Çanakkale
Kendine has tadı, rengi ve kokusuyla tezgahların aranan ürünlerinden Çanakkale domatesi, Batak Ovası olarak bilinen merkeze bağlı Kumkale köyü başta olmak üzere Ezine, Bayramiç ve Ayvacık ilçelerine uzanan yaklaşık 100 bin dekar alanda yılda yaklaşık 700 bin ton üretiliyor.
Fideleri nisanın son haftası ve mayısta toprakla buluşturulan, ilk hasadına haziran sonunda başlanan, özellikle ekim ve kasımda lezzetlenen ürün, hava şartlarının iyi gitmesi durumunda aralık sonuna kadar hasat edilebiliyor.
Çanakkale Ziraat Odası Başkanı Ufuk Ünver, AA muhabirine, Türk Patent ve Marka Kurumunca geçen yıl tescillenen Çanakkale domatesinin, kentin en önemli marka değerlerinden olduğunu söyledi.
Çanakkale domatesinin nefaseti, aroması ve kendine has özellikleriyle farklı yapıya sahip, kaliteli ve ekonomik değeri yüksek bir ürün olduğunu belirten Ünver, şöyle devam etti:
"Tüm dünyada olduğu gibi bir iklim değişikliği bölgemizde de söz konusu. Kurak bir yıl olduğu için domatesimiz de sulu tarımdaki sebze ürünü olduğu için bundan fazlasıyla etkilendi. Üreticilerimiz için sıkıntılı bir sezon oldu. Suyu alınan önlemler gereğince kısıtlı olarak tükettik. Sıkıntı olmasın diye tüm üreticiler tedbirli davrandı. Bu yıl ne istenilen miktarda ne istenilen kalitede domates üretebildik. Tarladan beklediğimiz ürünü alamadık. Üretimimizde ortalama yüzde 50 düşüş var."
Ünver, 2023'ün büyük bölümünün çok kurak geçtiğini ancak kasım ve aralıkta bölgenin iyi yağış aldığını dile getirdi.
Bu sayede tarımsal sulamada kullandıkları barajların su seviyelerinin yükseldiğini anlatan Ünver, "Barajlardaki seviye yüzde 70 civarında. İlerleyen aylarda yağışlar istenilen miktarda düşerse su sıkıntımız olmaz ve Çanakkale domatesimizdeki üretim miktarları eski seviyesine geri döner. Üreticilerimiz de getirisi yüksek bu üründen kar etmeye tekrar devam edecektir." dedi.
"Ayçiçeğinde yüzde 50 azalma oldu"
Domates üreticilerinden İlhan Ulus da 2023'ün küresel ısınmanın etkisiyle kurak geçtiğini, Çanakkale'de bunun etkilerini ciddi anlamda yaşadıklarını söyledi.
Su kaynakları azalınca tasarrufun öneminin bir kez daha ortaya çıktığını anlatan Ulus, "Bütün ürünlerin üretiminde hissedilir bir düşüş yaşandı. Ayçiçeğinde yüzde 50 azalma oldu. Çanakkale bölgemizde üretilen meşhur domatesimizde de aynı oran söz konusu. Kuraklığın etkisiyle Çanakkale domatesinde önemli bir verim kaybı yaşadık. Bu kayıp, çiftçinin ekonomisine yansıdı ancak tüm üreticiler olarak 2024 sezonundan umutluyuz. Umuyoruz ki eski yıllardaki gibi bir sezon yaşayacağız." diye konuştu.
Emine Dadak da daha önce böyle yoğun kuraklık yaşadıkları bir sezon hatırlamadığını belirtti.
Çocukluğundan beri tarımla iç içe olduğunu dile getiren Dadak, "Domates, hiç bu kadar bizi etkilememişti. Su olmayınca sulu tarım da etkilendi. Tarladaki verim neredeyse yarı yarıya düştü. Umudumuz gelecek sezonun bereketli geçmesi." ifadelerini kullandı.