Erzincan Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Kemal Bayrakçeken, göz tembelliğinin erken teşhis edilip tedavi edilmezse, kalıcı görme kaybına neden olabileceğini belirterek çocuklarda düzenli göz muayenelerinin küçük yaştan itibaren çok önemli olduğunu söyledi.
Göz tembelliğinin tıbbi adıyla ambliyopinin bir gözün normal görme yeteneğini geliştirememesi durumu olarak tanımlandığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Kemal Bayrakçeken, “Genellikle küçük çocukluk döneminde ortaya çıkar ve bir gözün beyin ile normal iletişimini kuramaması sonucu gelişir. Bu durum, görme keskinliğinde azalmaya ve o gözde zayıf görme yetisine neden olur” dedi.
“Göz tembelliği çoğu zaman tek gözü etkiler”
Bayrakçeken; “Göz tembelliği, gözde ve göz sinirinde yapısal hiçbir bozukluk olmamasına rağmen bir gözün diğer göze göre veya her iki gözün normale göre daha düşük görmesidir. Göz tembelliğinin tıbbi adı “ambliyopi”dir. Görme doğumdan itibaren öğrenilen bir duyudur. Beynimiz geliştiği sürece görmemiz de gelişir ve daha ayrıntılı görmeyi öğreniriz. Eğer bu dönemde görmemizi engelleyen bir durum oluşursa örneğin bir gözde diğerine göre daha yüksek bir numara olur ise o tarafta görme daha bulanık öğrenilir ve o göz tembel kalabilir. Bu durum devam ettikçe, tembel gözden gelen sinyalleri beyin görmezden gelmeye başlar. Böylece görmede azlık ortaya çıkar. Göz tembelliği çoğu zaman tek gözü etkiler ancak bazı durumlarda her iki gözün görmesi de etkilenebilir.
Ambliyopinin erken teşhisi ve tedavisi önemlidir. Aksi takdirde kalıcı görme kaybı meydana gelebilir. Bu hem 3 boyutlu görme algısının kaybolması hem de görme algısının tamamen ortadan kalkması durumunu içerebilir. Yetişkin göz tembelliği çok yaygın bir durum olmamakla birlikte genellikle çocuklarda ortaya çıkar. Çocukların bebeklikten ilkokul çağına kadar görmelerinin azalmasının başlıca nedeni göz tembelliğidir.” diye konuştu.
Göz tembelliği belirtileri nelerdir?
Göz tembelliği belirtisinin hastalık ilerleyene kadar çoğunlukla kendini göstermeyebildiğini söyleyen Bayrakçeken, “Bu nedenle ambliyopiyi erken safhada teşhis etmek zordur. Hastalık genel olarak erken çocukluk döneminde ortaya çıkar. Göz tembelliği tedavileri 7 yaşından önce bilhassa 3-4 yaşlarında yapıldığı sürece iyi sonuçlar alınabilir. Bu nedenle doğumdan itibaren çocukların düzenli olarak göz muayenesine götürülmesi (doğumdan 1 ay sonra, 6.ayda, 1 yaş, 3 yaş, 5 yaş, okul öncesi ve okul çağında senelik olacak şekilde) gerekir. Aksi takdirde hastalığın ilerlemesi ve daha ciddi sorunların ortaya çıkması söz konusu olabilir.
Gelişim çağında oluştuğu için kişinin kendisinin fark etmesi oldukça güçtür. Şaşılık (göz kayması) ve gözde refraktif kusurlar (yüksek hipermetrop, miyopi ve astigmat) göz tembelliğinin en sık rastlanan nedenlerindendir. Yine diğer göz hastalıklarından; Korneada leke, göz kapağında göz bebeğini örtecek derecede düşüklük ve tek veya her iki gözde katarakt önemli nedenlerdendir.” ifadelerine yer verdi.
Dr. Öğretim Üyesi Kemal Bayrakçeken, göz tembelliği tanısının nasıl konulduğuna dair şu bilgileri verdi:
“Göz tembelliği nasıl anlaşılır sorusunun cevabı merak edilmektedir. Ancak hastalığın ilk ortaya çıktığında anlaşılması kolay değildir. Ebeveynler ve çocuklar genellikle durumun farkına varamazlar. Görsel olarak herhangi bir sorun gözükmez ve çocuklar gözlerinde bir tembelliğin olup olmadığının farkında değildir. Yapılan araştırmalar 6 aylık ve 3 yaşında iken çocuklara göz muayenesi yapılması gerektiğini ortaya çıkarmıştır. Bundan sonra çocukların her 2 yılda bir düzenli olarak göz muayenesi yaptırması gerekir. Tanı koyulabilmesi için göz doktoru öncelikli olarak rutin göz taraması yapar. Göz muayenesi dışında herhangi bir işlemin yapılması gerekmez. Teşhisin ardından tedaviye hemen başlanması önemlidir. Teşhis eğer erken konulmuş ise tedavinin başarılı olma olasılığı da aynı oranda yüksektir. Hastalığın ilerlemesi geri dönüşü zor olan göz sağlığı sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, düzenli olarak göz muayenesi yaptırılması gereklidir.
Göz tembelliği tedavileri nelerdir?
Ambliyopi tanısı alan hastaların büyük bir kısmı göz tembelliği nasıl geçer sorusuna yanıt arar. Fakat göz tembelliği tedavileri hastalığın altında yatan nedene göre farklılık gösterir. Hastalığın altta yatan nedeninin bulunup tedavi edilmesi en etkili yöntemdir. Buradan anlaşılması gereken tembel olan gözün neden tembelleştiğinin teşhisinin koyularak tedavisinin buna göre yapılmasıdır”