MARDİN
Cizre’den Nusaybin yönüne yol boyu kamyon ve kamyonetler akıyor. Kısa süreli de olsa evine girebilenler eşyalarını araçlara yükledikleri gibi İpek Yolu’ndan batıya göç ediyor. Nusaybin merkezde ise durum çok daha vahim. Araçlar sokak aralarına kazılan hendeklerden geçip içeri giremediği için yaşlı, genç evde ne varsa sırtına yüklemiş. Biri evladının çocuk arabasının, diğeri bahçede kullandığı el arabasının üzerine değerli bulduğu her şeyi doldurmuş. GİDEN 4500 AİLE Bu görüntü arasında Mardin’e doğru yol alırken, aklıma şu soru takılıyor. Hendek siyasetinin başladığı sekiz ay içinde kaç kişi ilçesini terk etti? Mardin Valisi Ömer Faruk Koçak’a soruyu yönelttiğimde, aile bazında bilgi aktardı. Son 8 ay içinde bölgedeki ilçelerden göç eden aile sayısı 4 bin 500’ü geçmiş... Çalıntı TIR, otomobil ve kamyonlarla önünde barikat oluşturulan hendeklere müdahalenin henüz yapılmadığı Nusaybin’den endişeyle göç eden aile sayısı 1151’i bulmuş; daha da devam ediyor... Müdahalenin yapılıp uzun süredir uygulanan sokağa çıkma yasağının önceki günden itibaren kısmen kaldırıldığı Cizre’de ise göç eden aile sayısı 1680... Ağırlıkla gittikleri yerler ise biraz daha büyük ilçeler, Kızıltepe ve Midyat... Zaten Suriyeliler için kurulmuş bir kampı olan Midyat’a iç göç nedeniyle giden aile sayısı da 2 bin 590’ı aşmış. Valilik göç edenlere psikolojik destek amacıyla 6 bin 689 kişiyi görevlendirmiş. Ayrıca Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı aracılığıyla yardım da yapmaya başlamış. Valinin yanında bulunduğumuz sırada Çalışma Bakanı Süleyman Soylu’dan göç eden aileler için 300 geçici kadro oluşturup valilik emrine verdiği haberi ulaştı. Vali Koçak’ın yüzündeki sevinç ifadesi, evladına kadro çıkmış gibiydi. Bir yandan Bakan Soylu’ya dualar etti, diğer yandan önemli bir noktaya işaret etti: “Devlet bu kez 1990’lardaki hatayı yapmadı, göç edenlere sahip çıktı, onları kazanmaya başladı. Göç edenleri ilçelerde farklı alanlara yerleştirdi...” Çünkü 1990 ortalarında devlet köyleri boşaltınca, oradaki halk bugün çatışmaların yaşandığı Sur, Cizre ve Nusaybin’e akın etti; bir günde ilçelerin çevresinde mahalleler kuruldu. DEMOGRAFİ OYUNU Şırnak’ta ise faklı bir durum yaşanıyor... İddiaya göre PKK, göç etmek isteyenlere müdahalede bulunmakla kalmayıp taşıma şirketlerini de “Kimseyi taşımayacaksınız” diye tehdit etmeye başlamış. Örgüt aslında sınırın öbür yanında oynanan demografi oyununu bu tarafta da deniyor. Kızıltepe, Dargeçit, İdil, Silopi, Cizre ve Nusaybin arasında kalan bölgeyi eylemsel alan yapması da buna dayalı. Bölgenin Suriye tarafında Cezire kantonu bulunuyor. İlçelerden bir daha dönmemek üzere uzak diyarlara göç edenlerin çoğunluğu PKK’ya soğuk bakan Araplar ve Türkmenler... Esnaf işyerini ve evini Suriyelilere satmış; bir daha dönmemek üzere göç yoluna düşmüş. Yakın büyük ilçelere göç edenler ise ağırlıkla Kürtler. Belki bugün fark edilmiyor ama 1990 sonlarında göç edilen ilçeler, bugün çatışmaların yoğun yaşandığı yerleşimler. Çözüm üretilemeyen sorun bugün de biraz daha büyük ilçelere göç ediyor.