İran'da yaptırımların kalkmasından faydalanacak 12 şirket İran'ın yıllardır süren uluslararası yalnızlığının sona erecek olması pek çok şirketin iştahını kabartıyor.
Ülke dünyanın en büyük gaz ve en büyük dördüncü petrol rezervine sahip. Dolayısıyla ilk sırada akla enerji şirketleri geliyor. Ancak 370 milyar dolarlık ekonomi hidrokarbondan ibaret değil. Dolayısıyla ülkenin altı büyük devletle nükleer anlaşmaya varmasını dört gözle bekleyen şirketler de sadece enerji şirketleri değil.
10 yıldan uzun bir süredir Batılı ürünlerden mahrum kalan 77 milyon “müşteri” pek çok küresel şirketin ağzını sulandırıyor.
İşte analistlere göre, İran üzerindeki yaptırımların kalkması halinde yatırımcıların dikkatle izlemesi gereken 12 şirket:
Boeing
Boeing, yoğun lobi çalışmaları sonrası ABD hükümetinden Nisan 2014'te İran'a jet parçaları satabilmek için kısa süreli izin almıştı. Şimdi ise yaptırımların kalkması yeni fırsatlar doğurabilir.
Jefferies analisti Howard Rubel, “İran'ın sivil havacılık filosu çok eski ve kesinlikle modern Batılı teknolojinin faydasını görebilir” diyor.
Geçtiğmiz 12 ayda şirket hisselerindeki artış yüzde 14 oldu.
British American Tobacco
İran'ın Orta Doğu'nun en büyük tütün pazarı olduğunu söyleyen BAT, ülkede yerel olarak ürettiği sigaraları zaten satıyor.
Bloomberg Intelligence analisti Kenneth Shea, “Tütün şirketleri gibi çokuluslu şirketler, ekonomik aktiviteyi canlandırabildikleri ve müşterilerin ürünleri satın almasını sağlayabildikleri ölçüde yaptırımların kalkmasından faydalanacaklar” diyor.
BP, Eni, Royal Dutch Shell, Statoil, Exxon
İran Petrol Bakanı Bijan Namdar Zanganeh, küresel güçlerle ilk anlaşmanın sağlandığı Kasım 2013'ten bu yana dünyanın ham petrol ve doğal gaz devlerini İran'da yatırım yapmaya çağırıyor.
Büyük petrol şirketlerinin yaptırımlar devreye girmeden önce İran'da başladığı pek çok proje yarım kalmıştı. Bloomberg Intelligence analisti Philipp Chladek'e göre, bu yatırımlar yenilenebilir.
Enerji danışmanı Gianna Bern, “BP gibi Avrupa şirketlerinin İran'da uzun yıllara dayanan geçmişi var ve bazılar ilk başta temkinli olacak olsa da ülkeye ilk dönecekler de muhtemelen bu şirketler olacak” diyor.
Daimler
Dünyanın en büyük kamyon üreticisi şirket dört yıl önce Tahran merkezini kapatmıştı. Şimdi ise İran'daki gelecek planlarını yapmak için görüşmelerin sonuçlanmasını bekliyor.
Şirket İran'dan çıkarken, İran Khodro ile ortak olduğu dizel motor şirketindeki yüzde 30 hissesini bırakmıştı ve üç akslı kamyonlarının teslimatını dondurmuştu.
Şirket sözcüsü Silke Mockert, “İran'la varılan çerçeve anlaşmayı memnuniyetle karşılıyoruz. Gelecek planlarımız nihai sonuca göre olacak” dedi.
Businessht