Rusya, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni Cuma akşamı acil toplantıya çağırdı. Rusya Dışişleri, toplantı çağrısının sebebini "Türk hükümetininSuriye'de muhtemel kara operasyonuna dair açıklamalarını" tartışmak olarak açıkladı. Bakanlık Sözcüsü Maria Zakharova, resmi internet sitesinde yayınlanan yazılı açıklamada, Rusya'nın bir güvenlik konseyi kararıyla Suriye'nin egemenlik haklarına zarar verecek davranışları durdurmayı planladığını söyledi.
Ancak kapalı toplantıda Rusya’nın tartışmaya açtığı karar metninin taslağı destek görmedi. Yapılan tartışmalarda özellikle veto hakkı olan ABD, İngiltere veFransa taslağı onaylamadıklarını belirtti ve Rusya’yı eleştiren açıklamalarda bulundu.
Rusya’dan “Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygı” çağrısı
Rusya’nın tartışmak üzere BMGK’ya sunduğu taslak karar metnine Al Jazeera ulaştı. Buna göre Rusya Suriye’ye yönelik bir kara harekâtı tehlikesi olduğunu vurgulayarak BMGK ülkelerini buna karşı ortak tavır almaya çağırıyor. Aynı zamanda isim vermese de Türkiye’yi kastederek ‘komşu ülkelerden yapılan devamlı top atışlarının’ durdurulması çağrısı yapıyor.
Türkiye, 13 Şubat’tan bu yana aralıklarla Suriye’nin kuzeyindeki PYD ve onun askeri kanadı olan YPG hedeflerini, angajman kuralları çerçevesinde top atışlarıyla vuruyor. PYD’nin Rus hava bombardımanının desteğiyle Suriyeli muhaliflerin yer aldığı Mare, Azez bölgesinde ilerlemesini ülkenin kuzeyinde PYD’nin bir koridor oluşturmasını kabul etmeyeceğini söylüyor. Başbakan Davutoğlu, aynı bölgede PYD’nin ele geçirdiği Minak Havaalanı için de ‘Çekilmezlerse o havaalanını kullanılamayacak hale getiririz’ demişti.
30 Eylül’den bu yana hava bombardımanlarıyla Suriye sahasına aktif olarak dâhil olan ve bu bombardımanlarda Esad rejimini korumak ve YPG’nin ilerleyişini desteklemek için çoğunlukla ılımlı muhalifleri hedef alan Rusya, taslak metinde ‘Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı’ çağrısı da yapıyor.
“Taslak bir dikkat dağıtma metni”
Kapalı oturumda görüşülmesinin ardından taslak Kabul edilmedi, BMGK üyesi olan Batılı ülkelerin de tepkisiyle karşılaştı. Toplantıya katılan ancak ismini vermek istemeyen bazı Batı ülkelerinden diplomatlar Al Jazeera’ye ‘taslağın geleceği yok’ derken, ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Samantha Power, taslağın bir dikkat dağıtma metni olduğunu söyledi:
“Rusya, Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygı duyulmasını talep ettiği bir taslak metinle dünyanın dikkatini dağıtmaya çalışıyor. Gerçekten önemli olan bugün önümüze çıkardıkları kararla dünyanın dikkatini dağıtmak yerine Rusya zaten Kabul ettiğimiz kararı uygulasa gerçekten harika olur. Şu anda Suriye’nin kuzeyinde hastanelerş vuran bir bombardıman kampanyası var, kitlelerin yerinden edilmesine yol açtı ve 70 binden fazla kişi sınıra yığıldı.”
France 24’e göre Fransa'nın BM Daimi Temsilcisi François Delattre de taslak metni sunan Rusya’yı eleştirdi:
"Rusya, Beşar Esad'a verdiği koşulsuz desteğin, korkunç tehlikeli olabilecek bir çıkmaz sokak olduğunu anlamalı. Kolaylıkla kontrolden çıkabilecek ve belirsiz bir bölgeye yol açabilecek tehlikeli bir askeri tırmanmayla karşı karşıyayız."
‘Top atışlarının durması’ çağrısı
Sınırlardan yabancı savaşçı ve silah geçişinin durması; şiddetin artmasına yol açacak ve gerginliği yükseltecek açıklamalardan kaçınılması çağrısı da yapan metnin tamamı şöyle:
Güvenlik Konseyi Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğüne olan kuvvetli bağlılığını teyit etmektedir.
Suriye’nin komşusu olan ülkelerin doğrudan dâhil olması ya da suç ortaklığıyla, Suriye Arap Cumhuriyeti’nin topraklarına sınır-ötesinden yapılan devamlı top atışlarını; sürekli yabancı terrorist savaşçı akışını, askeri personelin saldırılarını, ilgili kararlarını ihlâl edecek şekilde ve silahların gayrimeşru yollarla taşınmasını şiddetle kınamaktadır.
Suriye Arap Cumhuriyeti topraklarına yabancı güçlerin kara müdahalesi yapmayı hedefleyen askeri yapılanma ve hazırlık niteliğinde hareketlerinin olduğuna dair bilgilere yönelik yüksek alarma geçildiğini belirtmektedir.
Suriye’deki mevcut krize tek kalıcı çözümün -2254 sayılı kararda, 30 Ekim 2015’te Viyana’da yapılan Suriye görüşmelerinin sonunda çıkan Ortak Açıklama’da ve Uluslararası Suriye Destek Grubu’nun 14 Kasım 2015 ve 12 Şubat 2016’daki açıklamalarında belirtildiği gibi- kapsayıcı ve Suriyelilerin önderliğinde gerçekleşecek bir siyasi sürecin olduğunu yinelemektedir.
1. Suriye Arap Birliği’nin egemenliğine tümüyle saygı duyulmasını; herhangi bir sınır-ötesi top atışının ve ihlâlin en hızlı şekilde durdurulmasını ve yabancı kuvvetlerin Suriye toprağına kara müdahalesi planlarından ve girişimlerinden vazgeçmelerini kuvvetle talep etmektedir.
2. Suriye Arap Cumhuriyeti’nin içişlerine müdahaleyi ve daha fazla şiddeti teşvik eden tahrik edici açıklamalardan ve provokatif söylemlerden kaçınılmasını talep etmektedir.
3. Tüm devletlerin yabancı savaşçı akışını; silahların ve ilgili materyalin gayrimeşru yollarla Suriye Arap Cumhuriyetiğ topraklarına taşınmasını bastırması ve önlemesi gerektiğini teyit etmektedir.
4. Tüm devletlerin, Suriye’deki çatışmayı durdurmayı hedefleyen çabaları kolaylaştırmak için 2254 kararına bağlı kalmasına ve kararın şartsız şekilde uygulanmasına karar vermiştir.
5. Meseleyi aktif olarak değerlendirmeye devam etmeye karar vermiştir
Hollande: Savaş riski var
Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Türkiye’nin Suriye’ye müdahil olmasının Türkiye – Rusya arasında savaş riski yarattığını söyledi. Hollande, “Türkiye, Suriye’ye müdahil oluyor. Ortada bir savaş riski var. Bu nedenle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi toplanıyor” diye konuştu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye, Suudi Arabistan ve bazı Avrupalı müttefiklerin Suriye'ye kara operasyonu istediğini ancak ABD öncülüğündeki koalisyonda bu konuda bir mutabakat sağlanamadığını söylemişti.
Kaynak: Al Jazeera