Ege ve Akdeniz kıyılarında genellikle aralık-mart döneminde toplanan, protein deposu olmasının yanı sıra afrodizyak özelliği nedeniyle talep gören denizkestanesi, Balıkesir'in Ayvalıkilçesindeki balıkçılara alternatif gelir sağlıyor.
Denizkestanesinin denizden çıkarılıp, özel makaslarla ayıklanması ve temizlenmesi oldukça meşakkatli bir süreci beraberinde getirirken, işlenmiş ürün 200 gramlık şişelere dolduruluyor. Türkiye'de giderek ilgi gören, Uzakdoğu ve Avrupa ülkelerinde el yakan fiyatlarıyla sofralardaki yerini alan denizkestanesinin yurt içi ve yurt dışı fiyatları arasında büyük fark bulunuyor. Ayvalık'ta denizkestanesi toplayarak ciddi ekonomik gelir sağladığını belirten balıkçılardan Gökalp Saygın, denizkestanelerinin içindeki havyarları alıp, şişeledikten sonra satışa sunduğunu söyledi.Saygın, ilçede önemli bir geçim kaynağı olan denizkestanesinin, Ayvalık bölgesinde yaygın şekilde tüketildiğini ancak ülke genelinde fazla bilinmediğini ifade ederek, şöyle konuştu:
"Bu değerli deniz ürününü başta Yunanistan olmak üzere Avrupa ülkelerine ihraç ediyoruz. Ayvalık'tan geçtiğimiz yıl Yunanistan'a çok ciddi miktarda ihraç edilmişti. Bu yıl da yine Yunanistan'a ihracat dönemi başlıyor. Kasım ayı denizkestanesinin denizden toplanmasının başlangıcıdır. Bu ürünün en verimli ayları şubat ve mart aylarıdır. Çünkü yumurtalar daha da büyür ve lezzetli olur."
Denizkestanelerinin 200 gramlık şişelerinin fiyatının 20 liradan başladığını belirten Saygın, "Denizkestanesinin kilosu bizim buralarda 100 ile 160 lira arasında satılıyor. Oysa Avrupa'da denizden çıkarılan bir çuval dolusu denizkestanesi ham olarak 500 dolardan satılıyor. İşlenmiş denizkestanesi ise bu ülkelerde 2 bin dolara varan fiyatlardan satılıyor" dedi.
Saygın, havalar iyi gittiğinde denizkestanesinden aylık 2-3 bin lira arasında gelir sağladığını belirtti. Denizkestanesi yumurtası Japon mutfağının en popüler yemeği suşiye katılıyor. Dünyada en fazla denizkestanesi ithalatını Japonya gerçekleştirirken en büyük üreticiler arasında bu ülkeye ilaveten Şili, ABD, Kanada, Rusya ve Çin bulunuyor.
"İhracatıyla ciddi döviz girdisi sağlanıyor"
Ayvalık Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Yusuf Aygün de Ayvalık kıyılarında yoğun şekilde bulunan denizkestanesinin kasımdan itibaren mart veya nisan ayına kadar toplanabildiğini söyledi. Aygün, denizkestanesinin balıkçılar için önemli bir geçim kaynağı olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Denizkestanesi toplanıp satılması bölgemizde yoğun şekilde yapılıyor. Bu yüzden de ilçe dışından gelip, denizkestanesi toplayan balıkçı sayısı da bir hayli çoktur. 'Deniz dikeni' olarak da adlandırılan denizkestanesinin önemli bir besin kaynağı olduğu biliniyor. Pahalı bir deniz ürünü. Genelde çiğ olarak tüketilir. Özellikle de yurt dışında çok tercih ediliyor. Besin değeri çok yüksek. Avlanma süresi uzun olduğu için balıkçılarımız için alternatif bir gelir kaynağı. İlçemize ve ülkemize çok ciddi bir ekonomik getiri kazandırdığına inanıyorum."
Denizkestanesinin toplanması ve ihracatının dağınık şekilde yapıldığını, bu yüzden kesin rakamların belirlenemediğini ancak bu ürünün yurt dışında ciddi fiyatlardan alıcı bulduğunu ifade eden Aygün, "Denizkestanesinin kilosu Türkiye'de 100-160 lira arasında yurt dışı ise 2 bin dolara kadar satılıyor. Bu ürünün ihracatıyla ülkeye ciddi döviz girdisi sağlanıyor" ifadelerini kullandı.