Geçenlerde devlet memuru emeklisi bir arkadaşımla karşılaştık. Ayaküstü yaptığımız sohbette yakındı; “Sistem bizi öyle salaklaştırmış ki, içine düştüğümüz açmazı, yoksulluğumuzu doğallaştırmış, normalimiz haline getirmiş” dedi ve öfkeyle anlattı:
“Biliyorsun çocuğumu tek başına büyüttüm, evim kiraydı, annem de vardı. Emekli olduğumda kızım 13 yaşında filandı. Emekli maaşımla o yıllarda Bağ-Kur maaşları çok düşüktü. Annemin babamdan bağlanan ufak bir emekli maaşı vardı. Kızım hatırlattı; “Anne senin emekli maaşın yüksekti, biz geçinebiliyorduk…” Hatırladım, annemin maaşının 6, 7 katıydı… E-Devlet’ten baktım…
2’nin 2’si uzman kadrosundan emekli olmuşum. SGK’da 2005 ve sonrasının emekli maaşları vardı… 2005’te asgari ücretin iki katından fazlaydı. 2006’da ise asgari ücretin iki katı kadardı. Şimdi ise asgari ücret kadar Yani bugünkü değeri ile 34 bin liradan fazla maaş alırken şimdi 17 bin TL emekli maaşı alıyorum.”
Bir de 10 bin liraya geçinmek zorunda olan emekliler var. Eskiden ekonomik krizlerde işsiz kalan evlatlarına emekli aile büyükleri destek olurdu ya da köyden destek gelirdi.
Şimdi köydeki aile büyükleri bankalara borçlu, emekli anne ve babalar ise evlat desteğine muhtaç… Ev kiraları almış başını gitmiş, maliyetlerin yüksekliği hem kentsel dönüşümün hem de yeni konut üretiminin önündeki en büyük engel… 3, 4 yıl önce 1 milyon liranın altında satılan konutlar şimdi 3, 5 milyon lira… Pazardaki, kasaptaki, marketteki enflasyon TÜİK’in açıkladıklarının çok üstünde.
EMEKLİLERİN YARISI YA İŞ ARIYOR YA DA ÇALIŞIYOR!
Bursa Tabip Odası’nın “Emekli hekimler geçinemiyor” başlıklı basın açıklaması gerçeğin ta kendisini yansıtıyor…
2005 yılı yani sağlıkta dönüşüm öncesi hekimler varsıl bir kesimdi. Muayenehaneleri vardı. Çoğunluğu mülke yatırım yapardı. Yaşı 65’in üzerindeki uzman hekimlerin önemli bir kısmı hele de SSK hastanelerinde çalışmışlarsa mülk zenginidir. Emekli maaşlarına ihtiyacı yoktur.
Sonraları muayenehaneler kapatıldı. Özel hastanelerde istihdamları mümkün kılındı. Sürece tahammülü olmayanlarla, sağlık sorunu yaşayan hekimler emekli oldu…
Ve her emekli gibi onlar da geçim sıkıntısı çekmeye başladı. Kimisi ileri yaşlarına rağmen yeniden çalışma hayatına geri döndü…
BTO’nun basın açıklamasında Başkanı Dr. Kadir Binbaş, Genel Sekreter Dr. Muhsin Güllü, Emekli Hekimleri Komisyonu adına Dr. Ali Erdal Baççıoğlu, BTO eski başkanlarından Dr. Ahmet Doğan, Dr. Güzide Elitez, Dr. Ertuğrul Aydın, Dr. Levent Tufan Kumaş ve Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri Komisyonu Başkanı Dr. Seçkin Kara da hazır bulundu.
Basın açıklaması ise Dr. Kenan Ergus tarafından yapıldı…
Dr. Ergus çalışmak zorunda kalan emeklilere değindi:
“…2023 yılında İstanbul Tabip Odası tarafından gerçekleştirilen ankete katılan 65 yaş üstü 700’ü aşkın emekli hekim, maaşlarının yetersizliği ve aralarındaki maaş farklarından şikayet etmiştir.
Ankara Tabip Odası’nın yaptığı bir araştırmaya göre ise yaklaşık her 4 hekimden 3’ü emekli olduktan sonra geçinebilmek için çalışma hayatına devam ediyor sonucu çıkmıştır.
Ülkemizde çalışan veya iş arayan emeklilerin oranı 2002 yılında yüzde 36,6 iken, 2023 yılında yüzde 55,3’e yükselmiştir.
2002 yılında emekli aylığının kişi başına GSYH’ye oranı yüzde 46,4 iken, 2024 yılının başında bu oran yüzde 27,7’ye gerilemiştir.
Bu artış sadece emekli hekimlerin değil ülkemizdeki tüm emeklilerin geçinmek için çalışmaya devam etmek zorunda kaldığını göstermektedir.
Her geçen yıl şiddetini arttıran emek karşıtı düzenlemelerin, uygulanan ekonomik politikaların vebalini milyonlarca insan çekmektedir…”
Basın açıklamasında emekli hekimlerin özel hastaneler ya da ortak sağlık güvenlik birimlerinde düşük ücretlerle ağır koşullarda çalıştıkları da yer aldı.
Talepler ise özetle şöyle:
“…Emekli hekim maaşları yoksulluk sınırının üzerine çıkarılmalıdır. Hekimlik mesleği, toplumsal faydası ve değeri bakımından tartışılmaz ve karşılaştırılamaz nitelikte olup, emekli hekimlerimize de hak ettikleri bir aylık bağlanmalıdır.
Gelir adaletsizliği giderilmelidir. Farklı sosyal güvenlik kurumlarından emekli olan hekimler arasındaki maaş farklılıkları düzeltilmeli ve tüm kurumlar için yoksulluk sınırının üzerine çıkarılmalıdır.
Ek ödemeler, tüm emekli hekimleri kapsamalıdır. Çalışan-çalışmayan ayrımı gözetilmeden tüm emekli hekimlere ek ödemeler yapılmalıdır.
Maaş kesintilerine son verilmelidir. SGK emeklisi hekimlerin çalışması durumunda maaşlarından yapılan yüksek kesintiler kaldırılmalıdır.
7200 ek gösterge hayata geçirilmelidir. Çalışan ve emekli tüm hekimlere yönelik olarak bu gösterge ayrımsız şekilde uygulanmalıdır.
Evde bakım hizmetleri ve huzurevi gereksinimleri için yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Emekli hekimlerin bu konudaki ihtiyaçları bir an önce karşılanmalıdır.
Bursa Tabip Odası olarak, emekli hekimlerimizin hak ettiği yaşam standartlarına kavuşabilmesi için mücadelemizi sürdüreceğimizi kararlılıkla belirtiyoruz. Henri Lefebvre’den dediği gibi “Emeklilik, kapitalizmin insafına bırakılamayacak kadar hayati bir haktır.”