Tiran
Atay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu yıl diplomatik ilişkilerin tesisinin 100. yılını kutlayan Türkiye ile Arnavutluk’un ilişkilerini değerlendirdi.
İki ülke arasında 15 Aralık 1923’te imzalanan Ebedi Dostluk ve İşbirliği Anlaşması'yla iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kurulduğunu anımsatan Atay, 2023’ün Arnavutluk ile ilişkilerin 100. yılı olmasının yanı sıra Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılını kutlayacak olması dolayısıyla önemli olduğunu belirtti.
Atay, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama arasında Ocak 2021’de ikili ilişkileri stratejik ortaklık seviyesine çıkaran siyasi bir bildiri imzalandığını hatırlatarak, eskiden doğal stratejik ortak olan iki ülkenin artık resmi stratejik ortak olduğunu vurguladı.
Bu tarihten itibaren ikili ilişkilerin her seviyede hızlandığına işaret eden Atay, Avrupa ve Dışişleri Bakanı Olta Xhaçka’nın Kasım 2022’de gerçekleştirdiği Türkiye ziyaretinde mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısı için hazırlık yaptıklarını aktardı.
Atay, "Dolayısıyla 2023 iki ülke arasında özel bir dönem olacak ve hep birlikte ortak etkinliklerle bu 100. yılı beraber kutlayacağız." dedi.
İki ülke arasındaki ilişkilerin 100. yılını çeşitli etkinliklerle gerek Türkiye gerekse de Arnavutluk'ta kutlayacaklarını anlatan Atay, bu konuda Arnavutluk makamlarıyla ortak etkinlikler üzerine çalıştıklarını belirtti.
"İyi ve kötü günde her zaman Türkiye, kardeş Arnavutluk’un yanında oldu"
Türkiye ve Arnavutluk’un NATO’da iki müttefik ve Temmuz 2022’de Avrupa Birliği (AB) ile müzakerelere başlayan Arnavutluk ile iki AB aday ülkesi olduklarını kaydeden Atay, şunları kaydetti:
"Dolayısıyla birçok platformda zaten kader birliği yapıyoruz. İki ülke de Balkan ülkesi ve iki kardeş ülke olarak çok yakın ilişkiler var. İyi ve kötü günde her zaman Türkiye, kardeş Arnavutluk’un yanında oldu ve yanında olmaya devam edecek. 2021 yılında stratejik ortaklığa yükselen ilişkilerimizin her boyutta bu ortaklığın içini dolduracak şekilde güçlendirilmesi gayretlerimiz var."
Atay, siyasi ilişkilerin gidişatına uygun seyreden ekonomik ilişkilerin önemine değinerek, şöyle devam etti:
"600’den fazla firmamız faaliyet gösteriyor Arnavutluk’ta. Özellikle madencilik, bankacılık gibi önemli sektörlerde son derece önemli Türk firmaları var. Ayrıca 2022 yılı itibarıyla ticaret hacmimiz 1,1 milyar dolara ulaşmış durumda. Dolayısıyla 1 milyarlık hedefimize de ulaşmış ve hatta geçmiş durumdayız. Yatırım bağlamında iki ülke arasında son derece olumlu bir iklim var. 3,5 milyar dolarlık yatırımlarıyla Türkiye, Arnavutluk’ta en önemli en büyük yatırımcılardan biri."
Arnavutluk’un AB perspektifi güçlendikçe Türk yatırımcıları ve girişimcileri için de bir teşvik oluşturacağını kaydeden Atay, AB geleceği bağlamında Türk yatırımcılarının Arnavutluk’a daha fazla ilgi duyacaklarını düşündüklerini aktardı.
"Türkiye, Balkanlar’ın geleceği açısından da AB üyeliğini destekliyor"
Atay, Türkiye’nin her zaman Balkanlar’ın AB ve NATO üyeliklerini desteklediğini vurgulayarak, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Aynı şekilde bir AB adayı olarak Türkiye, Balkanlar’ın geleceği açısından da AB üyeliğinin desteklenmesini savunagelmektedir. Biz de bir AB adayıyız. Müzakere eden bir ülkeyiz ve Balkanlar içerisindeki tarihin, geçmiş sorunların, sıkıntıların ancak AB çerçevesinde geride bırakabileceğine yürekten inanıyoruz. Dolayısıyla AB’nin Balkanlar için bir gelecek olduğuna yürekten inanıyoruz. Dolayısıyla her zaman AB’nin genişlemesi bağlamında Balkanlar’ın öncelikli olarak ele alınmasını savunageldik."
Temmuz 2022’de Kuzey Makedonya ile Arnavutluk’un AB’ye katılım müzakerelerine başlaması kararını memnuniyetle karşıladıklarını ifade eden Atay, Arnavutluk’un süratli şekilde AB üyeliğine erişmesi temennisinde bulundu.
"Biz de aynı şekilde stratejik olarak AB üyeliğini temel hedef olarak benimsemiş bir ülke olarak bu süreçte, katılım müzakereleri sürecinde elde ettiğimiz bilgi ve deneyimleri Arnavutluk makamlarıyla paylaşmaya hazırız." diyen Atay, Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Avrupa Birliği Başkanı Faruk Kaymakcı’nın Aralık 2022'de Tiran’daki temasları kapsamında Arnavutluk Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Majlinda Dhuka ile AB süreçlerinde işbirliği yapılması konusunda mutabık kaldıklarını anımsattı.
"Tiran'da Türk Büyükelçisi olmak büyük bir ayrıcalık"
Atay, Türk ve Arnavut milletinin birbirine çok yakın iki millet olduğunu, sadece dillerinin farklı olduğunu belirtti.
Gelenek, görenek, olaylara bakış şekli ve yaşayışları ile akrabalık ilişkileri bağlamında iki milletin birbirine çok benzediğine işaret eden Atay, "Dolayısıyla bu her ülkeye nasip olacak bir özel bağ değil. Bundan son derece memnunuz. Türkiye’de de büyük oranda, çok sayıda Arnavut kökenli vatandaşımız var. Burayla bağları devam ediyor. Bu sosyal bağı da biz bir zenginlik olarak görüyoruz. Bunun üzerine de siyasi, kültürel ve ekonomik ilişkilerimizi inşa etmeye çalışıyoruz." diye konuştu.
Tayyar Kağan Atay, Tiran’da Türk Büyükelçisi olmanın büyük bir ayrıcalık olduğunu, burada kendisini evinde gibi hissettiğini dile getirdi.
Arnavutluk’un doğal güzellikleriyle ve kaynaklarıyla çok güzel ve özel bir ülke olduğunu ifade eden Atay, başkent Tiran’ı "Balkanlar’ın incisi" olarak nitelendirerek, ülkenin farklı şehirlerini ailesiyle daha yakından tanımak için gezmeyi planladığını sözlerine ekledi.