Su uzmanı Prof. Dr. Yusuf Demir, “Temmuz başından itibaren Avrupa’yı ve ülkemizi etkilemesi beklenen El Nino etkisiyle yaşanacak sıcaklık artışları orman yangınlarındaki riski de artıracaktır. Özellikle Karadeniz Bölgemizde yaz aylarında yaşanması muhtemel seller ve su baskınlarına karşı yerel yönetimlerimizin şimdiden tedbir almasında önemli fayda vardır. 2023 yazında bu olayların sıklık ve şiddetinde artış beklenmektedir” dedi.
Son yıllarda yaşanan iklim değişikliği ve küresel ısınmanın yağış rejiminde değişiklik, sıcaklık artışı, kuraklık, doğal afetler gibi olumsuz etkilere sebep olduğunu belirten Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölüm Başkanı Prof. Dr. Yusuf Demir, “Ülkemizde yaşanmakta olan kuraklık koşullarına bu yılın yaz aylarında küresel iklimin önemli bir döngüsünün de eklenmesi beklenmektedir. Bu, Güney Amerika’nın batı kıyısındaki okyanus sularının periyodik olarak ısınması sonucunda oluşan iklim olayı El Nino’dur. Bir doğa olayı olan El Nino’nun ne zaman başlayabileceği konusunda net değerlendirmeler yapılamasa da geçmişte yaşanan süreçler ve şu an yaşadığımız iklim olayları haziran sonundan itibaren El Nin’onun dünyayı ve tabii ülkemizi etkileme ihtimali yüzde 60 gibi oldukça yüksek bir oranda tahmin edilmektedir. Bu etkinin yaz sonlarında oluşma tahmini yüzde 80’dir. Bu tahminler El Nino koşullarının yakın zamanda görülmeye başlayacağına işaret etmektedir. Ülkemiz de bu sene yaşanan özellikle sonbahar ve kış yağışlarındaki azalma, kar yağışlarının sınırlı olması, yer üstü ve yeraltı su kaynaklarımızı doğrudan etkilemektedir. Yağışlarda ve su kaynaklarındaki azalma yaz aylarında tarımsal üretimde önemli risk alanı oluşturmakta, bu gıda ürünleri fiyatlarında ciddi artışa sebep olacağı tahmin edilmektedir. Özellikle yaz aylarında El Nino etkisiyle ülkemizde sıcaklıkların 2-3 derece daha artması beklenebilir. Pasifik’te başlayacak El Nino evresinin etkilerinin ülkemize ulaşması biraz zaman alabilir. Ancak bu sene zaten ortalamanın altında seyreden yağışlar ve ortalamanın üzerindeki sıcaklıklar El Nino etkisiyle daha da uç değerlere ulaşacağından, 2023 yılı özellikle tarım ve su kaynakları açısından ciddi problemler oluşturabilir. Bu etkilerin bilincinde olarak şimdiden hazırlıklarımızı artırmaya başlamak zorundayız” diye konuştu.
“Balıkçılık sektöründe yaz aylarında yaşanabilecek önemli riskleri işaret etmektedir”
Türkiye açısından yaşanan düzensiz iklim koşullarının El Nino’nun risklerini arttırdığını belirten Prof. Dr. Demir, “Ülkemizde kış ayları kurak geçmiş, ilkbaharda sınırlı da olsa yağış almış ancak sıcaklık değişimleri düzensiz seyretmiştir. İlkbahar yağışları yüzey su kaynakları ve barajlarımızda belirli bir düzelme gösterse de, yeraltı su kaynaklarımızdaki sıkıntı büyük oranda devam etmektedir. Bu da yaz aylarında önemli bir su sıkıntısını işaret etmektedir. Bu süreçte mevsim kaymaları yaşanmakta, belirli bölgelerde ekim-dikim sezonları değişmekte ve kaymaktadır. Bu sürece eklenecek El Nino etkisi, olayın ciddiyetini ve tehdidin boyutunu ve etkisini artırmaktadır. Yaşanan süreç sonucunda haziran ortalarından itibaren tarımsal üretimde ciddi su ve sulama ihtiyacının oluşması hesaplanmaktadır. Mevcut su kaynaklarımızın kullanımı doğru planlanamaz ve uygulanamaz ise önemli tarımsal üretim bölgelerimizde sulamada su sıkıntısı yaşayabiliriz. Beklenmedik alan ve ürünlerde önemli sulama ihtiyacı artışı görülebilir. Karadeniz Bölgesi’nde ve özellikle Çarşamba ve Bafra ovalarında sulama ihtiyacının fındık dahil tüm tarımsal üretimde artması beklenmektedir. El Nino etkisiyle karasal ısınma yanında tatlı su ve deniz suyu sıcaklıklarında da artışa sebep olması beklenmektedir. Bu da ülkemizde son yıllarda hızla gelişme gösteren balıkçılık sektöründe yaz aylarında yaşanabilecek önemli riskleri işaret etmektedir. Sucul ekosistem koşullarının ve su ürünleri yetiştiricilerinin bu sürece bugünden hazırlanmaları, yaşanacak riskleri azaltma açısından önem taşımaktadır” şeklinde konuştu.
“Bu yaz doğal afetlerde artış olabilir”
Dünyada yaşanan küresel ısınma süreci ve beraberinde yaşanması muhtemel El Nino iklim sürecinin yalnız sıcaklık artışı ve kuraklık değil, doğal afetlerde ciddi artışları tetiklediğini ifade eden Prof. Dr. Demir şunları söyledi:
“Özellikle Karadeniz Bölgemizde yaz aylarında yaşanması muhtemel seller ve su baskınlarına karşı yerel yönetimlerimizin şimdiden tedbir almasında önemli fayda vardır. 2023 yazında bu olayların sıklık ve şiddetinde artış beklenmektedir. Temmuz başından itibaren Avrupa’yı ve ülkemizi etkilemesi beklenen El Nino etkisiyle yaşanacak sıcaklık artışları, orman yangınlarındaki riski de artıracaktır. İlgili kurum ve birimlerimizin hazırlıklı olması, yaşanması muhtemel felaketlerin önlenmesine katkı sağlayacaktır. Sürecin doğru yönetilememesi, evsel su kullanımı ve içme suyu ihtiyacında da benzer sıkıntıların yaşanmasına sebep olabilir. Ülkemizin pek çok bölgesinde bu günden içme suyu rezervuarları sinyal vermektedir. Yerel yönetimlerin bu sürece hazırlanması ihtiyaçtan öte bir zorunluluktur. Su hasadı, su ayak izi, suyun tasarruflu kullanımı, geri kazanımlı su çalışmaları öncelikli çalışma alanı ve konular olmalıdır. Yaz aylarında pek çok şehrimizde bidonlar ile içme suyu taşımak istemiyorsak bu sürece herkesin hazır olması ve katkıda bulunması gerekmektedir. Tedbir almak bizden, takdir Mevla’dandır.”