Son yıllarda Çanakkale Deniz ve Kara Savaşları Zaferi birbirinden bağımsızmış gibi yansıtılıyor…
Aslında her ikisi de birdir…
Geçtiğimiz hafta 25 Nisan'dı... Araya seçimler girince gözden kaçırdık...
Çanakkale Kara Savaşlarının başlamasının 108. Yıldönümüydü…
18 Mart 1915’te deniz savaşında itilaf devletleri donanması Çanakkale Boğazı’ndan geri döndü. Ancak Çanakkale Boğazı’ndan geçmekten vazgeçmediler…
Çanakkale Boğazı, Anadolu’nun ve İstanbul’un kapısıydı…
Boğazdaki mayınlar temizlenmedikçe geçemezdiler. Mayınları temizleyebilmek içinden Çanakkale Boğazı’nın iki yakasındaki Türk kuvvetlerini yok etmeleri, bunun için de Gelibolu Yarımadası’nı almaları gerekiyordu…
Alman Liman Von Sanders 5’inci Ordu Komutanlığı'na getirilmiş ve 26 Mart’ta Gelibolu’ya intikal etmişti…
Yarbay Mustafa Kemal de, 19’uncu tümenin başındaydı; Müttefik güçlerinin nereye çıkarma yapacağını öngörmüş ve Bigalı köyü civarında ihtiyat güçlerini konuşlandırmıştı…
Öngörüsü sayesinde muazzam bir savunma stratejisi oluşturmuştu. Düşmanın nereye çıkarma yapacağını biliyordu…
Alman Liman Von Sanders ise düşman çıkarmasının Anadolu yakasında Kumkale ve Bolayır’da yapılacağını öngörüyor ve savunma stratejisini bu görüş doğrultusunda oluşturuyordu… Mustafa Kemal dahil olmak üzere subayların itirazları işe yaramamıştı… 25 Nisan’da başlayan düşman çıkarması ise Mustafa Kemal’in dediği yerlerde başladı. Seddülbahir, Kabatepe ve Arıburnu bölgeleri…
Alman Paşa yanılmıştı...
25 Nisan sabahı, Arıburnu bölgesine yapılan çıkarmada 27. Alayın komutanı Mustafa Kemal’den takviye istemişti; hemen 57’nci alayı bölgeye gönderdi ve kendisi de Conkbayırı’na intikal etti… Çekilen askerleri görünce onları durdurdu, Anzak kuvvetlerine karşı mevzilendiler.
Ve Conkbayırı’nda 57’inci Alay’a o meşhur emri verdi:
“Size taarruz emretmiyorum. Size ölmeyi emrediyorum”…
Conkbayırı’nda Türk askerleri büyük bir kahramanlıkla, cesaretle savaşıyordu.
Arıburnu’na çıkarma yapan düşman güçleri Mustafa Kemal’in komutasındaki asker ve subaylarca durduruldu…
Mustafa Kemal’in rütbesi bu başarı nedeniyle albaylığa yükseltildi…
Atatürk Nutuk’ta o günleri şöyle anlatıyor:
“Conkbayırı güneyindeki 261 rakımlı tepeden conkbayırına doğru sahilin gözetlenmesine memuren oralarda bulunan bir müfreze efradının Conkbayırı’na doğru kaçmakta olduklarını gördüm. Bizzat bu efradın önüne çıkarak ‘Niçin kaçıyorsunuz?’ dedim.
‘Efendim Düşman!’ dediler. ‘Nerede?’ dedim. ‘İşte!’ diye 261 rakımlı tepeyi gösterdiler. Düşmanın biri avcı hattı 261 rakımlı tepeye yaklaşmış ve kemal-i serbestiyle ileri doğru yürüyordu. O zaman bu kaçan efrada bağırarak ‘Düşmandan kaçılmaz’ dedim.
‘Cephanemiz Kalmadı’ dediler. ‘Cephaneniz yoksa süngünüz var’ dedim. Ve bağırarak bunlara süngü taktırdım ve yere yatırdım.
Aynı zamanda Conkbayırı’na doğru gelmekte olan piyade Alayı ile cebel bataryasının yetişebilen efradını marş marş ile benim bulunduğum yere gelmeleri için yanımdaki zabitleri geriye saldırdım. Kolun başında bulunan bir bölük yetişti. Cephanesiz efradı takviye ederek düşmana ateş açmalarını emrettim.”
Mustafa Kemal Çanakkale’de komutanlığı, aklı, sezgileri, cesareti, sorumluluk duygusu, stratejik dehası ile öne çıkmış ve liderliğini ispatlamıştı…
Türk kuvvetlerini imha edeceklerine ve Anadolu ise İstanbul’un yolunu açacaklarına inanan Hamilton’un emelleri 25 Nisan’da boşa çıktı… Çanakkale kara savaşları 260 gün sürdü ve 1916 Ocak’ta itilaf devletlerinin çekilmesiyle sona erdi…
2 yıl 10 ay sonra…
Ekim 1918’de Osmanlı devletinin imzaladığı Mondoros Mütarekesi sonrasında ise İtilaf devletleri donanması tek kurşun atılmadan Çanakkale Boğazı’nı geçip İstanbul’u işgal etti…
6 Kasım 1918’de Çanakkale,13 Kasım 1918’de ise İstanbul işgal edildi…
İngilizler o gün çıkarmada başarılı olsalardı… Birinci Dünya Savaşı erken bitecekti… Rusya’ya yardım edeceklerdi ve muhtemelen 1917 Rus devrimi engellenecekti. Mustafa Kemal, büyük bir komutan, lider olarak Anadolu’da tanınmayacak ve Millî Mücadele’de öncülüğü kabul görmeyecekti… Kurtuluş Savaşı’nın mayası / Çanakkale Zaferi olmayacaktı… Mustafa Kemal’siz Çanakkale tarihi olmaz!