Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla Rusya Federasyonu’na Amerika ve AB’nın uyguladığı yaptırımlar nedeniyle turist taşımacılığında uçak bulmakta güçlük çeken Türk sahipli Rus tur operatörlerine Türkiye’de havayolu şirketi kurmaları konusunda Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy nasihat verdi, ardından da Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu SHGM’nin adım atması için talimatlar yağdırdı.
Havayolu kurmanın şartlarını belirleyen SHGM, Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Yönetmeliği’ni (SHY-6A) en son 2013 yılında değiştirmiş ve adeta “Hiç kimse havayolu kurmasın” demeye getirmişti.
Hani ‘emir demiri keser ‘derler ya, işte o misal ağırlaştırılan bu yönetmelik bir gecede alt üst edildi ve değiştirildi. Bir şirket için 5 uçak gereklidir şartı eskiden olduğu gibi 3 uçağa düşürüldü. Asgari 15 milyon ABD Doları ödenmiş sermaye sahibi olma gerekliliği de asgari 6 milyon ABD Dolar olarak belirlendi. Yabancı pilotlara tanınan bazı prosedür kolaylıklarının yanı sıra, kabin ekiplerinin tamamının Türk olma şartı kaldırılıp, bazı belge ve bilgilerin teminine bir yıl süreyle muafiyet getirilmesi kararlaştırıldı. Yerli pilotlar ve kabin görevlileri iş beklerken yabancı uçuş ekibi almanın önü açıldı.
Bu yönetmelik yayınlanır yayınlanmaz ilk olarak Antalya’da daha önce farklı amaçla kurulan Mavi Gök Havacılık A.Ş MGA Airlines adını alarak işe koyuldu. Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı Salih Özdemir’in, Genel Müdürlüğü’nü de İlhan Göçhan’ın yaptığı şirket Boeing 737-800 tipi 3 uçağı tescil ettirdi. 200’e yakın personeli işe alan şirket ilk uçuşunu 19 Haziran 2022’de Budapeşte’ye yaptı. Şirket Rusya ile Türkiye arasında turist taşıyacak.
Ardından 27 Temmuz 2022’de yine Antalya’da Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı M. Tolga Demirci’nın yaptığı Korteks Hava Taşımacılık A.Ş, Çağrı Kodu: Moon Star (Ay Yıldız) olan Southwind Airlines adlı şirket kuruldu. Filosunda TC-GRA, TC-GRB ve TC-GRD tescilli 2 adet A330-200, bir adet de A321 tipi uçak bulunan, 300’ü aşkın personel istihdam eden ve Ağustos ayında uçuşlarına başlayan Southwind Airlines Rusya, İsrail ve Gürcistan’ın ardından Almanya ve İsviçre’ye de seferler düzenleyecek.
Kuruluş çalışmalarına 2021 yılında İzmir base olarak başlanan, hem yolcu hem de kargo taşıyacak olan Air Anka Havayolları A.Ş (Anka Air) ilk uçuşunu 13 Ağustos 2022 tarihinde Ankara’ya yaptı. İcra Kurulu Başkanlığını sektörün yakın tanıdığı Kaptan Pilot Turhan Özler’in, Genel Müdürlüğü’nü de Kaptan Pilot Erol Canbolat’ın yaptığı şirket, devletten 1 milyar 200 milyon TL teşvik kredisi alan ilk havayolu olmayı başardı. Call Sign (Çağrı Kodu) TAH-1881 olan bu şirketin filosunda halen 1 Adet 50 ton kapasiteli A330-300 (TC-NYA) 1 Adet 42 ton kapasiteli A330-200(TC-NYP) ve 50 ton kapasiteli A330-343 tipi (TC-NYB) uçaklar katıldı. Kısaca, ikisi Antalya’da biri de İzmir’de olmak üzere sadece 3 şirket kuruldu.
Başka hevesliler vardı da önü mü kesildi doğrusu bunu bilmem. Fakat her gelene de havayolu şirketi kurdurulmayacağı düşüncesi kafalarda her zaman vardır.
Faaliyete geçen bu üç şirketin filolarında 3’er uçaktan toplam 9 uçak bulunması doğrusu hayal kırıklığı yaşatmıştır.
Aradan geçen 2-3 aylık zaman diliminde yaz sezonunun bitmesi, Ukrayna savaşı nedeniyle yolcu sayısının az olması gibi nedenlerden ötürü daha fazla uçağa ihtiyaç duyulmamış olabilir. Başka bir faktör de uçak teminindeki güçlüklerdir.
Türk sivil havacılık sektörüne canlılık getirmesi beklenen bu şirketlerden umut edilenin yakın zamanda beklenmemesi gerektiğini belirten sektör mensupları “Son iki yılda 4-5 bin kişinin işsiz kaldığı havacılık sektöründe yeni kurulan üç şirket, sadece 9 uçaklık bir artışla koltuk kapasitemizi de 1200 kadar arttırdı. İş gücü olarak 600-700 kişiye iş imkanı doğmuştur. En büyük iyilikleri de şirket kurma yasağı gibi saçma bir durumun ortadan kalkmasına neden oldular Umut, yeni kurulacak şirketlerde olsa gerek.” diye konuşuyor. Doğrusu, her şey yolunda gider, yeni ve başka bir kriz kapıyı çalmazsa bu yeni şirketler önümüzdeki yıl en az 5’er uçak daha getirip zaman içinde uçak sayısını bugünkünün üç katına çıkarır diye ümit ediyoruz. İyi ve emniyetli uçuşlar olsun.