?>

Atık yönetimi ve ülkeler (2)

Mürsel Öztürk

2 yıl önce

Geçtiğimiz hafta atık konusunda belirli bazı ülkelerin uygulamalarını sizlerle paylaşmaya başlamıştım. Çok önemli boyutlara ve çeşitliliğe ulaşan atıkların yöne­timi ile ilgili olarak birkaç ülkenin daha uygulamalarını siz­lere aktarmak istiyorum.

5- İNGİLTERE

Bu ülke, çöpleri 5 ana kategoride ayrıştırıyor. Çöpler: Kâğıt, Teneke, Cam, Plastik ve Diğer Atıklar olarak toplanı­yor. Ayrıştırılan çöpler binaların belirli yerlerine konulmuş konteynerlere atılıyor ve görevliler tarafından teslim alına­rak çöp ayrıştırma merkezlerine götürülüyor. Bunun yanı sıra sokaklarda; atık pillerin ve artık kullanılmayacak du­rumdaki küçük ev eşyalarının atıldığı ilave konteynerlerin bulunduğu İngiltere’de, marketlerde ürünlerin üzerinde ürünün geri dönüştürülüp dönüştürülemeyeceği yö­nünde ibareler yer alıyor.

6- İTALYA

İtalya’da çöpler: Kâğıt, Plastik, Alüminyum, Cam, Demir, Nemli Atıklar ve Karışık Kuru Atıklar olmak üzere çeşitli ka­tegorilerde ayrıştırılıyor. Ülkede ayrıştırmaya yönelik, böl­geden bölgeye değişen yasal düzenlemeler var. Bunun yanı sıra çöp poşetlerinin şeffaf olması sebebiyle doğru ayrıştırılmayan çöpler kolayca anlaşılıyor. Bu nedenle te­mizlik görevlileri ayrıştırılmayan çöpleri almayıp ye­rinde bırakıyor.

7- AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ

Eyalet sistemi ile yönetilen ABD’de her eyalet bu konuda farklı bir yaklaşım uygulasa da geri dönüşüm uygulaması sıkı bir şekilde takip ediliyor. Washington’da “evsel atıklar”, “geri dönüştürülebilecek atıklar” ve varsa “bahçe atıkları ve organik atıklar” için en az 3 ayrı konteyner mülk sahipleri ta­rafından belediyelerden bir bedel karşılığında alınıyor. Renklerine göre ayrılan konteynerlerin temin edilmemesi halinde ceza uygulanıyor. Diğer taraftan çöplerin yanlış ayrıştırılması ya da konteynerlerin fazla doldurulması halinde belediye görevlileri haneye ceza yazabiliyor.

8- FRANSA

Bu ülkede ayrıştırma kuralları belediyeden belediyeye değişiyor ve genel bir uygulama bulunmuyor. Ayrıştırma yapılan bölgelerde belediye; çöpleri Evsel Atıklar, Kâğıt, Metal, Plastik ve Cam olmak üzere çeşitli kategorilerde topluyor. Bazı bölgelerde vatandaşlar ödül sistemi ile teş­vik ediliyor.

Belediyeler vatandaşlardan çöp miktarı kadar çöp ver­gisi alıyor. Bu sayede; atıklarını ayrıştıranlar, geri kalan çöp miktarının azalması sayesinde daha az vergi ödü­yor. Depozito sisteminin de uygulandığı ülkede market­ler; pet şişeleri geri getirmeleri halinde müşterilere market kuponu veriyor.

9- GÜNEY KORE

Geri dönüşüm uygulamaları ile Asya’da öne çıkan ülke­lerden Güney Kore’de çöpler; Plastik, Metal, Cam, Kâğıt, Ampul/Aydınlatma ve Polyester gibi çeşitli kategorilerde ayrıştırılıyor. Vatandaşların konu hakkında bilinç seviyeleri­nin oldukça yüksek olduğu ülkede; okullarda bu bilincin çocuk yaşta aşılanması için yoğun bir eğitim programı uygulanıyor. Yerel yönetimlerin ayrıştırma konusunda katı kurallarının olduğu ülkede çöplerin yanlış ayrıştırıl­ması halinde görevliler çöpleri almıyor ve para cezası uy­guluyor.

Sizlere 9 ayrı ülkeden örnek uygulamalar verdim. Ayrıca bu ülkelerden bazılarının iç bölgelerinde de farklı çözüm­ler olduğunu belirttim.

Dünyada 200’e yakın bağımsız ülke var. Tüm bunlar kendi ülkelerinin koşullarına, gelişmişlik düzeylerine uygun kurallar koyarak bu sorunu çözmeye çalışıyor. Ama her yerde konu gelip insan unsuruna dayanıyor. Bu ne­denle 8 milyara yaklaşan dünya nüfusunun bu konuda bi­linçlendirilmesi ve yerel yönetimlerin daha etkin çalışmaları gerekiyor.

Her şey temiz ve yaşanabilir bir dünya için olmalı.

YAZARIN DİĞER YAZILARI