Eylül 2017 de Bursa’da faaliyete geçen, halen Yalova yolu BUTTİM kavşağında bulunan istinaf mahkemeleri, yasal adı ile ( BAM) Bursa Bölge Adliye Mahkemesi, bünyesinde Bölge Adliye Mahkemesi Başkanı, on dört adet ceza dairesinin on üç te hukuk dairesinin başkanlarından oluşan yirmi yedi kişilik başkanlar kurulu, BAM Başsavcısı ve on sekiz kişilik savcı kadrosu, kadroları oluşturup denetleyen başkan dahil dört kişilik hakim ve savcıdan oluşan adalet komisyonu ile yüzlerce müdür, katip, mübaşir, idari adli görevliler barındırıyor.
Ceza ve hukuk mahkemelerinin her birinin görev alanları belirli ve ayrı.
Söz gelimi 6. hukuk dairesi kira ihtilaflarına bakıyor, 1. ceza dairesi de ölüm/yaralama suçlarına.
Bir dairenin görev alanına giren dava sayısı patladığında ya da dairelerdeki dosya sayılarında anormal nispetsizlikler saptandığında görev alanına dair yeni düzenlemeler ya da ilaveten yeni dairelerin kurulması söz konusu oluyor.
En kötüsü de uzun süre gözünüz yolda bekleyen dosyanızın tam inceleme sırası yaklaşmışken incelemesinin bir başka daireye gönderilerek sıraya (en arkadan) girmesi.
Gerçekten avukatların travmasıdır, beş dakikalık bir görev incelemesinin yıllar sonra yapılarak dosyanın basit görev alanı uyuşmazlığı nedeniyle tozlu raflarda sallanması. BAM mahkemelerinin yargı çevresi Bursa, Yalova, Bilecik, Çanakkale, Kütahya ve Balıkesir.
Bu illerin mahkemelerinden gelen kararlar Yargıtay’a gitmeden önce itiraz yoluyla BAM ‘da incelenmek zorunda. Elbette her karar değil, miktar itibarıyla ya da ceza süresi itibarıyla belli sınırların üzerinde olanlar, kural olarak istinaf mahkemelerinden geçen kararlar miktar veya ceza sınırına göre bir de Yargıtay’a gidiyor.
Ancak enflasyon öyle boyutlara vardı ki hukuk dairelerinde artık önemsiz denilebilecek rakamlar dahi istinaf sınırlarına girebiliyor. Eh, kanunla ikide bir rakamları güncellemek bile yetişmiyor bu işe.
Pek sık dillendirdiğimiz üzere bu üçlü sistem son yedi senedir epey arıza veriyor. Davalar bu mahkemeler arasında resmen pinpon topuna döndü, bitmiyor. Süreçler, ihtilaflar mirasçılara intikal eder hale geldi.
Okurlar, dostlarımız merak ediyor, bu mahkemeler kararları verirken hangi tarih ya da sıralamaya göre veriyor?
Kanunlarda mevzuatlarda acele olunması emredilen ( ihtiyati tedbirler gibi) kararlar vardır. Özel nitelik arz eden davalarda bile söz gelimi Kanun 15 gün süre vermişse o iş bir seneden fazla uyabiliyor çünkü uyuşmazlık sayısı aşırı ve kadro sayısı son derecede yetersiz.
Bunun dışında, istinaf mahkemelerinin dosyaların kendilerine geliş tarihine göre inceleme yapıp karar verdiklerini biliyoruz. İstisnaları olmuyor mu? Davanın tarafı olan Vatandaşın veya vekilinin acele inceleme istekleri eğer kabul edilebilir yasal temele dayanıyorsa mahkemeler tıpkı Yargıtay’daki usulde olduğu üzere incelemeyi öne alabiliyor.
İstisnaen de bazen biz hukukçuları bile şaşırtan erken kararlara rastladığımızda eşitlik adına üzüldüğümüz, şevkimizin kırıldığı “erken bağlanan “kararlara denk gelebiliyoruz.
Bursa BAM ya da istinaf mahkemelerine dair güncel Fotoğraf/vaziyet işte böyle sevgili okurlar.
İstinaf mahkemelerinin kurulmasına ve uygulamasına karşı olan epey bir yüzde hukukçunun görüş ve düşüncelerine saygı duymakla beraber, Umarız Bölge Adliye Mahkemeleri ( ya da diğer adıyla istinaflar) konusu devletin en üst düzey kademesinde mercek altına alınır, başta Yargı mensuplarının, Hukuk dünyasının özellikle hukuk dünyasının temel ayağı avukatların olmak üzere vatandaşların istek, öneri ve şikayetleri doğrultusunda daha efektif, süratli ve doğru kararlar üreterek adil yargılama, zamanında ve etkin karar verme anlamında yargı dünyasında arzu edilen istenen yeri alır.