürütüldüğünü ve yürütülmeye devam ettiğini aktardı. Bu programlar kapsamında bankalar aracılığıyla 10 bine yaklaşan işletmeye 1 milyar TL’nin üzerinde kredi vermesinin sağlandığına işaret eden Başçeri, genç girişimcilerin yeni iş fikirlerinin desteklenmesi amacıyla 2016’da KKTC Genç Girişimcilik Projesi’nin ilkinin gerçekleştirildiğini anımsattı. Başçeri, 100’ün üzerinde girişimcinin projesinin desteklenerek, 12 milyona yakın kaynak aktarıldığını kaydetti. Bu sene gerçekleştirilen zirvenin önemine de işaret eden Başçeri, raporda bulunan başka bir tespite dikkat çekti. Başçeri, raporda “Üniversitelerin varlığının eğitim kalitesini arttıracak adımların atılması durumunda bölge ülkelerdeki en parlak beyinleri çekebilmek için bir fırsat sunulması avantajdır” denildiğine dikkat çekerek, KKTC’nin nüfusuna oranla çok sayıda öğrencinin üniversite eğitimi için adada olduğunu vurguladı.
"KKTC ÇAĞ ATLAYABİLİR" Bu varlığın inovasyon ve bilişimde kullanılmasının önemini vurgulayan Başçeri, bu durumun KKTC’ye çağ atlattırabileceğini kaydetti. Büyükelçi Başçeri, ülkede okuyan öğrencilerin, bölge ülkelerinin en akıllı beyinlerinin, bilişim ve inovasyon adasında bir şeyler yapabilmesi için, mezun olduktan sonra yabancı yatırımcı olarak addedilmeden, yerel insanlar olarak muamele görmesi gerektiğini düşüncesini dile getirdi. KOSGEB Başkanı Prof. Dr. Cevahir Uzkurt, zirveden KKTC’nin önemli çıktıları olacağına inanç belirterek, Türkiye ve KKTC için ekonomik istikrarın temel unsurunun kobiler olduğunu kaydetti.
“EKONOMİK VE TİCARİ İŞBİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ GİBİ BİRÇOK FAALİYET YÜRÜTÜYORUZ” Kobiler ve girişimcilerin ekonomik ve sosyal kalkınmadaki önemini arttırmak için çalışmalar yürüttüklerine işaret eden Uzkurt, TC ve KKTC’nin ekonomik ve ticari işbirliğinin geliştirilmesi gibi birçok faaliyet yürüttüklerini anlattı. İnovasyon ve bilişimin önemine de dikkat çeken Uzkurt, Türkiye’deki çalışmaları aktardı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Yönetim Kurulu ve İnovasyon Komite Üyesi Orhan Sabuncu, Türkiye ihracatının büyük bir kısmının, yüzde 59 oranıyla KOBİ’ler tarafından yapıldığına işaret ederek, KOBİ’lerin ve KOBİ’lere destek verilmesinin geliştirilmesinin önemini vurguladı. Sabuncu, Türkiye’de KOBİ alanında yapılan çalışmaları anlatarak, inovasyona verdikleri önemi vurguladı, inovasyon olmadan gelişim ve değişim olamayacağını kaydetti. Girişimciliğin desteklenmesinin, inovasyona önem verilmesinin ülke ekonomisinin gelişmesine de katkı olduğunu ifade eden Sabuncu, TİM’in çalışmalarını anlattı.
“BEN DEĞİL BİZ OLMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ” HABİTAT Başkanı Sezai Hazır da, zirve için geldikleri KKTC’yi daha yakından tanıma fırsatı bulduklarını ifade ederek, zirvenin çok olumlu ve yararlı olduğunu kaydetti. HABİTAT hakkında konuklara bilgi veren Hazır, Türkiye’deki çalışmaları anlattı, sivil toplum örgütlerinin uluslararası alana açılması, ortaklıklarını geliştirmesi için destek verdiklerini, kamunun da bu alanda gelişmesine destek olduklarını söyledi. Hazır, girişimciliklerin hayat bulması için de destek verdiklerini, kadın ve genç girişimcileri desteklediklerini, “ben değil biz olmak” için çalıştıklarını, girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesine çok önemli katkılar koyduklarını anlattı. Her krizin bir fırsat olarak değerlendirilebileceğine vurgu yapan Hazır, KKTC’nin bilişimde çok şanslı olduğunu, 100 bin üzerinde öğrencinin bulunduğu KKTC’de büyük bir fırsat bulunduğunu söyledi, bu yüzden girişimcilerin Türkiye ile uluslararası alandaki bağının geliştirilmesinin önemine işaret etti.
“BİLİŞİMİN TURİZM VE EĞİTİMDEN SONRA GELİŞTİRİLMESİ GEREKEN ÖNEMLİ BİR SEKTÖR” Türkiye İş Kadınları Derneği Başkanı Nilüfer Bulut, zirvede bulunmaktan gurur onur duyduğunu ifade ederek, dernek olarak KKTC’yi ziyaretlerinde burada ne gibi işler yapılabileceğini araştırırken YAGA ile tanıştığını kaydetti. Bilişimin turizm ve eğitimden sonra geliştirilmesi gereken önemli bir sektör olduğunu ifade eden Bulut, bu konuda bugün bir iş birliği anlaşması imzalayacaklarını söyledi. KOBİ’lerin desteklenmesinin ekonomilerin büyümesi için gerekli olduğunu ifade eden Bulut, dünyada rekabet olduğunu bu yüzden herkesin güçlerini birleştirerek gelişmesinin önemine vurgu yaptı. Bulut, derneğin iş kadılarını genç girişimcilerin işlerini kurmaları, büyütmeleri için verdikleri destekleri anlatarak, TİKAD hakkında bilgiler aktardı. KKTC başbakanlık YAGA ile Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçiliği Kalkınma ve Ekonomik İşbirliği Ofisi ev sahipliğindeki III. Kobi Zirvesinde konuşmalarının ardından KOSGEB, HABİTAT, TİKAD ve TİM ile işbirliği protokolü imzalanması ile son buldu. (İHA)