“Safra kesesi taşları; kilolu kişilerde, hızlı kilo alıp verenlerde, kadınlarda ve 40 yaş üstü bireylerde daha sık görülmektedir” diyen Prof. Dr. Mahir Kırnap, safra kesesi ameliyatı sonrası beslenme başta olmak üzere dikkat edilmesi gerekenleri anlattı.
Safra kesesi karın sağ üst kadranda, karaciğer alt komşuluğunda ve karaciğere yapışık bir organdır. Başlıca görevi, karaciğerin ürettiği safranın bir kısmını -açlık dönemlerinde- ana safra kanalından emerek depolamak, yoğunlaştırmak ve sindirim sırasında yeniden bağırsağa salgılamaktır. Karaciğer ürettiği safranın bir kısmını safra kesesine ihtiyaç duymaksızın, doğrudan bağırsağa gönderebilir. Safra kesesi bazen taş oluşumuna, iltihaplanmaya veya kanser gelişmesine yol açabilen çeşitli sorunlarla karşılaşabilir. Bu sorunlar ağrı, bulantı, kusma, sarılık ve ateş gibi belirtilere neden olabilir. Bu durumlarda, safra kesesinin çıkarılması gerekebilir ve bu işlem safra kesesi ameliyatı olarak adlandırılır diyen Medicana Ataşehir Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Mahir Kırnap, “Safra kesesi taşları, safra kesesinin en sık rastlanan hastalığıdır. Safra, karaciğer tarafından yapılıp ince bağırsağa doğru akarken safra kesesinde birikir. Safra kesesinde biriken safranın yapısını oluşturan maddelerden bazılarının artması veya azalması tortular oluşup, safra kesesinde çökerek taş oluşumuna neden olabilir” ifadelerini kullandı.
Sırta vuran ağrı safra kesesi taşını düşündürebilir
Yağlı, yumurtalı ya da kızartma ağırlıklı beslenme sonrası oluşan hazımsızlığın, şişkinliğin, bulantının, karın sağ üst kısmında ağrının, sağ kürek kemiğine ve sırta vuran ağrıların safra kesesi taşına bağlı oluşabilecek belirtiler arasında olduğunu ifade eden Prof. Dr. Mahir Kırnap, “Daha önce safra kesesi taşı olduğu bilinmeyen bir hasta, bu taşlara bağlı muhtemel iltihabi komplikasyonlar nedeniyle şiddetli sağ üst kadran ağrısı, bulantı, kusma ve sarılık gibi şikayetlerle hastaneye başvurduğunda, yapılan tetkikler sonucu safra kesesi iltihabı (kolesistit) teşhisi konulabilir” dedi.
Prof. Dr. Mahir Kırnap şöyle devam etti:
“Safra kesesi taşları; kilolu kişilerde, hızlı kilo alıp verenlerde, kadınlarda, 40 yaş üstü bireylerde, genetik yatkınlık durumlarında, kolesterolu yüksek olanlarda, uzun süre fast-food ile beslenenlerde, şeker hastalarında ve herediter sferositoz hastalarında daha sık görülmektedir.”
Safra kesesi taşlarının tedavisi cerrahidir
Safra kesesi taşı hastaları her an ciddi bir sağlık problemiyle karşı karşıya kalabilirler ve bu durumun tek tedavisi cerrahidir. Safra kesesi taşlarını ilaçla ya da bitkisel yöntemlerle tedavi etmeye çalışmanın hayati tehlikelere sebep olabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Mahir Kırnap, “Safra kesesi taşları birçok sağlık sorununa neden olabilir. Bu sorunlar arasında safra kesesi iltihabı (kolesistit), safra yolları iltihabı (kolanjit), safra kesesi delinmesi, tıkanma sarılığı, pankreas iltihabı (pankreatit), safra kesesi kanseri gibi problemler sayılabilir. Bu problemlerin bazıları ölümcül olabilir. Hayatı tehdit eden bir hastalık olan pankreas iltihabının (pankreatit) en sık sebebi safra kesesi taşlarıdır. Ayrıca yapılan çalışmalar safra kesesi kanseri ile safra kesesi taşları arasında bağlantı olduğunu göstermektedir” dedi.
Müdahale uzman doktorlar tarafından yapılmalı
“Safra kesesi ameliyatı gerek safra kesesinin karaciğere yapışık olması, gerek safra yollarının farklı anatomik varyasyonları, pankreas, mide, on iki parmak bağırsağı, diyafram gibi önemli organlara komşuluğu nedeniyle oldukça özelliklidir” diyen Prof. Dr. Mahir Kırnap, “Bu bölgelerin hasar görme riskini en aza indirmek için ameliyat, bölge anatomisine hakim uzman doktorlar tarafından yapılmalıdır. Genel olarak hastalar ameliyat sonrası 4’üncü saat yürümeye başlayıp, 1 gece hastanede kaldıktan sonra ertesi sabah taburcu edilmektedir. Bazı ek hastalığı olan hastalarda ya da özellikli hastalarda hastane yatış süresi 2-3 güne uzayabilir” şeklinde açıkladı.
Ameliyat sonrası beslenme alışkanlıklarını düzenlemek önemli
Ameliyat sonrası yağlı yiyecekleri tüketmenin ağrı ve sindirim sorunlarına neden olabileceğini belirten Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Mahir Kırnap, safra kesesi ameliyatı geçiren hastalara şu önerilerde bulundu:
Yüksek yağlı yiyeceklerden kaçınılmalı: Ameliyat sonrası yüksek yağlı yiyecekler, safra kesesi çıkarıldığında ortaya çıkan sindirim sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle yağlı etler, kızarmış yiyecekler, kremalı soslar, pastacılık ürünleri gibi yiyeceklerden uzak durmak önemlidir.
Küçük öğünler tüketilmeli: Ameliyat sonrası vücudun sindirim sistemi daha yavaş çalışır. Büyük öğünler, sindirim sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle günlük beslenme küçük ve sık öğünlere bölünmelidir.
Bol sıvı tüketilmeli: Ameliyat sonrası vücudun iyileşmesi için bol sıvı tüketmek önemlidir. Günlük en az 8-10 bardak su içmeye özen gösterilmelidir.
Lifli gıdalar tüketilmeli: Lifli gıdalar, sindirimi düzenler ve kabızlığı önler. Ameliyat sonrası sebze, meyve ve tam tahıllar gibi lifli gıdalar tüketilmelidir.
Yavaş hareket edilmeli: Ameliyat sonrası vücudun iyileşmesi için yavaş hareket etmek ve ağır kaldırmaktan kaçınmak önemlidir.
Sigara tüketimi bırakılmalı: Sigara tüketimi iyileşme sürecini olumsuz etkiler.
Alkol tüketimi azaltılmalı: Aşırı alkol tüketimi iyileşme sürecini olumsuz etkiler.
Düzenli doktor kontrolleri yapılmalı: Ameliyat sonrası düzenli doktor kontrollerine gitmek, iyileşme durumunu takip etmek ve muhtemel komplikasyonları erken teşhis etmek için önemlidir.