Hartum
Başkent Hartum'daki Dostluk Kongre Salonunda askeri ve sivil taraflar, yeni geçiş dönemini başlatacak siyasi anlaşma konusunda aralarındaki anlaşmazlıkları giderebilmek için bir kez daha bir araya geldi.
Türkiye, Sudan'da geçiş sürecinin ikinci aşama görüşmelerine başlanmasından memnunSudan'da siyasi krizi sonlandıracak "çerçeve anlaşma" imzalandıAskeri ve sivil gruplar, uzun siyasi krizin ardından uluslararası tarafların girişimleriyle Sudan'da 5 Aralık 2022'de imzalanan ve tarafları hemen hemen ortak bir paydada buluşturan çerçeve anlaşması sonrasında ülkeyi nihai anlaşmaya götürecek ikinci aşama görüşmelere başlama kararı aldı.
Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Burhan, burada yaptığı konuşmada, Sudan halkının özgürlük, barış ve adalet konusundaki arzu ve özlemlerini karşılayan sivil, demokratik bir hükümet kurmayı umduklarını belirterek, "Gerçek demokratik dönüşümün başarısı için çalışacağız. Ordunun siyaseti bırakmaya kararlı olduğunu teyit ediyoruz ve silahlı kuvvetlerin seçimlerle gelen sivil otoriteye tabi olacağına inanıyoruz." dedi.
Tarafların başlattıkları ikinci aşama sonrasında nihai anlaşmanın imzalanması ve başbakanın belirlenmesinin ardından 2 yıl sürecek yeni geçiş dönemi başlayacak.
Nihai anlaşma; adalet, güvenlik ve askeri reform, barış anlaşmasının gözden geçirilmesi ve değerlendirilmesi, eski rejimin izlerini ortadan kaldırma ve Doğu Sudan meselesi olmak üzere 5 temel konuyu kapsıyor.
2019’dan bu yana istikrarsızlık sürüyor
Sudan'da hayat pahalılığı kaynaklı kitlesel halk protestoları sonucu başlayan Aralık Devrimi (2018) ve ordunun müdahalesi sonucu 11 Nisan 2019'da 30 yıllık Ömer el-Beşir iktidarı sona ermiş, sonrasında kurulan asker-sivil ortak geçici hükümetleri ise derin anlaşmazlıklar nedeniyle kalıcı olmamıştı.
Sudan ordusu, güvenlik ve beka tehdidi gerekçesiyle 25 Ekim 2021'de sivil yönetime el koymuş, olağanüstü hal ilan ederek başbakan dahil onlarca siyasiyi gözaltına almıştı.
Parlamentodan, faal hükümetten ve başbakandan yoksun ülkede Sudan Avukatları Sendikası, 10 Eylül'de "2022 geçiş anayasası taslağı"nı yayımlamış, BM, AfB ve IGAD'dan oluşan üçlü mekanizma ile ABD, İngiltere, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden oluşan dörtlü mekanizma, asker ile siviller arasındaki çözümde bu taslağı esas almıştı.
Üçlü mekanizma, 10 Kasım'da Sudan'daki krizi çözmek için ordu ile siviller arasında "temel mutabakata" varıldığını duyurmuştu.
Ordu ile sivil gruplar arasında bölgesel ve uluslararası tarafların himayesinde yapılan uzun görüşmeler sonucu iki taraf, siyasi çerçeve anlaşma imzalanması konusunda mutabık kalmıştı.