?>

Ekmekte uyumlu eylem

İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği›nin (kısaca Birlik) Ocak 2016dan itibaren geçerli olmak üzere, ekmek fiyatını 1 liradan 1.25 liraya yükseltilmesi önerisi Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (kısaca Bakanlık) ile toplum katmanlarında büyük ya

Dr. Mevci ERGÜN

9 yıl önce

İlgili Bakanlık yetkilisi ekmek fiyatlarının birçok ilde 75 kuruş ile 90 kuruş arasında değiştiğini ve belli bazı illerde ise 1 lira ve 1 lira 25 kuruştan satıldığı yolunda açıklamalarda bulunmuştur.Birlik tarafından önerinin sunulduğu ve kabulü halinde yürürlüğe konulacağı, ancak kabul görmediği gelişmelerden anlaşılmaktadır. Bununla beraber, bazı ekmek üreticilerinin söz konusu ekmek fiyatını belirleyerek uygulama yaptıkları da işitilmektedir.İstanbul, Ankara veya Bursa gibi ekmek pazarlarında faaliyet gösteren bazı fırınların (teşebbüslerin) ya da bunların oluşturduğu birliklerin ekmek satış fiyatlarını müştereken belirlemeleri 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun (kısaca Kanun) 1/I.a madde bendinin ihlali sayılır. Pazarın sadece il bazında değil, koşulları varsa semt bazında da ortaya çıkan örgütlenmeleri de kapsayabileceği duraksama konusu olmasa gerekir. Diğer yandan, işletmeler arasında bir anlaşmanın varlığı kanıtlanamıyorsa veya aralarında bir anlaşma olmadığı halde kendi bağımsız davranışları yerine geçen ve aralarında pratik işbirliği sağlayan davranışları da eğer rekabeti sınırlayıcı etkiler doğuruyorsa yasaktır1. Şu bir gerçek ki,uyumlu eylem daha geniş kapsamlıdır.İlgili pazara bakıldığında işletmelerin davranışlarının rekabeti sınırlayıp sınırlamadığının tespiti halinde, ilgili işletme ancak haklı ekonomik sebeplerle aksini açıklayarak sorumluluktan kurtulabilecektir. İster yatay ister dikey anlaşmaların fiyat belirleme, diğer yüzü ile fiyat rekabetinin en önemli boyutunu öne çıkarır. Bu sebeple, üretici, toptancı, perakendeci veya dağıtıcıların belirli bir mal veya hizmetin satış fiyatını kendi aralarında kuracakları anlaşma ile belirlemeleri rekabeti sınırlayıcı etkiler doğurur. Bu durumda, ekmek üreticilerinin ruhsatlı olup olmaması, üretim kapasiteleri, pazar çevresi, girdi ve çıktı kalemleri, personel sayısı ile diğer unsurlar birlikte değerlendirilerek, uyumlu eylem anlaşması olup olmadığının da tespiti ile ekmek fiyatının belirlenmesinde maliyetleri olduğundan yüksek ve hammadde verimliliğini olduğundan düşük göstererek kabul ettirdiği ekmek fiyatının içerdiği yüksek kar marjı bir araya getirilerek ekmek pazarında üreticilerin anlaşarak tek fiyat uygulanmasına gidilip gidilmediğinin Rekabet Kurumunca araştırılması ve soruşturulması gerekmektedir. Şayet ekmek üreticileri ve/veya birlikleri, ekmek pazarındaki faaliyetleri ile rekabeti sınırlamakta iseler, onlara belirledikleri fiyatlardan ekmek satışları için pazarın kapıları açılmayacak, onlar ekmek lezzetinde olmasa da, Kanunda öngörülen yaptırımların ateşini tadacaklardır.Ekmek pazarında; ekmeğini kazanan üreticiler, ekmeğin tadını kaçırmadan, verimliliği artırıcı ve kaliteye yönelerek yükselmesini öğrenmelidirler 

Aslan, İ.Y.: Rekabet Hukuku, Bursa 2001, s 79Yürekten esenlikler ve içten saygılarımızı sunarız.

YAZARIN DİĞER YAZILARI