OYAK Maden Metalürji Şirketleri’nden Türkiye’nin önde gelen entegre yassı çelik üreticisi Erdemir, 2024 yılı başında açıkladığı Net Sıfır Yol Haritası doğrultusunda yatırımlarına hız verdi. 2024’ü 1,1 milyar dolarlık yatırım harcamasıyla kapatmayı planlayan Erdemir, yeşil dönüşüm hedefi doğrultusunda ekim ayında 1’inci Yüksek Fırın’a hidrojen enjeksiyonunu başarıyla tamamladı, 7.000 ton/yıl biyokömür üretim kapasiteli pilot Piroliz Tesisi’ni de devreye aldı.
Çelik sektörü için ihtiyatlı bir 2025
Karadeniz Ereğli’deki Erdemir tesislerinde düzenlenen basın toplantısında, yeşil çelik üretim yolculuğunun ilk yılındaki çalışmalar anlatıldı. OYAK Genel Müdürü Süleyman Savaş Erdem, dünyada ve Türkiye’de çelik sektörünü değerlendirdiği mesajında, Türkiye’nin küresel çelik gücü olan Erdemir’in, dünya çelik sektöründe yaşanan olumsuzluklara rağmen bu yılı büyük mesafe aldığı yeşil dönüşüm yatırımlarıyla tamamlayacağını söyledi. ‘Geleceğe yatırım’ vizyonuyla Erdemir’in sektörüne öncülük ettiğini vurgulayan Erdem şu mesajı verdi: “2024 tüm dünya için zor bir yıldı. Küresel büyüme üzerinde baskı devam ediyor. Dünyada talebin yavaşladığı ve ticaret savaşlarının tırmandığı bu dönemde 2025 ile ilgili belirsizlikler hâkim. Özellikle çelik üretiminde küresel gelişmeler dengeleri belirliyor. Çin’in çelik talebinin azalması, 2025 yılı için global ölçekte çelik sektörüne karşı ihtiyatlı bir duruş beklentisine sebep oluyor. Dünya ekonomisinde ve küresel çelik sektöründe yaşanan tüm dalgalanma ve kayıplar, kaçınılmaz olarak dünyanın sekizinci büyük çelik üreticisi olan ülkemizi ve yerli çelik üreticilerini de etkiliyor. Ancak Erdemir, bu ortamda kârlılık marjlarındaki daralmayı görece daha sınırlı tutmayı başarmıştır. Küresel çelik talebinde yaşanan ciddi düşüş ve artan operasyonel maliyetler sebebiyle bazı üreticilerden üretimi azaltma ve hatta üretimi belirsiz süre ile durdurma, istihdam kaybı gibi haberler gelirken; Erdemir bu zorlu dönemde üretimi ve istihdamı koruyarak yatırımlarına kararlılıkla devam edip istikrarını muhafaza etmiştir. Belirsizliklere rağmen 2025’te de yüksek adaptasyon yeteneğimiz ve geçmiş tecrübelerimizle istihdam ve üretimi korumayı, yenilikçi çözümlerle aslında geleceğe yaptığımız yatırımlarımızı sürdürmeyi, yeşil dönüşüm yolculuğumuza kararlılıkla devam ederek Türk çelik sektörüne katkıda bulunmayı hedefliyoruz.”
Sürdürülebilir çelik için yeşil dönüşüm
Erdemir ve İsdemir Yönetim Kurulu Üyesi ve Murahhas Azası Mustafa Serdar Başoğlu, yeşil dönüşüm dahil son sekiz yılda yaptıkları tüm yatırımların, ülkenin çelik kapasitesini korumayı ve sürdürülebilir üretimi sağlamayı amaçladığını kaydetti. Başoğlu, “Entegre tesiste çelik üretimi tüm dünyadaki üreticiler için farklı ve önemli bir konu. Bir entegre tesiste ortalama yatırım süresi 4,5 yıldır. OYAK Maden Metalürji Grubu’nun 2016 yılından bu yana toplam yatırım harcaması 4,5 milyar doları buluyor. Araya pandemi girdiği için bunun 3,4 milyar dolarlık bölümü son dört yılda gerçekleşti. Bingöl Avnik’te devam eden peletleme tesisi yatırımı yeşil dönüşüm yol haritamızın önemli bir parçası. Bu yatırım tamamlandığında yüzde 80-85 oranında kendimize yeterli hale geleceğiz” dedi. Üretim süreçlerinde yapılan iyileştirmelerle hem enerji verimliliğini hem de kömür kullanımını kademeli olarak azaltmaya yönelik çalışmaların birbiriyle uyumlu devam ettiğini vurgulayan Başoğlu, “2030 yılı sonuna kadar 3,2 milyar dolarlık dönüşüm yatırımı planladık. Bu yıl sonunu 1,1 milyar dolar değerinde yatırım harcaması ile kapatacağız. Yeşil dönüşüm yatırımları da bunun içinde önemli yer tutuyor” diye konuştu. Serdar Başoğlu halen Erdemir’in kapasite kullanım oranının yüzde 95 seviyesinde olduğunu ifade etti. “Türkiye’nin ihtiyacı olan çeliği içeride üretmemiz gerektiğinin bilincindeyiz” diyen Başoğlu, bu yıl ihracat oranının da yüzde 20’in üzerine çıktığını, 54 ülkeye ihracat gerçekleştirildiğini kaydetti.
Dönüşümde kritik adımlar
Erdemir Genel Müdürü Niyazi Aşkın Peker de çevre ve sürdürülebilirlik sorumlulukları doğrultusunda bu yılın başında açıkladıkları Net Sıfır Yol Haritası ile Türkiye’de çelik sektörüne öncülük ettiklerini belirtti. Peker, şöyle konuştu: “Avrupa Yeşil Mutabakatı ile uyumlu olarak ton ham çelik başına karbon emisyonumuzu 2030 yılına kadar yüzde 25, 2040 yılına kadar yüzde 40 oranında azaltmayı, 2050’de net sıfır emisyona ulaşmayı hedefliyoruz. Proseslerimizde yaptığımız iyileştirme çalışmaları sonucunda kendi kaynaklarımızı kullanarak enerji verimliliğimizi en üst seviyeye çıkarmayı ve dışa bağımlılığımızı azaltarak küresel piyasalardaki rekabet gücümüzü korumayı amaçlıyoruz.” Belirledikleri yol haritasına uygun olarak bu yıl önemli bir dönüm noktasını geride bıraktıklarını ifade eden Peker, şu bilgileri verdi: “Yenilikçi çözümler ve geleceğe yatırım anlayışı ile Türkiye’de bir ilke imza atarak 1’inci Yüksek Fırın’a hidrojen enjeksiyonunu başarıyla tamamladık. Avrupa’da benzer uygulamayı gerçekleştiren üç çelik üreticisinden biri olarak, bu alandaki teknolojik alt yapıyı ülkemize kazandırmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Ayrıca biyokütleden yakıt ve karbon kaynağı üretimini hedeflediğimiz 7.000 ton/yıl biyokömür üretim kapasiteli pilot Piroliz Tesisimizi devreye alarak kömüre alternatif yakıt geliştirmeye başladık. Bu tesisimizle birlikte üretim sürecinde kullandığımız fosil yakıtları belli oranda ikame ederek emisyonlarımızı ve maliyetlerimizi azaltacağız. Bir sonraki adımda ise 4’üncü Kok Bataryası’nı 2025 yılı başında devreye almayı hedefliyoruz. Bu yatırımımız Erdemir’in kuruluşundan bu yana aralıksız hizmet veren birinci ve ikinci bataryalarının yerini alacak. Ek olarak yıllık 800 bin ton kapasiteli 4’üncü Kok Bataryası, toz toplama filtre sistemleri ve yüksek seviye otomasyonu gibi birçok yüksek teknolojik özelliğe sahip olacak. Yeni batarya çevre performansımızı ve kok üretim kalitemizi artırırken, ithal kok alımının azaltılmasını sağlayacak.” Sürdürülebilirlik yatırımları kapsamında güneş enerjisi santrali projelerinin devam ettiğini kaydeden Peker, Erdemir olarak 775 megawatt, OYAK Maden Metalürji olarak ise toplamda 2.036 megawatt kurulu güce sahip GES yatırımıyla 12 ilde, 17 farklı lokasyonda yıllık 3.170.215 megawattsaat üretim yapmayı planladıklarını bildirdi.
Yatırımlara hız verdi
Erdemir’in hem yeşil dönüşüm hem verimlilik hedefiyle gerçekleştirdiği yatırımlardan bazıları şunlar;
4’üncü Kok Bataryası yatırımı
Yüksek fırın yatırımları
Çelikhane yatırımı
Sıcak haddehane yatırımları
Soğuk haddehane yatırımları
Enerji yatırımları
Diğer yatırımlar: Erdemir Limanı yapısal iyileştirme ve evsel atık su arıtma tesisi modernizasyonu yatırımı
Yeşil dönüşüm yatırımları: No.1 Yüksek Fırın hidrojen enjeksiyonu, pilot Piroliz Tesisi, pilot Briketleme Tesisi, yüksek fırınlara singaz enjeksiyonu, elektrik ark ocağı yatırımı Türkiye yılda yaklaşık 13,5 milyon ton yassı çelik üretiyor
Yassı çelikte 25 milyon ton civarında kurulu üretim kapasitesi bulunuyor. Türkiye’de her yıl 13,5 milyon ton civarında yassı çelik üretiliyor. Yıllık ortalama 19 milyon ton civarında yassı çelik tüketen Türkiye, ihtiyacının bir bölümünü ithalatla temin ediyor. (2023 gerçekleşen 19,5 mt tüketim)
OYAK Maden Metalürji Şirketleri bünyesinde faaliyet gösteren Erdemir ve İsdemir, yıllık yaklaşık 7 milyon ton civarındaki yassı çelik üretimi ile Türkiye’nin ihtiyacının önemli bir kısmını karşılıyor. Yüksek mukavemeti, esnekliği ve hafifliği ile vazgeçilmez bir ürün olan çelik; başta inşaat, otomotiv, beyaz eşya, boru profil, haddecilik, genel imalat, elektrik-elektronik, makine, enerji, ısı gereçleri, gemi inşa, savunma, ambalaj ve yenilenebilir enerji olmak üzere birçok sektöre temel girdi sağlıyor.