8 Eylül 1999’dan önce çalışmaya başlayanları kapsayan Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (Kısaca “EYT”) ilgili 7438 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle
375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Kısaca “Kanun”) 02.03.2023 tarihinde yürürlüğe girdi.
Bu Kanun ile; yaşlılık veya emekli aylığı hak kazanma koşullarından prim ödeme gün sayısı ve/veya sigortalılık süresi şartları değiştirilmeksizin, sadece yaş sınırlamasının kaldırılması, geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmaması ve hak talep edilmemesi amaçlanmış bulunmaktadır.
Söz konusu yasal düzenlemenin yürürlüğe girmesi öncesi, EYT nedeniyle emekli olacak işçilerin çalışmaya devam etmesi halinde, doğacak olası sorunlar ve çözümlerle ilgili olarak daha önce bu köşede bir makale yayımlanmıştır. Ancak, aradan kısa bir süre geçmekle birlikte konu hakkında bilgi edinmek isteyenlerin sayısı artmış olduğundan, aşağıdaki bilgilendirmenin tekrar yapılması uygun görülmüştür.
1- EYT nedeniyle emeklilik nedeniyle iş sözleşmesi sona eren işçi, aynı işyerinde çalışmaya devam ettiğinde, yeni bir iş sözleşmesi niteliği
EYT sebebiyle emekli olup, kıdem tazminatı alan çalışanın, tekrar aynı işyerinde çalışması durumunda İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku kapsamında hakları, işçinin emekli olduktan sonraki çalışması, Sosyal Güvenlik Destekleme Primi ödendiğinde, yeni bir iş sözleşmesi olarak değerlendirilir. Aynı görüşü benimseyen Yargıtay içtihadına göre de; işçinin işyerinde emeklilik sonrası çalışmaları yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir.1 Bu durumda, EYT nedeniyle emekli olan işçinin çalışmaya devam etmesi halinde, işveren ile işçi arasında yeni bir iş sözleşmesi kurulabilir. Zira, emekli olan işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisi emeklilik nedeniyle tasfiye sonucunu doğurur.
2 - EYT nedeniyle emekli olan işçinin çalışmaya devam etmesi halinde, yeni bir iş sözleşmesi niteliği
EYT nedeniyle emekli olan işçinin çalışmaya devam etmesi halinde, işveren ile işçi arasında yeni bir iş sözleşmesi kurulabilir. Bu sözleşmenin belirli süreli, belirsiz süreli, kısmi süreli ya da diğer şekillerde kurulması mümkündür.
3 - EYT nedeniyle emekli olan işçinin çalışmaya devam etmesi halinde, işverenin emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı ödenmesi
EYT sebebiyle emekli olup, kıdem tazminatı alan çalışanın, tekrar aynı işyerinde çalışması durumunda İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku kapsamında hakları, işçinin emekli olduktan sonraki çalışması, Sosyal Güvenlik Destekleme Primi ödendiğinde, yeni bir iş sözleşmesi olarak değerlendirilerek, 4857 sayılı İş Kanunu’ndaki yazılı aşağıda belirtilenler uygulama görür:
a) Emekli olup aynı işyerinde çalışanlar, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. madde hükmünde öngörülen ihbar tazminatı alma hakkına sahiptir.
b) Emekli olan işçi, emekli olduğu süreye kadar olan hizmetinin karşılığı kıdem tazminatını aldıktan sonra, aynı işverenin aynı işyerinde çalışmaya devam eder ve iş yerinde emeklilik sonrası en az bir yıl çalışıp iş sözleşmesi de 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde belirtilen hükümlere uygun olarak kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde son bulur ise, ikinci defa çalışmaya başladığı süreyle sınırlı olarak kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Ancak bir yıllık süre tamamlanmaz ise, kıdem tazminatına hak kazanamaz.
İşçi emekli olmuş, ancak kıdem tazminatı işveren tarafından ödenmemişse ve işçi de halen aynı işyerinde çalışmaya devam ediyorsa, işçinin emeklilik sonrası iş sözleşmesi de kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde son bulmuş ise, kıdem tazminatının hesabında, emeklilik öncesi süre ile emeklilik sonrası süre birleştirilir ve en son ücret üzerinden kıdem tazminatı ödenir.
İşçi emekli olmuş, ancak işveren tarafından ilk dönem için ödenecek kıdem tazminatı kısmen ödenmiş ve bir kısmı ödenmemişse, bu ödeme avans niteliğinde kabul edilir ve ikinci dönemle birlikte en son ödenecek kıdem tazminatı tutarından mahsup edilir.
Ailenizle birlikte, esenlik ve mutluluk dileklerimi iletir, en içten saygılarımı sunarım.