1936 tarihli Montrö Boğazlar Sözleşmesi kapsamında Türkiye, İstanbul ve Çanakkale boğazları üzerinde kontrole sahip ve bu sözleşme, Ankara'ya savaş gemilerinin geçişlerini düzenleme ve tehdit oluşması halinde boğazları kapatma yetkisi veriyor.
"RUSYA'YA KARŞI ZOR BİR KARAR"
Independent Türkçe'ye konuşan Emekli Büyükelçi Yalım Eralp, Möntrö Anlaşması'nın Türkiye'ye kendini tehdit altında gördüğü takdirde boğazları kapatma hakkını verdiğini belirterek, "Türkiye kendi savaşmadığı ancak üçüncü ülkelerin savaşında da kendisini tehdit altında gördüğü takdirde boğazları kapatabilir. Böyle bir karar alınabilir ama Rusya'ya karşı zor bir karar" dedi.
"ŞU ANDA GEREK YOK"
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu Güney de anlaşmanın, Türk boğazlarındaki egemenliği Türkiye'ye bıraktığını hatırlatarak, şöyle konuştu:
"Türkiye, barışı sağlama adına gerekli tedbirleri alarak savaşan tarafların gemileri için boğazları kapatabilir.Möntrö'ye göre böyle bir hakkı var. Ancak şu an yaşanan sorun geniş çaplı bir savaştan ziyade daha çok Ukrayna doğusunda küçük çatışmalar şeklinde. Dolayısıyla Türkiye'nin bu aşamada herhangi bir açıklama yapmasını gerektirecek durum yok."
"UKRAYNA'YA YÖNELİK TEHDİT TÜRKİYE'Yİ İLGİLENDİRMEZ"
Emekli Deniz Albay Türker Ertürk de Türkiye'nin kendini yakın bir tehdit altında hissetmesi halinde boğazları kapatma hakkının olduğunu belirtti ancak şu iddiada bulundu:
"ABD ve Ukrayna, Türkiye'ye Montrö'yü deldirmeye çalışıyorlar. Böyle bir kararı almak çok zorlama ve ihanet olur. Çünkü Türkiye açısından böyle bir tehdit yok. Ukrayna'ya yönelik tehdidi Türkiye'ye yönelik değerlendiremezsin."
"RUSYA'NIN KARADENİZ'E KIYISI VAR, KOLAY DEĞİL"
Eski İstanbul Gemi Trafik Hizmetleri Müdürü Tuncay Çehreli, Möntrö'nün 19. maddesinin Türkiye'ye bir savaş halinde savaşan tarafların gemilerine boğazları kapatma hakkı verdiğini hatırlattı ancak devamında şunu da ekledi:
"Boğazları Rus savaş gemilerine kapatma kararı Ankara'daki karar vericiler için çok zor bir karar olur."