1163 sayılı Kooperatifler Kanunu uyarınca, tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek veya geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla toplamda en az yedi kurucu tarafından kurulan ortaklıklara, kooperatif diyoruz. Lisans almaya gerek duymadan elektrik üretmeye izin veren mevzuat ise, 02.10.2013 tarihinde yayımlanmış olan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik'e dayanıyor. Söz konusu Yönetmelik ise gücünü, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'ndan alıyor.Kooperatiflerin elektrik üretimi yapmalarına el veren mevzuat düzenlemesi ise, bu yönetmelik'e 2016 yılında eklenen hükümler ile kendini gösteriyor. Yönetmelik, bu kooperatiflere 'Yenilenebilir Enerji Üretim Kooperatifleri' adını veriyor. Bu kapsamda, her bir üretim tesisinin kurulu gücü 1 MW'ı geçmeyecek şekilde; 100'e kadar ortağı bulunan için 1 MW'a kadar, 100'den fazla 500'e kadar ortaklı için 2 MW'a kadar, 500'den fazla 1000'e kadar ortaklı için 3 MW'a kadar, 1000'den fazla ortağı olan için 5 MW'a kadar, tahsis yapılabilmektedir. Tahsis işlemi, Türkiye Elektrik İletişim A.Ş. tarafından yapılmaktadır.Bu tür kooperatiflerin amaçları hem tüketim hem de kâr payı elde etmek için bulunabilir. Bu kooperatifler; tüketim birleştirme yoluyla aynı dağıtım bölgesinde kurulabilmektedirler. Bu yol ile ortaklar, ortaklık payı elde etmek suretiyle, yıllık 3000kWh miktarına kadar elektrik faturası ödemekten kurtulur ve yıllık belli bir yüzde ile kâr payı elde ederler. Kooperatiflerin kurulması ise; ana sözleşme hazırlanması ile başlamaktadır. Bu sözleşmede en az yedi ortağın imzasının bulunması gerekmekte; sözleşme onay tarihi, kooperatifin unvanı ve merkezi, kooperatifin amacı ve çalışma konuları, ortaklık sıfatını kazandıran ve kaybettiren hal ve şartlar, kooperatifin sermayesi ve bunun nakdi kısmına karşılık olarak ödenen en az miktar ve her ortaklık payının değeri, ortaklık payı belgelerinin ada yazılı olduğu, ortakların ayni sermaye koyup koymayacakları, ayni sermaye ve devralınan akçalı kıymetlerle işletmelerin neden ibaret oldukları ve bunlara biçilen değerler, kooperatifin yükümlülüklerinden dolayı ortakların sorumluluk durumu ve derecesi, kooperatifin yönetici ve denetleyici organlarının görev, yetki ve sorumlulukları, kooperatifin temsiline ait hükümler, yıllık gelir gider farklarının hesaplama ve kullanım şekilleri, kooperatifin yapacağı ilanların şekli ve şirket sözleşmesinde de bu hususta bir hüküm varsa yönetim kurulu kararlarının ortaklara ne suretle bildirileceği ve kurucuların adı, soyadı, iş ve konut adresleri yer almalıdır. Bununla birlikte; dilekçe, bakanlık izin yazısı aslı, yönetim kurulu üyelerinin kooperatif unvanı altında imza beyannameleri ile birlikte oda kayıt beyannamesi gerekmektedir. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanmış olan örnek Elektrik Enerjisi Üretim ve Tüketim Kooperatifi Ana Sözleşmesi bulunmaktadır. Kooperatiflerin hukuki statüsü, şartları ve kuruluş belgeleri bu şekildedir. Bugün bürokratik olarak bu adımların atılması gerekli iken, pratikte GES ve RES'lerin kurulması ise kooperatiflerce henüz faaliyete geçirilememiş olsa da çalışmalar devam etmektedir. Bu konuda Türkiye'de de üretim olduğu gibi, Avrupa çapında özellikle Hollanda ve Almanya, rüzgâr türbini üretimi konusunda en tecrübeli ülkeler konumundadır. Yakın zamanda Bursa'nın Nilüfer Belediyesi'de bu şekilde bir enerji kooperatifi kurduğunu açıklamış ve RES yöntemine yöneleceğini belirtmiştir. Bu projeyle birlikte tabii ki pek çok proje ve düşüncede lider ve örnek çalışmalar içerisinde olan göz bebeğimiz Bursa Nilüfer Belediyesi'ni (sayın başkan Mustafa Bozbey'in şahsında tüm ekibi) bu köşeden tekrar kutlamak istiyoruz. Türkiye'ye örnek Enerji kooperatifçiliğinin aktif olarak kullanıldığı ülkelere ise ABD, Almanya, Danimarka güçlü örnekler olarak gösterilebilir.Saygılarımla. Bahadır YAZICI