?>

Tarım arazisi satışında 'Komşu Hakkı'

Tarım arazisi satışında 'Komşu Hakkı'

Av. Öztürk YAZICI

7 yıl önce

Malum, nüfusumuz katlanarak büyüyor. Tarım arazilerimizin topraklarımıza oranı ise düşük. Gerek bilinçsiz uygulama ve politikalar, gerekse iklimsel, coğrafik nedenlerle kalan tarım arazilerimize gözümüz gibi bakmamız elzem. Bursa ,Trakya bölgesi, İzmir, Adana gibi nüfus artışının yoğun olduğu iç ve dış göç alan bölgelerdeki yaşamsal tarım arazilerimiz maalesef betona ranta kurban gitmekte. Betondan geriye kalan tarım arazilerimiz de dünyada emsali pek olmayan miras bölünmeleri sonucu küçülmekte.Söz gelimi 1950'lerde 80 dönümlük ortalama tarım arazi büyüklükleri bölüne bölüne ortalama üç beş dönüme düşmüş durumda.Karacabey örneğinde görüldüğü gibi hükumetin stratejik arazi toplulaştırma ıslah çalışmaları yeterli olmamış.Bir süre önce çıkarılan Arazi kanunu ile ,Toprak koruma Kanunun değişen hükümlerini birkaç kez farklı yönleriyle incelemiş makaleler yazmıştım. Uygulamada henüz tam olarak oturmasa da tarım arazilerinin parçalanarak küçülmesine dolayısıyla milli tarım ekonomisinin yok olmasına karşı en etkili kurallar bütünü olarak bu yasadan ümitliyim.Yasanın tarım arazisi maliklerini pratik olarak yakından ilgilendiren bir hükmünü özellikle belirtmek isterim.'Tarımsal arazilerin satılması hâlinde sınırdaş tarımsal arazi malikleri de önalım hakkına sahiptir. Tarımsal arazi, sınırdaş maliklerden birine satıldığı takdirde, diğer sınırdaş malikler önalım haklarını kullanamaz. Önalım hakkına sahip birden fazla sınırdaş tarımsal arazi malikinin bulunması hâlinde hâkim, tarımsal bütünlük arz eden sınırdaş arazi malikine önalıma konu tarımsal arazinin mülkiyetinin devrine karar verir.'Kanun hükmü aynen bu şekilde. Yani tarım arazinizi satarken dikkat, araziyi hissedarınız olmayan yan taraftaki komşunuza kaptırabilirsiniz. Üstelik tapuda gösterdiğiniz bedelden komşu ham yapabilir. Satıştan itibaren komşunun açabileceği dava için İki senelik bir dava zamanaşımı var. İhtarla üç aya düşürülebilir. İcra yoluyla satış, bağış ve trampada ise önalım hakkı yok. Yine yakın zamanda verilen bir karara göre tarımsal arazideki hissedarın hissesini diğer hissedara satması halinde komşunun önalım hakkı yok. Devlet hangi hakla benim tarım arazimin boyutuna karışır ? hangi hakla arazimi kime satacağıma müdahale eder? Sorusuna Anayasa mahkemesi bir kararında aşağıdaki cevabı vermiştir.'Anayasa 'nın 44. maddesiyle Devlete, tarım topraklarının korunması ve geliştirilmesi ödevi yüklenmiş ve bu amaçla, tarımsal arazileri gruplandırma ve bunların büyüklüğünü belirleme yetkisi tanınmış, Tarımsal açıdan gelişmiş ülkelerde yıllara göre tarımsal işletmelerin sayısı azalıp büyüklükleri artarken, ülkemizdeki süreç bunun tam tersi bir şekilde işlemekte, tarımsal işletme sayısı artarken büyüklükleri azalmaktadır , Modern ülkelerde olduğu üzere tarımsal işletmelerin büyümesinin sağlanması yolunda düzenleme yapılmasının kamu yararına aykırı bir yönü olmadığı gibi Anayasa 'nın 44. maddesiyle Devlete yüklenen ödevle de uyumludur. Bu itibarla, tarımsal arazilerin satışında, sınırdaş tarımsal arazi malikleri lehine onalım hakkı getirilmek suretiyle mülkiyet hakkına yapılan müdahalenin meşru bir amaca dayandığı anlaşılmaktadır.'. Özetle, büyük mağduriyetler yaşamamak adına tarımsal arazinizi satarken veya tarımsal arazi satın alırken artık kılı kırk yarmak ve uzman hukuk görüşü almak durumundasınız.Saygılarımla.

YAZARIN DİĞER YAZILARI