Elif Didem DANACIOĞLU/EKOhaber Gazetesi
Bursa’nın lojistik sektörü açısından bölgenin ekonomik gelişiminin sürdürülebilir kalkınma düzeyinde devam edebilmesi için desteklenecek sektörler içinde lojistik sektörü de yer almakta. Lojistik sektöründe söz sahibi olan Bursalı dinamikler geliştirdiği yatırımları ile bu projeksiyonda öne çıkmaya devam ediyor. Kentin taşımacılık alt yapısını ağırlıklı karayolu oluşturmaktadır. Ancak bundan sonra gelişmesini sürdürebilmesi, etkin ve verimli lojistik ve tedarik zinciri çözümlerine bağlı olacaktır. Bursa lojistik sektörü rotasını, Lojistik Köy kurulmalı yönüne çevirdi. Sektörde rekabet had safhada.
Edindiğim bilgiler ışığında, kentin cazibesi; limanları, havaalanı, hızlı tren ve otoyol projeleriyle daha da artarken, Bursa’nın lojistik açıdan stratejik bir konuma geldiği görüşünde birleşen sektör temsilcileri, kentte faaliyet gösteren firma sayısının yok olmaya başladığı yönünde dikkat çekiyor. Sonuç olarak lojistik sektörü kötü bir dönemden geçmekte, hizmet verme anlamında çok zorlanmaktadır. Bursalı temsilciler, lojistikte kazancın sadece depoculuk, karayolu veya deniz yolu nakliyesinde değil, tüm hizmetleri aynı çatı altında bulundurmanıza bağlı olduğunu söylediler. Aslında sadece Bursa’daki firmaların kapanmadığına, Türkiye genelinde yatırımcıların bu sektörden çekildiğini gördüklerine de dikkat çektiler.
Yabancı firmaların Türkiye’den lojistik şirketleri satın alıyorlar ya da Türk firmalarına göre ciddi avantajları bulunduğundan ülkemizde fırsatları rahat bir şekilde değerlendirdikleri yönündeki öngörüler, gerekli önlemlerin alınmadığı takdirde yakında Türk Lojistiğinin büyük oranda yabancı sermayeli şirketlerin kontrolüne geçeceği fikri de hakim. Bursa lojistik sektörü nabzını, temsilcilerimizin verdiği bilgilere dayanarak incelemek istedik. İşte görüşler...
HASAN ÇEPNİ (BTSO LOJİSTİK KONSEYİ BAŞKANI):
‘Bursa Günay Marmara’nın lojistik merkezi olmaya adaydır’
“Hedef sektörlerdeki büyümeyi amaçlayan gelecek kurgusunda Deniz-Kara ve Demiryolunun bir arada kullanılacağı intermodal taşımacılık temelinde bir Lojistik Köyün varlığı kaçınılmazdır. Hem sanayide hem de ticarette başlatılan değişim ve dönüşümle birlikte fiziksel altyapı yetersizliklerinin de ortadan kaldırılması için çalışmalar yürüten BTSO; bölgemizin ticari açıdan cazibesini daha da yüksek bir konuma getirecek olan sadece yolcu taşıyabilen YHT hatlarının yanı sıra yük ve yolcu taşımacılığının birlikte yapılabildiği 200 km/h hıza uygun, çift hatlı Hızlı Tren projesi (Bandırma-Bursa-Ayazma-Osmaneli Hızlı Tren Projesi) ve devam eden İstanbul-İzmir otoyolu projesi ile Kombine Taşımacılık (Demiryolu-Karayolu) kazanımına, denizyolu taşımacılığının entegre edilmesi mutlak gerekliliktir. Atıl durumda bulunan Bursa-Yenişehir Havaalanı’nın hava yolu kargo taşımacılığı alt yapı imkânlarını değerlendirmek maksadıyla, BTSO çatısı altında Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Bursa Valiliğinin de katkıları ile çalışma başlatılmıştır. Bursa ve çevresindeki sanayi ve tarım ürünlerinin hava yolu ile ihracatında İstanbul hava limanlarından istifade edilmektedir. Devam eden İstanbul-İzmir otoyolu ve Yenişehir-Bandırma Demiryolu projelerinin hayata geçmesi ile birlikte zaman ve maliyet açısından hava yolu ile ihracatta verimliliği tartışma götürmeyecek olan Bursa Yenişehir Havaalanı’nın bu yeteneğini kullanmak gerektiği düşünülmüştür. Hava yolu kargo taşımacılığı yapan firmalar ile yapılan ön görüşme neticesinde Bursa ve çevresinde hava kargo taşımacılığı ürün segmentinde otomotiv, tekstil ve yaş sebze-meyvenin ciddi bir potansiyel olduğu tespit edilmiştir. Yenişehir Havaalanı’nın kargo taşımacılığına açılması için gereken fiziki şartların BTSO tarafından sağlanması ve bu sorumluluğu üzerine alması yönünde irade birliği sağlanmıştır. Bu maksatla kurulan BTSO Lojistik AŞ ile üyelerimizin lojistik maliyetleri minimize edilmesine, Bursa’nın da bölgemiz genelinde, hava yolu kargo taşımacılığında bir üs olmasına çalışılmaktadır.”
C.SAİD AKGÜN (MÜSİAD BURSA ŞUBESİ LOJİSTİK SEKTÖR KURULU BAŞKANI)
‘Aynı çatı altında bulundurmanıza bağlıdır’
“Lojistik sektöründe katma değerli hizmetlerin ön plana çıkacağını düşünüyoruz. Bursa sanayicisi imkânlardan ötürü deniz ve kara yolu hizmetlerini tercih etmektedir. Lojistikte kazanç sadece depoculuk, karayolu veya deniz yolu nakliyesinde değil, tüm hizmetleri aynı çatı altında bulundurmanıza bağlıdır. Diğer bir deyiş ile müşterilerinize A’dan Z’ye servis sağlamanız gerekir. Katma değerli hizmetler oldukça popüler olacaktır”
ALİ CANSEVDİ (GÖKBORA BURSA BÖLGE GÜMRÜK VE LOJİSTİK HİZM. MÜDÜRÜ):
‘Mevcudiyeti korumak için mücadele eden bir sektör var’
“Bursalı sanayicinin tercihi genelde limanımızın yakın olması ve maliyetin düşük olması itibariyle deniz taşımacılığını daha sonra kara taşımacılığını tercih etmesidir. Lojistikte eski kazançların görülmesi elde edilmesi mümkün değildir, şu an mevcudiyeti korumak için mücadele eden bir sektör vardır. Bursa’nın lojistikte ulaşım yatırımları istenilen düzeyde değildir, çalışmaların daha geniş yelpazede yapılması uluslararası alanda genişlemeyi iyi takip etmesi gerekmektedir. Bursamız hava kargo alanında maalesef iyi bir atılım yapamamıştır. Bölgenin altyapısı bölge lojistik köyü konusunda ilerleme olmamıştır. Bursa, bölgemiz lojistik ve dış ticaret konusunda geniş bir potansiyele sahip olmasına rağmen istenilen düzeyde alt yapı yatırımı yapılmamıştır. Kentin stratejik hedefleri doğrultusunda YHT hatlarının yolcu ve yük taşımacılığı ile birlikte otoyollarının oluşacağı ve şu an istenilen düzeyde olmasa da yatırımların devam ettiğini görüyoruz, Yenişehir hava limanının hava kargo taşımacılığına açılması Bursamız için iyi olacağını belirtmek isterim, Bursa Bölgesi için iyi bir kazanım olacağını düşünüyorum. Entegre ulaşımının öncüsü Karayolları lojistik sektörü için demiryolu yatırımının önemli bir taşıma olduğunu Yenişehir havalimanıyla bağlantılarının en kısa zamanda entegre edilmesi gerekmektedir. Hattın devreye girmesiyle taşımalarımızda maliyetin azaldığı gibi hizmet kalitesinin artacağını ve zaman tasarrufu olacağını özellikle belirtmek isterim. Ülkemizde 25 Şubat 2005 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Taşıma Yönetmeliği’nin, yetki belgeleri, sözleşme sınırları bakımından sektörde yeni bir yapılanmaya yol açacağı düşünülmektedir. Yönetmeliğe uygun olarak küçük firmaların istenen yüksek teminatları ödeyememesi, şirketler arası birleşmeye neden olabilecek, büyük firmalar için de yeni TIR alımları çözümünü getirecek gibi görünmektedir. Ayrıca sigortalı taşıma yapma zorunluluğu taşıma maliyetlerini arttıracağından karayolunda yaşanan rekabet avantajının azalacağı düşünülmektedir. Bu durumun da yaşı küçük firmalar için birleşme sorunu, büyük ve filo sahibi firmalar için bir rekabet avantajı yaratması beklenmektedir.”
FİKRET CÖMERT (ÇÖZÜM GROUP YKB):
‘Bursa’da firmalar kapanmıyor, yatırımcılar sektörden çekiliyor’
“Lojistik sektörü parlayan bir yıldız olmaya devam ediyor. Özellikle Yeşil Bursa’mız Osmangazi Köprüsü’nün değerli katkısı ve İstanbul-Kocaeli hinterlandının kapasite doygunluğuna ulaşması sebebi ile günden güne önemi artmaktadır. Bursalı sanayiciler coğrafi şartlar ve lojistik imkanlardan dolayı karayolu ve denizyolunu tercih etmektedirler. Havayolu acil veya lojistik gereklilik arz eden ürünler için tercih edilmektedir. Son 5 yılda lojistik sektöründe artan rekabet nedeni ile kazançlar maalesef oldukça geriledi. Ancak kazanç her işte olduğu gibi yanal büyümede ve katma değerli çalışmaların sonucunda ortaya çıkmaktadır. Osmangazi köprüsünün açılması Bursa için büyük bir değer oldu ancak hala eksiklerimiz mevcut, devlet büyüklerimiz ve sanayicilerimizin desteği ile kısa süre içinde tamamlanacağına inanıyoruz. Bursa ve Bölge hava kargo tamamı ile İstanbul’un gölgesinde devam etmektedir. Bursa’da kesinlikle Lojistik Köy kurulmalı ve bu süreç hem şehir trafiğine katkıda bulunacak hem de süreçleri daha da hızlandıracaktır. Bugün gelişmiş ülkelerin tamamında Lojistik köyler kurulmuş ve güzel bir şekilde faaliyet göstermektedir. Bu ülkelerde Lojistik köyler kurularak gereksiz araç hareketi, insan gücü kullanımı verimliliği, tek lokasyonda akıllı depo yönetimi sağlanması, maliyetlerde düşüş ve çevre kirliliğinin düşmesi sağlanmıştır. TCDD’nin hızlı tren hatlarında gece yük taşıma projesi mevcut ve bu hayata geçerse Bursa için yeni taşıma şekillerine geçilecek demektir. Avrupa’da her ülkede 5-6 farklı şehirde büyük Lojistik Hub (Deniz, hava, kara, tren, toplama ve dağıtım merkezleri) kurulu olduğunu görürsünüz. Bursa da bu Hub’lardan bir tanesidir. ”
FAHRETTİN ARABACI (ARCLOG LOJİSTİK TAŞIMACILIK GENEL MÜDÜRÜ):
‘Lojistik bir üs oluşması Bursa için büyük bir katkı sağlayacaktır’
“Avrupa ülkelerine ve komşu ülkelere sevkiyatlar da kara tercihi daha yüksektir. Acil yükler ve uzak mesafe yükleri hava yolu ile yapılmaktadır. Demiryolu çok küçük bir paya sahiptir. Uzak ülkeler ve süre kısıtlaması olmayan ve navlun maliyeti düşük gönderiler ise denizyolu ile yapılmaktadır. Son yıllarda kazançlar çok ciddi anlamda düşmüştür. İç ve dış etkenler çok fazladır. Sektör son iki senedir yatırım yapamamaktadır. Bursa uluslararası kara yolu ağı üzerindedir. Ancak demiryolu bağlantısı yoktur. Bu Bursa için büyük bir kayıptır. Gemlik limanı her geçen gün gelişmektedir. Demiryolu ile denizyolu ve karayolunun bağlanması ve lojistik bir üs (Lojistik Köy) oluşması Bursa için büyük bir katkı sağlayacaktır. Bursa’da ulusal ve uluslararası yolcu taşımacılığı başarıya ulaşmamıştır. Ancak kargo çok farklı bir durumdur. Bursa’da deniz, demiryolu ve karayolu ile birlikte Lojistik üs veya Lojistik Köy kurulmalıdır. Bunun Bursa’ya katkısı çok olacaktır. Ancak bu tür yatırımları kamu yer tahsisi yaparak yapmalıdır. Otoyol yatırımları devam etmeli ayrıca yurtiçine doğru gelişmelidir. Gerekirse yeni liman yatırımı veya Gemlik Limanı’nın daha da büyümesi sağlanmalıdır. Bunlar mutlaka katkı sağlayacaktır.”
MEHMET AYDIN KALYONCU (ADA BİRLİK NAKLİYAT LTD. ŞTİ SAHİBİ):
‘Lojistiğin kalbi Bursa’da atacak’
“Sektörümüzün içinde bulunduğu en önemli sorunların başında, yıl içinde sürekli değişkenlik gösteren maliyet kalemlerinin, lojistik maliyetlere yansıtılmakta zorlanılması gelmektedir. Bu duruma örnek vermek gerekirse, nerdeyse günlük değişkenlik gösteren ve genel maliyetlerin yüzde 40’ına etki eden akaryakıt fiyatlarındaki değişiklikleri, fiyatlara yansıtamıyoruz. Borsa tarzında gün içeresinde bile değişkenlik arz eden rakamlar navlunlara yansımadığı için, günü kârla mı yoksa zararla mı kapattığını sektör maalesef hissedememektedir. Bunun dışında artan enflasyon rakamları genel maliyetinin yüzde 60’ına etki ederken, piyasada ki fon şirketi adı altında borsada işlem gören lojistik firmaların, katlanılabilir maliyet skalası da, yerel ve ulusal lojistik markaları zor durumlarda bırakmaktadır. Global firmalar ise farklı materyallerini gelir hanesine yazdırabildiği için, bir nevi haksız rekabetlere sebebiyet vererek, sektörde daralmalara sebebiyet vermektedir. Lojistikte kazanç, tüm diğer sektörlerde olduğu gibi, mikron seviyelerde maliyet kırılımına hâkim olarak, sürüm endeksini yakalamakla olacaktır. Bursa’da filizlenen, Bursa ve Bölge Hava Kargo Taşımacılığı ve Bursa Bölge Lojistik Köyü konuları hakkında yapılan tüm iştiraklere katılımımızı sürdürmekte olup, her iki konunun da BTSO olarak yakından takipçisiyiz. Bu ve buna benzer projelerin bölgedeki gerek ulaştırma alt yapısına, gerekse dış ticaret operasyonlarına katkı vereceği kanaatindeyiz. Nasıl ülkemiz dünya haritası üzerinde jeopolitik bir öneme sahipse, şehrimiz Bursa’nın da lojistik operasyonel anlamda Türkiye sınırları içerisinde bu jeopolitik öneme sahip olduğunu görüyor ve biliyoruz. 10 yılın lojistik şehrinin Bursa olacak.”
SERKAN TİMUR (DHL GLOBAL FORWARDİNG TAŞIM. G.MAR. BÖL. MÜDÜRÜ):
‘Sanayicilerimize büyük destek sağlayacaktır’
“Sektörün bölgemizdeki en önemli sorunlarından biri yetişmiş iş gücü. Bölge üniversitelerimizin lojistik sektörüne istihdam yaratabilmek adına yabancı dilde eğitim veren lojistik bölümlerini açması istihdam kaynağı için önem arz etmektedir. Bursa’nın coğrafi konumu ve sektörel ihtiyaçları nedeniyle yoğunlukla kullandığı taşıma modları sırasıyla karayolu, denizyolu ve havayoludur. Karayolu taşımacılığı özellikle Avrupa ülkelerine yapılan taşımalarda çok büyük bir paya sahiptir. Bursa bölgesine sağlanacak tren yolu ile kargo taşımacılığı seçeneği maliyet avantajı nedeniyle bu tabloyu ciddi şekilde değiştirebilir. Tren yolu taşımacılığı ile bölge sanayicilerimiz büyük maliyet ve rekabet avantajı elde etmiş olur. Gelecek yıllarda lojistik sektöründe rekabet şirketlerin elektronik ticarete yapacağı yatırımlar çevresinde şekillenecek. İnternetin günlük hayatımızın her noktasına nüfuz etmesi ile birlikte müşterilerimizin ihtiyaçları da bu doğrultuda şekilleniyor. Klasik taşıma modlarının yanında, depolama, gümrükleme, dağıtım, stok yönetimi gibi katma değerli hizmetler ile uçtan uça lojistik servisi verebilen ve bu servislerini elektronik ortama adapte edebilen firmalar hem rekabet hem de karlılık anlamında fark yaratacaklardır. Osmangazi köprüsünün açılması ile birlikte İstanbul ve Kocaeli Son aldığımız bilgiler, teknik nedenlerden dolayı YHT yatırımının durduğu yönünde. YHT yatırımının kargo taşımacılığını desteklemesi maliyet avantajı nedeniyle sanayicilerimize büyük destek sağlayacaktır. ”
MUSTAFA GÜNEY (LOGİTRANS GÜNEY MARMARA BÖLGESİ ŞUBE YÖNET.):
‘Bursa da entegre lojistik ağı oluşacağını sanmıyorum’
“Sektörümüzün durumu şu an için çok iç açıcı değil. Bursalı sanayicilerin tercihleri genel olarak karayolu ve denizyolu. Acil yüklemelerini küçük gönderilerini ise kısmı olarak havayolu ile yapıyorlar. Demiryolu çalışması çok az çünkü bunu sağlayacak imkanlar Bursa’da maalesef yok. Lojistikte kazanç şu anda yüzde 8-10 arasında ve yükselen maliyetler buna en büyük sebep. Bursa ulaşım açısından çok kilit bir noktada.
Biz nakliyeciler için çok büyük bir avantaj ancak, çok iyi bir lojistik yatırımı maalesef yok. Var olanlar da lojistik firmalarının kendi imkanları ile sundukları hizmetlerdir (depo, antrepo, vs ). Bursa’da entegre lojistik ağı oluşacağını sanmıyorum.”
İBRAHİM DOĞAN (ÖZDAĞLI LOJİSTİK GENEL MÜDÜRÜ):
‘Lojistik sektörü kötü bir dönemden geçmekte’
“Lojistik firmaları özellikle son on yılda öncelikle fabrikaların yani üretenlerin acımasızca sürekli navlun (taşıma) ücretlerini düşürme istekleri ve kendi maliyetlerini iyi hesap edemediklerinden dolayı uzun yıllar Bursa’da hizmet veren birçok köklü firma faaliyetlerini durdurmak zorunda kalmışlardı. Akaryakıt fiyatlarının sürekli artış gösterdiği bir dönemden geçerken ortaya çıkan bu boşluğu büyük sermaye şirketleri almaya başladı. Lojistik sektörü kötü bir dönemden geçmekte.”