Dünyada son 15 yılda, ülkemizde ise son 10 yılda dikkati çeken oranda erken ergenlik problemi görülüyor. Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Çağcıl Yetim, erken ergenlikle ilgili merak edilen bütün soruları şu şekilde cevapladı;
ERGENLİK NE DEMEKTİR?
Ergenlik, çocukluktan erişkinliğe adım atılan dönemdir. Ergenlik yaşı normalde kız çocuklarında 8-13, erkek çocuklarında ise 9-14 yaş arasıdır. Eğer ergenliğe ait belirtiler kızlarda 8, erkeklerde ise 9 yaşından önce görülüyorsa çocuk erken ergenliğe girmiş demektir.
ERKEN ERGENLİĞİN BELİRTİLERİ NEDİR?
Ergenliğin kızlardaki ilk belirtisi, meme dokusunun büyümesidir. Sonrasında genital bölgede ve koltuk altında tüylenme görülür. İlk adet kanamasının başlamasıyla da tamamlanmaya doğru gider. Erkeklerde ilk belirti, testislerin büyümesidir. Daha sonra bunu penis büyümesi, genital bölgede ve koltuk altında tüylenme, seste kalınlaşma, vücut kas kitlesinin artışı ve erişkin görünüme ulaşılması izler. Tüm belirtilerin biri veya birden fazlasının kızlarda 8, erkeklerde 9 yaşından önce ortaya çıkması erken ergenlik problemine işaret eder.
ERKEN ERGENLİĞİN SEBEPLERİ NELERDİR?
Yapılan araştırmalar, aldığımız gıdalar içinde bulunan hormon ve katkı maddelerinin çocuklarda erken ergenliğe neden olduğunu gösteriyor. Doğal yollarla üretilmedikleri için domates, çilek, salatalık, elma, portakal ve benzeri birçok sebze-meyve, hormonla büyütülen hayvanların etleri ve yumurtalar ile endüstride kullanılan kimyasallarla temas edilmesi; erken ergenlik nedeni olarak gösteriliyor. Aynı zamanda katkı maddeleri kadar olmasa da iklim değişiklikleri, fiziksel koşullar, kullanılan plastik malzemelerin içindeki hormon benzeri etki oluşturan kimyasallar da erken ergenliğe yol açabiliyor. Şişmanlığın da kız çocuklarında erken ergenliğe neden olduğu bilinmektedir. Fast-food tarzı ve yapay endüstri ürünleri ile beslenme alışkanlıkları obeziteye neden olarak vücut yağ oranını arttırmak koşuluyla erken ergenliğe neden olabilir. Çocukların şişman olmamaları için sağlıklı beslenmelerinin yanı sıra spor yapmaları da teşvik edilmelidir.
ERKEN ERGENLİK ÇOCUKLARI NASIL ETKİLER?
Erken ergenliğe giren çocuklar yaşıtlarından önce büyümeye başladıklarından kemiklerdeki büyüme noktaları daha önce kapanır, akranlarından daha kısa boylu olabilirler. Normalden daha erken erişkin görünüme ulaşmak, erkenden yaşamak zorunda kaldıkları regl kanaması gibi durumlar çocuğu psikolojik açıdan olumsuz etkileyebilir. Eğer altta yatan tıbbi bir problem bulunuyorsa (beyin tümörleri gibi) ve tanı konulmakta geç kalınırsa hayatı tehdit edebilir.
KIZLARDA ERKEN ERGENLİK NE ZAMAN SORUN OLARAK KABUL EDİLMELİ?
Erken ergenlik kızlarda erkeklere oranla daha sık görülmektedir. Kızlarda 6 yaşından önce görülen erken ergenlikte, altta yatan bir hastalık olma ihtimali yüksektir. Kızlarda erken ergenliğin ilk belirtisi meme gelişimidir. Ancak erken ergenlikte meme gelişime; boyun hızla uzaması, genital bölgede kıllanma, ter kokusunun ağırlaşması ve ergenliğe özgü ruhsal değişiklikler de eklenir. Bu nedenle meme gelişiminin erken olduğu durumlarda ergenliğin diğer belirtileri varsa ve hızlı bir ilerleme söz konusuysa, erken ergenlik ihtimali yüksektir. Aksi taktirde sadece erken meme gelişiminden söz edilebilir.
ERKEN ERGENLİĞİN TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Erken ergenlik probleminde çözüm; endokrinolog, jinekolog ve psikoloğun içinde bulunduğu multidisipliner bir yaklaşımla mümkün olabilir. İyi bir değerlendirme ve tanı sonrasında aktif olmuş sistem baskılanır, erken ergenlik durdurulur. Gerçek ergenlik yaşı beklenip zamanı gelince bu ilaçlar kesilerek ergenliğin gelişmesine izin verilir. Beslenme alışkanlıklarını ve kullanılan malzemeleri de yeniden gözden geçirmek önemlidir.