Sakarya
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne bağlı olan ve 1926'da Arifiye ilçesinde kurulan enstitü, yerli tohumların geliştirilmesi, genetiğiyle oynanmadan üretilen tohumların yaygın olarak kullanılmasına yönelik çalışmalar yapıyor.
Bu çerçevede çalışmalar için tohumları alınan, tescili enstitüye ait "Arıcan 97" ve "Ballıkız" adlı kestane kabaklarının meyve kısmının bozularak atık haline gelmesinin önüne geçmek adına enstitü bünyesinde yaklaşık 2 yıl önce tesis oluşturuldu.
Tohumları alınan kestane kabakları, getirildikleri tesiste çeşitli aşamalardan geçerek "çıtır kabak tatlısı"na dönüştürülüyor.
Talep eden kurumlara satışı yapılan çıtır kabak tatlısından 2023'te 6 bin kavanoz üretildi.
"Kestane kabağındaki görevimiz; orijinalliğini kaybetmemek"
Enstitü müdürü Bülent Cengiz, AA muhabirine, enstitünün mısır alanında Türkiye'de koordinatör görevini yürüttüğünü, bu alanda kamu ve özel sektörde birçok projelerinin yer aldığını söyledi.
Tescili enstitüye ait "Arıcan 97" ve "Ballıkız" adlı kestane kabaklarıyla ilgili yürütülen çalışmalardan da bahseden Cengiz, şöyle devam etti:
"Kestane kabağındaki görevimiz; orijinalliğini kaybetmemek. Özellikle izoleli alanlarda ekiyoruz. Ektikten sonra ıslahçı arkadaşlarımız saf özellik gösteren çeşitleri seçerek hasat ediyor. Hasat aşamasından sonra bu çeşitler enstitümüzde depolanıyor. Daha sonra bu çeşitler kesilerek çekirdekleri çıkartılarak temizlenip yıkanıyor. Toprak altı zararlılarına karşı ilaçlanarak paketleniyor. Sonrasında bunları gerek çiftçimize gerek firmalara ulaştırıp yaygınlaştırıyoruz."
Kabağın çok çabuk bozulan bir ürün olduğunu, tohumları hariç kısmının satışı yapılmadığında toprakta kaldığını ya da çöpe gittiğini anlatan Cengiz, kabağın kalan kısmını değerlendirmek, ürüne katma değer kazandırmak ve israfın önüne geçmek adına enstitüde tesis kurduklarını kaydetti.
Cengiz, kabağın saf tohumunu üretmekle mükellef olduklarını aktararak, "Tohum dışardan toz aldığında özelliğini kaybedebilir. Bu saflığı korumak için izoleli alanlarda bunu ektikten sonra, hasat ettikten sonra kesip çekirdeğini aldıktan sonraki aşamada geriye kalan etli kısmını dışarıya satmaya çalışıyorduk fakat satılmadığı sürece dayanıklı olmadığı için maalesef çöpe gidiyordu. Biz de burada tesis kurarak bu kısmı çıtır kabak haline getirdik. Böylece kabağı yüzde 100 işlemiş oluyoruz. Hem vatandaşımıza sağlıklı uygun fiyatlı ürün üretmiş oluyoruz hem de geri dönüşümle kabağa ekonomik anlamda katma değer kazandırıyoruz." ifadelerini kullandı.
Sakarya'dan ve şehir dışından gelen taleplere yetişmekte zorlandıklarını dile getiren Cengiz, geçen yıl 6 bin kavanoz çıtır kabak tatlısı ürettiklerini belirtti.