Mustafa Emre ÖZGEN / bursa.com
Yoğun kar yağışlı kışın ardından havalar bir anda ısındı. Vatandaşlar kavurucu sıcaklıklar ile baş etmeye çalışırken birden bastıran ve yetkililerinin afet dediği yağışlar Marmara Bölgesi’ni hazırlıksız yakaladı.
Havalarda yaşanan bu ani değişimler bu yıla mı özel? Yoksa önümüzdeki yıllarda etkisini daha fazla hissedeceğimiz iklim değişikliklerinin habercisi mi? Bunu anlayabilmek için önce gökyüzüne bakıp “biz ne yaptık, ne yapıyoruz” diye sormak gerekiyor.
SERA GAZI ETKİSİ
Atmosferde bulunan ve sera gazı olarak adlandırılan karbondioksit, metan, su buharı, azot oksit gibi gazlar, yerden yansıyan ısı ve ışığın bir kısmını tutar ve yeryüzüne geri gönderir. Dünya etrafında bir battaniye görevi gören bu gazlar, belirli bölgelerdeki ısı değerlerini sabit tutar. Tüm bölgeler temel alındığında yeryüzünün ortalama sıcaklığı 15 derecedir. Eğer sera gazları olmasaydı sıcaklığın eksi 18 derece civarında olacağı tahmin edilmektedir.
KARBONDİOKSİTTE KORKUTUCU ARTIŞ
WWF olarak bilinen World Wide Fund for Nature (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) verilerine göre, atmosferde bulunan karbondioksit gazı son 250 yılda %40 oranında arttı. Bu artışın nedeni olarak petrolden üretilen fosil yakıtlar ve kömür gösteriliyor. Yani fabrika bacalarından havaya salınan gazlar atmosferde dengesizliğe neden oluyor. WWF verilerine göre küresel ölçekte enerjinin %27’si kömürden karşılanırken sera gazında ortaya çıkan dengesizliğin kaynağı %43 oranın kömür olarak gösteriliyor.
TÜRKİYE ETKİLERİ YAŞAMAYA BAŞLADI MI?
Sera gazlarında insan etkisi nedeniyle ortaya çıkan bu dengesizlik, iklim değişikliklerinin temel nedeni. Sonuçları ise sıcaklıkların artışı, kuraklık, seller, şiddetli kasırgalar ve aşırı hava olaylarının sıklığı. Türkiye’de geçtiğimiz kış yaşanan ve uzun süre etkili olan kar yağışının ardından gelen sıcaklar, beraberinde özellikle Marmara Denizi çevresinde afet olarak nitelenen yağışlar bize iklim değişikliğinin nasıl bir şey olduğunu gösteriyor.
Anadolu’nun içinde bulunduğu Akdeniz havzası, küresel iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek kuşakta yer alıyor. Bu bölgede gerçekleşecek 2 derecelik sıcaklık artışı, hava olaylarında beklenmedik gelişmeler, sıcak hava dalgalanmaları, orman yangınları, çölleşme, tarım ürünlerinin azalması olarak kendini hissettirecek. Küresel sıcaklık artışının 4 derece olarak beklendiğini de unutmamak gerekiyor. Hal böyle olunca, ülkemiz, bölgemiz ve dünyamız için adeta bir kıyamet senaryosu haline geliyor.
TÜRKİYE ISINACAK, DOĞAL DENGE ETKİLENECEK
WWF tarafından yayınlanan Türkiye’nin Yarınları Projesi Sonuç Raporu’nda gerçekleşmekte olan iklim değişikliğinin ülkemiz için etkileri öyle sıralanıyor;
Hava sıcaklıkları 2030 yılına kadar düzenli seyredecek, 2030 yılından sonra hızlı yükseliş gösterecek. Mevsimsel ve bölgesel farklılıklar artacak. Kış ayları ortalama 4, yaz ayları ise 6 derece civarında sıcak geçecek. Şu sıralar 40 dereceyi bulan sıcaklıkları meydana geldiğini düşünürsek, gerçekten zor günler bizi bekliyor olacak. Türkiye’nin her yerinde kış yağışlarında azalma görülürken Kuzey Anadolu’nun doğu yakasında yağışlar artacak. Türkiye ortalama 25 yıl sonra daha kurak ve daha sıcak bir ülke olacak. Su kaynakları azalacak. Orman yangınları artacak, çölleşme ile doğal dengenin bozulması beraberinde gelecek. Muhtemel olarak hayvan ve bitki türlerinde azalmalar, tükenmeler gerçekleşecek.
BURSA’DA SICAKLIK ORTALAMANIN ÜZERİNDE
Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre Bursa’da Ağustos ayı sıcaklık ortalaması 24.2 derece. Ortalama olarak ölçülen en yüksek sıcaklık ise 31 derece. Kentimiz en sıcak gününü 21 Ağustos 1948 tarihinde yaşadı. Bu tarihte sıcaklık 42.6 derece olarak ölçüldü.
2 Ağustos ile 6 Ağustos 217 tarihleri arasında yine Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre sıcaklığın 34, 35 derece olarak ölçüleceği tahmin ediliyor. Aynı günler içinde nem %85, %90 civarında izlenecek. Bu da hissedilen sıcaklığın 45 dereceyi bulmasına neden olacak.