İstanbul
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'na göre, mayısta tüketici yıllık enflasyonu gerilerken, meskenlere doğal gazın bedelsiz olarak sunulmasıyla söz konusu düşüşe en belirgin katkı 4,12 puanla enerjiden geldi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) mayıs ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 0,04 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 39,59'a gerilediğini açıklamasının ardından TCMB'nin Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı.
Rapora göre, mayısta yıllık enflasyon, enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkol-tütün-altın gruplarında düşüş kaydederken, temel mallar ve hizmet gruplarında arttı.
Raporda şunlar kaydedildi:
"Aylık enflasyonun seyrinde enerji ve gıda dışı mallar, hizmetler öne çıkarken, enerji fiyatları belirgin bir oranda geriledi. Temel mal grubu enflasyonundaki artışta, yöntem değişikliği sonucu yeni sezon geçişinin mayıs ayına kaydığı giyim ve ayakkabı alt grubunun yanı sıra otomobil kaleminin sürüklediği dayanıklı tüketim malları etkili olmuştur.
Enerji fiyatları mayıs ayında yüzde 21,00 ile yüksek bir oranda gerilemiş, grup yıllık enflasyonu 28,16 puanlık düşüşle yüzde -6,97 seviyesinde gerçekleşmiştir. Konut abonelerine mayıs ayında bedelsiz olarak kullandırılan doğal gaz ile uluslararası petrol fiyatlarının son dönemdeki ılımlı seyri yurtiçi akaryakıt fiyatlarında yüzde 6,22 gerileme olumlu etkileyerek aylık düşüşe katkı sağlamıştır."
"Yurt içi üretici fiyatları aylık yıllık artış oranı 11,35 puan gerileyerek yüzde 40,76 oldu"
"Yıllık değişim oranı B endeksinde 0,32 puan düşüşle yüzde 47,70, C endeksinde 1,14 puan artışla yüzde 46,62 seviyesinde gerçekleşirken, alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bu dönemde enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 4,12, 0,58 ve 0,31 puan azaldı." denilen raporda şunlara dikkat çekildi:
"Temel mallar ve hizmet gruplarının katkıları sırasıyla 0,37 ve 0,55 puan olurken, mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, aylık artışlar önceki aya kıyasla B ve C endeksinde yükseldi. Fiyat artışları B endeksini oluşturan gruplardan temel mal ve hizmetlerde bir önceki aya göre yükselirken, işlenmiş gıdada yatay seyrederek ılımlı görünümünü korudu.
Hizmet fiyatları mayıs ayında yüzde 4,60 yükselirken, grup yıllık enflasyonu 1,33 puan artışla yüzde 59,95 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma grubunda gerilerken diğer alt gruplarda yükselmiştir. Lokanta-otel fiyatlarındaki yüzde 7,10 oranındaki aylık artışta gerek gıda fiyatlarının etkilediği yemek hizmetleri gerekse konaklama hizmetleri fiyatlarındaki yükselişler etkili oldu. Mayıs ayında kira alt grubunda aylık artış yüzde 5,15 ile güçlenirken, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 71,43 oranına yükselmiştir."
Raporda, "Diğer hizmetler alt grubu fiyatlarındaki artışta kişisel ulaştırma araçlarının bakım onarımı, eğitim ve sağlık hizmetleri öne çıkarken, haberleşme fiyatları görünümünde internet ve telefon görüşme ücretlerinde devam eden yükselişler belirleyici oldu. Ulaştırma hizmetleri aylık enflasyonu havayolu ile yolcu taşımacılığı ücretlerindeki artışa karşın karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle ılımlı gerçekleşerek, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 39,34’e geriledi." ifadeleri yer aldı.
"Mayıs ayında temel mal grubu yıllık enflasyonu giyim ve ayakkabı ile dayanıklı mal alt gruplarında yükselirken, diğer temel mallarda gerileyerek 0,91 puan artışla yüzde 35,07 oldu. Dayanıklı mal fiyatları (altın hariç) aylık bazda yüzde 3,48 oranında artarken, alt grup yıllık enflasyonu 1,80 puan yükselerek yüzde 39,27 gerçekleşti. Aylık bazda alt grup fiyat artışını otomobil kalemi yüzde 6,37 sürüklerken, elektrikli ve elektriksiz aletler, mobilya kalemlerinde fiyatlar sırasıyla yüzde 0,88 ve 0,55 artışla daha ılımlı bir şekilde yükseldi." denilen raporda şunlara vurgu yapıldı:
"Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları mayıs ayında yüzde 0,71 oranında artmasına karşın, yıllık enflasyon 1,40 puan azalarak yüzde 52,52 oldu. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 3,31 puan artışla yüzde 56,01’e ulaşırken, işlenmiş gıdada 6,40 puan düşüşle yüzde 51,35 seviyesine geriledi.
Mevsimsellikten arındırılmış veriler bu dönemde sebze fiyatlarında daha belirgin olmak üzere taze meyve ve sebze fiyatlarında artışa işaret etti. Taze meyve ve sebze dışı işlenmemiş gıda grubunda patates ile tavuk eti fiyatlarındaki yükselişler dikkat çekerken, kırmızı et fiyatlarındaki artış yavaşladı. İşlenmiş gıdada aylık enflasyon (yüzde 1,08) et fiyatlarındaki görünüme istinaden işlenmiş et ürünleri (yüzde 5,97) öncülüğünde devam etmiştir. Ekmek ve tahıl ürünleri fiyat artışlarındaki yavaşlama mayıs ayında da sürmüştür.
Yurt içi üretici fiyatları mayıs ayında yüzde 0,65 ile sınırlı bir artış kaydetmiş, yıllık enflasyon 11,35 puan azalarak yüzde 40,76 oldu. Ana sanayi gruplarına göre yıllık enflasyon alt grupların tümünde düşüş kaydederken, aylık bazda enerji fiyatları yüzde -6,67 ile azalış eğilimini sürdürdü. Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, rafine edilmiş petrol ürünleri ile elektrik-gaz imalatı sektörlerinde fiyatlar düşerken, ağaç ve mantar ürünleri, motorlu kara taşıtları, gıda, fabrikasyon metal ve mobilya sektörleri fiyat artışları ile öne çıktı."